Bergara aldeko hiztegia

kinkilléro, kinkillerúa. (c). Izena.

Kinkila saltzen etxez etxe edo azoketan dabilena. · Quincallero.

kinkí-mínki, kinkí-mínkixak. (c). Izena.

tiki-miki, kixki-mixki.

Tiquis miquis.

“Ardixak mendixan libre. Oiñ, piñua sartze zanian-da kinki-minkixak. Hil./ Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten).”

kinkiña jo. Esapidea.

Eibar.

Zerbaiti amaiera eman. Dirua xahutu, botila hustu, etab.

“Milla erriali kinkiña jo detsa gaurko ferixara juan biarrakin. (AAG Eibes).”

kínta, kíntia. (c). Izena.

kintta.

Urte berean jaiotako soldadugai multzoa. · Quinta.

“Ze kintatakua aiz i?/ Kintiak arrapau zeban da gerrara joan biar izan zeban derrior.”

kintáda, kintadía. (c). Izena.

Kinttada.

Quintada, novatada.

“Oinddio be eitten die soldauxkan kintadak./ Lenengo aldiz frontoian jokatu nebanian diru mordua galdu. Majo pagau neban kintadia.”

KINTADIA PAGAU, batik bat. .

kínto.

1.kínto, kíntua. (b). Izena.

Soldadu joateko urtean dagoena. · Quinto.

“Aurten bi kinto bakarrik Uberan.” 2.kínto, kíntua. (b). Izena.

Mutilen artean, urte berean jaiotakoa.

“Olañetako Rafa ta ni kintuak ga.”

kinto-afái, kinto-afáixa. (c). Izena.

Cena de quintos.

kintó-bázkai, kintó-bázkaixa. (b). Izena.

Urte berean jaiotako kintoak, nahiz eta soldadu joan ez, egin ohi duten bazkaria. · Comida de quintos.

“Urtero Lasan eukitzen dabe kinto-bazkaixa.”

Gauean egiten bada kinto-afai..

kíntzena, kíntzenia. (d). Izena.

Jatorriz hamabost eguneko soldata; gero soldata, soilik. Orain desagertzear dago hitza. · Quincena, sueldo.

“Oinddio etxoskuek pagau il ontako kintzenia./ Afai baten gastau juan astebeteko kintzenia.”

kíñu, kíñua. (b). Izena.

Keinua, begiz edo aurpegiz egindakoa, batik bat. · Guiño.

“I, kiñua ein ddosk baztarreko rubixa orrek./ Kiñua ta imintziñua ugari, baiña pelotan ganora gutxi.” ohar bat Esamoldeak: kíñuka. (b). Adberbioa.

Guiñando, haciendo gestos.

“Kiñuka baten ibiltzen da bere artian./ Bixak alkarri kiñuka pasau dabe denpora guztia./ Floreszentia kiñuka dabill.”

Ik. imintziñoka, siñuka.. kíñu eiñ.

1.kiñu eiñ. (c). Aditza.

Guiñar.

“ Kiñu ein ddotsu gizon orrek.” 2.kiñu eiñ. (c). Aditza.

iñada egin. Hacer ademán.

“Ezkerrakin kiñu eiñ da eskumiakin jote jok.”

kípula.

ohar bat

Egilea

Jaione Isazelaia

· Xehetasun gehiago

kípula

1.kípula, kípulia. (a). Izena.

botanika. Allium cepa.

Cebolla.

Egilea

Anaje Narbaiza

· Xehetasun gehiago

kípula

2.kípula, kípulia. (c). Izena.

Zuraren gaitza. Esamoldeak: kípulia eiñ. (c).

Zutik dagoen zuhaitza, zahardadez edo beste zerbaitegatik, ahuldu, urtez urteko betak elkarrengandik bereizi zaizkiolako. Soltarséle las betas al tronco de un árbol.

“Gaztaiña zarrei tta be eitte jakuek kipulia, eta piñuai be bai. Flojiau, materiala ondatu, bastotu, eskaxtu ziero. Klem./ Zuen piñuixak etxok ia ezetarako balio; bere sasoian etzittuan bota eta arek oiñezkero kipulia eindda jaukek.”

Behin kipulia egin ezkero ez du balio materialetarako..

kípula bédar, kípula bedárra. (d). Izena.

botanika.

Ajo de oso. ohar bat

kípula buru, kípula burúa. (b). Izena.

Bulbo de cebolla.

“Kipula buru ederrak dare.”

kípula-sórta, kípula-sortía. (b). Izena.

Ristra de cebollas.

kiputz, kipútza. (c). Izena.

Oñati.

Gipuzkoarra (Udanatik haruzkoa, ez Deba Ibarrekoa), gipuzkeraduna.

“"Kiputz-aldekua: de hacia Guipuzcoa: de Cegama, Segura, Idiazabal... Vagos pero buenos tratantes. Kiputz ipurzurixak." (Izag Oñ).”

kiribil, kiribilla. (c). Adjektiboa.

Ensortijado.

“Oso ille kiribilla zeukan txikittan.”

kiribíldu. (c). da du Aditza.

kiribilddu, kiribillau.

Entrelazar, ensortijar, enroscar.

“Subia arbolan, besuan ero ankan ero, kiribildu in jatan. Klem./ Trentzatxuak kiribilduaz eitten da kopetia./ Erozeiñ ari be kiribillauta egon leikek. Klem.”