Bergara aldeko hiztegia
púta.
1.puta, putía.
(b).
Izena.
Puta, prostituta.
Esaerak:
Putia, piñu-momorrua eta guardazibilla ez ei da sekula faltako.
(c).
Esaera.
Esaera ez oso zaharra.
Esamoldeak:
putátan.
(c).
Adberbioa.
En putas.
“Gogorra zuan aura putatan.”
putatára joan.
(c).
Esapidea.
Ir de putas.
“Bein joan giñuztan Bilbora putatara, eta...”
2.puta, putía.
(b).
Adjektiboa.
lagunartekoa
Gizonez, maltzurra, tranposoa, adar-jotzailea.
“Oreja oso putia dok pelotan./ I aiz putia, i. Jakiñian etxakola gustatzen oillaskoik eta oixe ipiñi.”
3.puta, putía.
(c).
Adjektiboa.
Zaila, alua.
“Aldapa putia jaok Elgetara./ Lan putia dok teillatukua.”
puta bédar, puta bedárra.
(d).
Izena.
botanika.
puta lora.
Ezin izan dugu atera ez izen zientifikoa ez erdarazkoa. Lehenengo irteten direnak omen dira, San Jose lorak baino lehenago. Erreka bazterretan eta ura ugari dagoen tokietan egiten dira normalean. Kukufrakaren antz handia du oso, baina poltsa moduko hori handiagoa du puta bedarrak.
putá-fándango, putá-fándangua.
(d).
Izena.
Gaizki antolatutako gauzaren batez entzun izan dugu. · Lo hemos oído decir por algún desastre de organización.
“Au dok puta-fandangua! Bidegintzara etorri tta bati atxurra falta, bestia kaleko zapatekin...”
putakeríxa, putakerixía.
(b).
Izena.
arrunkeria
Putada, faena.
“Sandios, kotxe onek bajaukak putakerixan bat./ Kontuz ibilli ari orrekin, putakerixan bat eingosk eta.”
pútar, pútarra.
(d).
Izena.
Puto, cabrón.
“I aiz putarra, i.”
Gizon artean, norbait kalifikatzeko ia bakarrik, eta doinu ia "kariñosoan"..
putaséme, putasemía.
(b).
Adjektiboa.
haur hizkera
Hijo puta, mala persona.
“Putaseme orrek anai-arreba guztiak arruinauta laga jittuk.”
putáta, putatía.
(c).
Izena.
Putekin harremanak izatea.
“Ari be majo gustatzen jakok putatia./ Putatiai lagata jaok aspaldixan.”
putetxéko mádria!.
(c).
Interjekzioa.
Expresión de taberna que utilizan algunos para mostrar su disconformidad. · "El ama del burdel", literalmente.
“-Gaur euri tokatze jak afarixa pagatzia. -Bai, putetxeko madria! lengunian be neuk pagau najuan!”
putz.
1.putz, putza.
(c).
Izena.
Puzkarra. Isila, batik bat. · Pedo, el silencioso sobre todo.
“Putza darixola nabill egun guztia.”
Gutxi erabilia. Konparaketa hau da entzuna: Ori tta astuan putza, igualak. Gauza ezerreza, alegia..
Esamoldeak:
putzik pe entendidu ez.
Esapidea.
Ezer ez ulertu.
“Orri etxako putzik pe entenditzen. ”
pútzak euki.
(c).
Esapidea.
putzusaiñak euki.
Haserre egon, hartzekoekin egon. Inorengatik esana. · Estar enfadado, de malas pulgas. Se dice referiéndose a los demás.
“Eztakitt ze pasatze jakon, baiña gaur egundoko putzak dauzka./ Leire aspaldixan putzekin dabil./ Gaur demaseko putzekin etorri da. ”
Beraz: putzak euki, putzekin egon, ibilli, etorri....
putzúsaiñak euki.
2.putza!.
(c).
Interjekzioa.
txakurran putza!.
Kakazaharra!
“Loterixia tokauko jakula ta putza!”
kákazarra!.
3.putz eiñ.
(a).
du
Aditza.
Soplar.
“Min badaukazu putz eizu.”
Sin. fu eiñ (haur)..
4.pútzak etára.
(c).
Esapidea.
Arnasestuka jardun. · Jadear en un trabajo, deporte, etc.
“Arek etara zittuan putzak Arantzazutik Urbixara./ Dendarixak etaraittu putzak lapurretan ein dotsan mutikuai segika.”
putzérroskilla.
1.putzérroskilla, putzérroskillia.
(c).
Adjektiboa.
Haundi usteko emakumeengatik esan ohi zen. · "Se decía de las envanecidas por creerse más de lo que son." (Etxba Eib).
“Gaztetan putzerroskilla majua izandakua da orren ama.”
2.putzérroskilla, putzérroskillia.
Izena.
Eibar.
"Bollo, rosquilla.
“Mendaroko putzerroskillak ferixatan saltzen zien.”
3.putzérroskillia!.
(c).
Interjekzioa.
Kakazaharra!, txakurraren putza!
“Naikua perretxiku batuko giñualakuan eta putzerroskillia!”
putzézko pélota, putzézko pélotia.
(c).
Izena.
Barruan haizea duen gomazko pelota. · Pelota de goma llena de aire.
“Erregiak putzezko pelotia ekarri zosten.”
putzurrittu.
Aditza.
Aramaio.
"Handitu (aurpegia eskuarki).
“Baiñe arpegixe putzurrittute auken." (Orm Aram).”
putzúsaiñ, putzusáiña.
(c).
Izena.
Puzkar usaina. · Olor fétido.
“Mekauben, au da putzusaiña dagona.”
Esamoldeak:
putzúsaiñak euki.
(c).
Esapidea.
Harro-usainak, lainezak euki.
“Personiak pe putzusaiña ero, indiferenzia ero; arrokerixia ero; putzusaiña. Orrek dauzka putzusaiñak: arro-usaiñak. Klem.”
Pluralean gehienetan..
pútzak euki.
puxeta, puxetia.
(b).
Izena.
Leintz, Oñati.
pujeta.
Lixiba. · Colada.
Esamoldeak:
puxetia jo.
Aditza.
Lixiba egin.
Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ).
.
líxibia eiñ.
- proba
- aasa
- abárketa
- abérats
- áborto
- adaríttu
- adóre
- afusilau
- agonixako
- ai
- áiña
- aintzakótzat artu
- aittazulo
- aixén txíki
- áizebe
- aiztatzáko
- ákats
- ála ála!
- albáilen
- aldákor
- aldera
- alegorri
- alkartasun
- almórrana
- altau
- amáika
- amásau
- Amériketa
- amortzu
- ánda
- andra-ikuste egun
- anikíllau
- ankábiur
- ankátrapu
- ánts
- antzeratu
- ao-sápai
- apárt
- apixo
- aprópos
- arabixa
- arántzarte
- arbide
- ardátz
- ardílana
- arénarri
- argínddar póste
- arílddu
- arkera egon
- armaixo aundi
- arotzérixa
- arráinddun
- arrana euki
- arrára
- arrauki
- arrébato
- arríbola
- arríttu
- artábirrin
- artámatxar
- arteroi
- artólapiko
- arúztu
- áski
- astákerten
- astegun soill
- astoperréjill
- asunur
- atekriskéta
- atrebídu
- átxur
- atzé-libre
- aukeráko
- auntz-bizar
- aurréra-kárga
- auspokerixa
- Autx-errixa
- azalatxúrtu
- ázi
- azkónar
- áztarka
- babábeltz
- báina
- bákarrik
- baldekára
- bána
- bapez
- bargázta
- barrandéro
- bárrika
- barruko naiez
- basáuntz
- básta
- batio
- be
- bedarrontze
- begilauso
- béiñ
- béla
- belaunbikótu
- belunka
- benpian
- beranéante
- berberdi
- beregándu
- bernamámiñ
- bertanbéra laga
- besteláko
- betózko
- bíar
- bidarri
- bietz-nárru
- bíkotx
- biñán
- birigatx
- bistúri
- bixk
- bizínai
- bizkárleku
- bokazíño
- bólu
- bórro
- botazíño
- brebenidu
- brotxilla
- bultzagarri
- burdíña-kósko
- burkúbeso
- burtárrasto
- buruázur
- burutazíño
- buztánikara
- damáikesa
- dantzáleku
- debozíño
- denbora
- desbárdiñ
- déskuidu
- déstera
- dilín-dalán
- diruzalétu
- domáu
- dra-dra-dra
- dulduríxo
- ebági
- edarto
- edur
- edurzúlo
- egiñáldi
- egóneziñ
- egúndoko
- Eibar
- elatz
- elízatar
- émendai
- enbído!
- enjeneral
- entañadera
- épai
- époka
- eraregi
- erderakára
- erdoi
- erkínddu
- Erlojuak dabil mundua
- erozeiñ
- erramillote
- errebez
- errége-errégiñak
- errékarri
- erremedíxau
- errengillára
- erréspetu
- érrez
- errí-lur
- érronka
- errubéra
- eságapeko
- esfórtzu
- eskástu
- eskillára-búru
- eskólau
- esku-errota
- eskúpeta
- esnati
- esnétela
- espínaka
- éstata
- estómagu
- estun
- étsai
- etxégintza
- etxóin
- euli-káka
- eupára
- euskalzále
- éxkel
- ezéla (be)
- ézinddako
- ézkondei
- ezpánaundi
- éztarri
- falsá-eskuadra
- farra-fárra
- fiésta
- fíxo izan
- fotografíxa
- frantzes-gólda
- frotáu
- fundídu
- gabióta
- gáinbera
- gaixozain
- galbíde
- gálera
- ganaudun
- gangárda
- garátu
- gari-azao
- garítxu bédar
- garraztásun
- gatzóntzi
- gazíttu
- gazté-dénpora
- geizto
- gérriko
- gibel bédar
- gírgerro
- gizátxarkerixa
- glu-glu
- goiága
- goldá-kútxillo
- gonaiza
- górantzia
- górriñ
- gosepásau
- gráda
- guardázibill
- gúriñ
- ibaazi
- idíau
- ígar
- igualéko
- ikára
- iketan
- íldako
- ille-joan
- íllúntzi bédar
- iñárra
- indizíño
- iñóra
- intxaur-káskal
- Inúzente égun
- ipúrbeltz
- ipurtázur
- irasagar
- irínddu
- irristo
- irústarbi
- ittáixo bédar
- itxas-maria
- itxungi
- itzebaittu
- ixiltásun
- íxur
- izen
- ízpi
- jabóiur
- jakínai
- jangoikuán atzámar
- jataille
- jazban
- jesukriston atzapar
- joán
- jornaléro
- jotekalari
- jústuri
- kaiñabéra
- kakagúra
- kákatza
- kalbo
- káletartu
- Kamiñondo
- kángrejo, -u
- kanpó-fúbol
- kántu
- kapónera
- karakote
- karéarri
- karlistáda
- karráxika
- kártola
- káskara
- kastáko
- katamíxar
- katóliko
- kaxagiñ
- kejáu
- kili-kíli
- kinkilléro
- kiríka
- kízkur
- kóbarde
- koipétsu
- kola
- komádrona
- konbersaziño
- konfusíño
- konpradóre
- kontrabeta
- kóntu
- korapillótu
- korrídu
- koskábillo
- kota
- kriáu
- kuartóe, -i
- kukúfraka
- kunbo
- kúrtzelu
- labádero
- labóre-lúr
- laiñera
- lakirixo
- lanerátu
- lanzádera
- láranja
- lárre
- lástaxee
- láuki
- lebadúra
- lekaixári
- lepagorri
- lerako
- lez
- limako
- líñu
- litxarreríxa
- lízun
- lokaáldi
- lóra
- lóti
- lúarrigintza
- lur
- lurrúndu
- máats
- máietz
- máistra, -o
- mákatz
- maláletxe
- mama
- mangá-mútur
- mantsótu
- marijuana
- márkes
- Martin Abade
- Mastérrekako éuskera
- mátxar
- maxkáldu
- mekauben zotz
- menderau
- mengor
- merkeáldi
- mezáko
- milagro
- minbéra
- miradóre
- mítiñ
- modúan
- moldiatzaille
- móro
- mostu
- motxárda
- muga-urrátu
- murruskára
- mutil-kóskor
- mútxur
- nagitturri
- napar-jénte
- narrúta
- Nebereta
- negu-mútil
- nerbióso, -a
- néure
- nóizko
- nórbaitt
- nun ero nundik
- -obi
- ode-zaparrára
- odóltsu
- ogi-kóskor
- ógro
- oilloluma
- óinddioko
- ojal
- okela-trontzo
- ola obe
- olzirau
- ondóko
- onez-onian
- opátxur
- ordáittu
- ordúrarte
- órma
- orrenbesteko bat
- ortóstu
- oskórri
- óstia
- ota-jaiki
- otsuai be ez opa
- otzíkara
- padezídu
- pago-lízar
- palankári
- pantalónera
- paralítiko
- párra
- pártez
- páseko
- pasmo
- páttal
- pédal
- pelotóe, -i
- perípuesto
- perretxikutári
- petrálontzi
- pikatára
- pikutára joan
- pinplau
- piñu-zuritzeko
- piripo
- pitxitxi
- plánto!
- plúma
- ponderau
- porsíakaso
- pótijo
- potx-potx
- prakánarras
- présape
- príxako
- proporziño
- pulpá-záku
- púntilla
- púta
- púxika
- rarokóte
- repetezíño
- sábi
- saiétera
- sako euki
- salbazíño
- saltzáile
- san martiñ
- sáno
- santuártu
- sare
- sasbera
- sasoiko
- sator-sagu
- ségarri
- seiréun
- sendátu
- sepultúra
- sífilis
- sinískor
- sobízkar
- sokadantza
- soltéro
- sorgin-áize
- soségu
- suatz
- subill-txendor
- suiñ
- súr-lúze
- sutauts
- taillerdun
- táket
- tantái
- tarrapatan
- tato
- teillégin
- tenporak
- testígutza
- tínte
- tíroka
- tóbera
- tolostúra
- tópeka
- tórto
- trajébaiñu
- tránpa
- trenbíde
- trintxa
- tríste
- trópel
- ttir-ttir
- txábeta
- txakur míngaiñ
- txámarra
- txantxángorri
- txar
- txarri-ágiñ
- txártel
- txatxútu
- txíflo
- txíle
- txímutx txákur
- txínguan
- txipítta
- txírriki-txárraka
- txirtxil bedar
- txitáldi
- txixá-érreka
- txonbolo
- txori-opil
- txósna
- txúleta
- ua-uau
- ugartu
- úle
- umétoki
- untzilla-keixa
- urbédeinkatu
- uretz
- uróillo
- urretx
- urrúma
- Urtézar egun
- uskeríxa
- uuu
- xapi!
- xirbistu
- zái
- zakú-patata
- zan bédar
- zapabúru
- zápla
- zapuztu
- zarrára
- zátar
- zéken
- zénbatero
- zer
- zerráu
- zeterixa
- ziarro
- ziezto
- zílindro
- zintta-dantza
- zíriñ
- zíttal
- zor
- zoroétxe
- zótiñ
- zúek
- zupa-zupia egin
- zurittasun
- zutíttu