Bergara aldeko hiztegia

txatxútu. (b). da Aditza. Txatxu bihurtu. · Volverse idiota o ligero de cascos. “Len ain majia zan da oiñ ziero txatxututa dago.” Emakumeez, batik bat. .
txeldor.
txendor
txendor, txendórra. (c). Izena. txondor. Txondorra. · Pira para hacer carbón. “Bestela txendorra dana erretzea faten da egosi barik. Cand.” Esamoldeak: txendorra sutu. Aditza. Txondorrari su eman. “Urrengo eunian sutu eitte zan txendorra. Jose.” txendorra kargau. Aditza. Txondorra egin. “Eta nik atzenengo ei naban txendorra kargatzen-da zuen aittittakin, Posakua, Jose; aetxekin ementxe Pagatzakuei ni ibili nitzan kargatzen laguntzen. Cand.” txendorra egosi. Aditza. Ikatza egin txondorrean. “ Egosi esate ako; goitti bera faten da a egosten, barrenea. Mart.”
txendorgille, txendorgillia. (d). Izena. txondorgille. Ikazkina. “Aizia zeiñ aldetati jotzen daben iarri ein bijao txendorgilliek. Jose.” content_copy ikázgiñ, ikazgille.
txendor-zúlo, txendor-zulúa. (d). Izena. txondor-zulo. Txondorra egiten den lautadatxoa. “Txendor-zulua ero ikaztei-zulua, guk bixetaa. Cand.” content_copy ikaztei-zulo.
txépa, txépia. (b). Izena. Chepa, giba. content_copy jíba, kórkotx, kórkoba.
txépel. 1.txepel, txepéla. (a). Adjektiboa. Ganora gutxikoa. · De poco fuste, bobo, -a. “Eziozu kasoik eiñ, txepel utsa da ta.” Emakumeez, batik bat. . 2.txepel, txepéla. (c). Adjektiboa. Epela, beroa edo hotza egon beharreko edari bat. “” Ardoa edo beste edari bat makaldu edo eskastu denean ere esaten da txepela dagoela. . 3.txepel, txepéla. (c). Adjektiboa. Gatzik gabea. Janariaz, adibidez. · Soso, insípido. “Txepela dagola aura, gatzik eztaukala. Don.”
txepéldu. 1.txepéldu. (b). da du Aditza. Txepel bihurtu. · Volver(se) necio, -a. “Ziero txepelduta ikusten dot aspaldixan dendari ori.” 2.txepéldu. (b). da Aditza. Bero edo hotz egon beharreko edaria epeldu. “Eraizu ori ziero txepeldu baiño len.”
txepel-jardun.
txepelkeríxa, txepelkerixía. (b). Izena. epelkeríxa. Necedad. “Oin be txepelkerixan batekin etorriko jaku.” EPELKERÍXA (leunagoa)..
txépetx
txépetx, txepétxa. (b). Izena. troglodytes troglodytes. Chochín. “Txepetxa ei da emengo txoririk txikiña.”
txepóso, txeposúa. (b). Adjektiboa. Giboso. content_copy kórkotx, kórkobadun, jibóso.
txerren, txerrena. (c). Izena. txarran (Oñ.). Deabrua.
txertáka, txertakía. (d). Izena. Gaztaina mota bat; txertatu gabea, agi denez. Baliteke beste txertatu gabeko fruta-arbolez ere erabiltzea.
txiba. Izena. "Tronpa (jolasa)." (Lar Antz).
txibato. 1.txibato, txibatua. Izena. clitopilus prunulus. Perretxikoa. "Molinera. “Txibatua esaten jetsagu onguak nun dagozen esaten dabelako, txibatuan atzetik beti ongua agertzen dalako inguru berian. " (SB Eibetno).” 2.txíbato, txíbatua. Izena. Salataria. · Chivato
1.txibato, txibatua. Izena. clitopilus prunulus. Perretxikoa. "Molinera. “Txibatua esaten jetsagu onguak nun dagozen esaten dabelako, txibatuan atzetik beti ongua agertzen dalako inguru berian. " (SB Eibetno).”
2.txíbato, txíbatua. Izena. Salataria. · Chivato
txibixa, txibixia. Izena. Eibar. txibi, -xa. "Chipirón. Hiztunen arabera, amaierako /a/ berezkua da edo ez." (SB Eibetno).. content_copy txipiroe, -i.
txídar
txídar, txidárra. (c). Izena. botanika. vicia sativa. Veza, arveja. Hosto ugariko landare honek lore bioletak eta lekatxoak ditu. Soroan erein izan da ganajatekotzat ebakitzeko. Gure informante batek TXIDAR TXIKIxa,TXIDAR AUNDIxa eta TXIDAR GAIZTUa bereizten ditu. .