Bergara aldeko hiztegia

tantái. tantei. 1.tantái, tantáixa. (d). Izena. Zuhaitz luzea eta lerdena, lepatu gabekoa. Baita gorantz zuzen hazten den adar luze eta sendoa. “Ori danoi ei zan paga-tantaixa, dana pagua; egurra ei zan ori ikusgarrixa. Erri-basuak. Debekauta egote i zan egurra botatzia permiso barik. Hil.” 2.tantái, tantáixa. (d). Izena. Baldoa, enbor puxketa dezentea, beheko sutarako, baldotarako edo edozertarako erabilia. · Pedazo de tronco que se echaba al fogón, se utilizaba como soporte para partir leña, etc. “-Tantaixa balduai esate jakok. Leno, beko sua zeuanian, tantaixa, aundi samarra zanian. ” 3.tantái, tantáixa. (d). Izena. Babak, berakatz-sortak eta abar esekitzeko ganbaran goiagatik medialinara botatzen zen egurra. “Teillatu azpixan jeneralian len babia ta asko izeten zan etxian sekatzeko, da tanteixak esaten jaten arei. Benito.” content_copy ága.
tantán, tantána. (c). IzenaOnomatopeia. Goteo. También gotera débil. “Tantana ze dan? Ikusten dok? (tantaka dagoen txorroa seinalatu dit) Oixe./ Ittuiña be aundixa ero ezpaldin bada eta tantia bakarrik baldin bada, tantana. Klem./ Ganbaran tantana dago ta teillatura igo biako da.”
tantíau. (c). du Aditza. Tantear. “Etxakixat naiko daben baiña ik tantiaik disimuluakin./ Ori gu tantiatzen dabill.” Esamoldeak: tantiúan ibilli. (c). Esapidea. Tantiatzen jardun. “Nundik erren itten doten tantiuan dabill. ”
tánto, tántua. (a). Izena. Tanto, cada punto, en un juego o deporte. “Oso politta izan zan azkenengo tantua.”
tanto, tántua. (c). Izena. Arropa baten punto, mantxa edo apaingarri biribila. “Soiñoko bat tanto gorrixekin, oso politta.”
tántodun, tántoduna. Adjektiboa. Apaingarri edo tanto biribilak dituena, jantzia gehienetan. “Alkondara tantodun zatar batekin zoian.”
tántora lan eiñ. (c). Esapidea. Sistema de trabajo que consiste en cobrar en proporción al trabajo hecho, según contrato estipulado; normalmente un porcentaje de las ganancias. “Jornalan lekuan, onenbeste lan eitten dozu ba... onenbeste pagatzen dotsut, osea tantora. Zuk eztaukazu jornal fijua; tantora zabitz. Klem./ Oingo basomutillak tantora eitten juek lan: piñuixa bota ta balixuan ainbesteko bat erendako.”
1.tápa, tapía. (a). Izena. Tapa. Gurdiarenak AURREKO TAPA eta ATZEKO TAPA. Leihoarenak BENTANA-TAPA, behien askaurrekoak GANAU-TAPA.. Esamoldeak: tapak egon. (b). Esapidea. Kaletarrek "tapak daudela" diote urak norbera kubritzen duenean. “Kontuz Bolintxoko presan, tapak dare ta.”
2.tápa!. (c). Interjekzioa. Orduantxe, bertan, hantxe bertan. intj. que significa en ese preciso momento, allí mismo. “Kamiñuan buelta artzen niarduala, tapa!, ertzaiñak parian.”
tapa-tapa. (b). AdberbioaOnomatopeia. Oinez pauso normalean. “Uberatik bueltia ein ddou tapa-tapa./ Ale, jaiki tta etorri tapa-tapa.”
tapáboka, tapábokia. (b). Izena. tapáoka. Bufanda. “Zelako tapaoka politta daukazun.” Orain bufanda gehiago. Etim.: tapa+boca..
táparra-táparra. (c). Adberbioa. Oinez pauso normalean ibiltzearen onom. “Ez, naixao dot oiñez joan; taparra-taparra orduerdi baiño len naiz etxian./ Bixok taparra-taparra etorri ga kontuak esanaz.”
tapáu. 1.tapáu. (a). da du Aditza. Tapar(se). 2.tapáu. (c). Aditza. Herri kiroletan, bestearen marka hobetu. “Iria tapau baietz!” content_copy ondu.
tapoe, -i, tapóia. (a). Izena. Tapón.
taratulu.
tárdantza, tárdantzia. (c). Izena. Tandanza. “Tardantza barik etortzeko esan dotset, baiña ikusi ze ordu dan.”
tardáu. (a). Aditza. Tardar.
tária, tária. (c). Izena. Tarea. “Oinddio taria luzia geratze jaku, baiña illundu aurretik akabau bia da patata sartzia./ Gaurko taria eztou akabau oinddio.” NOR mugb. eta mugt. berdin. .
tariñ, taríña. (c). Izena. carduelis spinus. Tarín. Txori txikia
tarran, tarrana. (c). Esnea edo txokolatea egosi ondoren, ontziaren hondarrean eta alboetan itsatsita gelditzen dena. “Txokolatia egitten dogunian, tarrana izaten da estimauena.”