Bergara aldeko hiztegia

ánts, ántsa. (d). Izena. Hatsa, kiratsa, usain txarra. · Hedor. “Sartziaz batera egundoko antsa sentidu juat./ Etxakixat zerena dan, baiña joaten eztan antsa jaok etxian.” Gutxi erabilia, familia batzuetan hitz arrunta bada ere. Usain txarra da esanena. .
antsittu. (d). Aditza. Eibar. "Pudrirse, descomponerse. “Saldu baiño len antsittu jako arraiña.” content_copy ustéldu.
antton, anttona. Izena. "Tonto. “Eon ari trankill, ezton galduko, ezton anttona ta." (Lar Antz).”
ántxe. (a). Adberbioa. Han bertan.
antxíntxika. antxítxika, aintxintxika, aintxitxika. 1.antxíntxika. (a). Adberbioa. antxítxika, aintxintxika, aintxitxika. Korrika. · Corriendo. “Antxintxika etorri naiz ikastolatik.” Sin. añiketan (Aram.), takarraran (Arras.).. content_copy antxintxiketan, takarraran, añiketan. 2.antxíntxika, antxíntxikia. (b). Izena. El correr. “Manifestaziño erdixan, agertu zien poliziak, eta aura zan aintxintxikia./ Antxintxikia geixao gustatzen jat igarixa baiño.” content_copy antxíntxiketa.
antxintxikalári
antxintxikalári, antxintxikalaríxa. (b). Izena. aintxíntxikalari eta abar. Korrikalaria. “Antxintxikalariz betetzen die bide baztarrak udazkenian.”
antxíntxiketa, aintxíntxiketia. (b). Izena. antxítxiketa, aintxíntxiketa, aintxítxiketa. El correr. “Antxintxiketia ona da osasunerako.” content_copy antxíntxika. Esamoldeak: antxintxiketan. (a). Adberbioa. Korrika. “Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. ” Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira.. content_copy antxíntxika.
antxintxiketan. (a). Adberbioa. Korrika. “Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. ” Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira.. content_copy antxíntxika.
antxitik.
antxittu. (d). Oñati. "Antxíketan dau: alcanzar a una persona siguiendo detrás." (Izag Oñ).
ántxoa, ántxoia. (a). Izena. Ántxua ere entzun daiteke. Anchoa. “Antxoak dauzkau afaltzeko.”
antxu, antxúa. Antzuola. "La oveja joven desde las Navidades hasta comenzar en el segundo año." (Izag Antz).
antxúme
antxúme, antxumía. (b). Izena. Ahuntzaren umea. · Cabrito. “Auntz pinttuak iru antxume eittu./ Antxumia daukau bazkaltzeko.” Sin. aume (Lein.).
ántz. 1.antz, ántza. (a). Izena. Traza. · Parecido, semejanza. “Neskatilla orrek aittan antz demasa dauka.” Ik. traza, taju, ikutu.. Esamoldeak: antzéra. (c). Adberbioa. Antzagatik. · Por el parecido. “Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana.” 2.antz, antza. (c). antx. Pixka bat, kixi bat. Izenaren ondoren. · Un poco. “Atzo gabian edur antza zuan./ Bergan egualdi garbixa egon arren kosta aldian laiño antza zeuan./ Neri gose antza asi jat. ” Eguraldi edo behar fisiko kontuetan (logura, gosea...) ia bakarrik. NOR mug. sing. ia soilik.. Esaerak: Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen. (d). Esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo. . Esamoldeak: antzían. (c). AdberbioaGraduatzailea. Samar. · Bastante. Izenaren ondoren. “Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek.”
ántzar
ántzar, antzárra. (c). Izena. Anser anser. Ganso. “Sasoi baten modan egon zan antzarrak aztia.” «Antzar» etxekoei zein pasekoei esaten zaie. Pasekoei itxÁsantzar ere bai..
antzargári, antzargaríxa. (d). Izena. botanika. Bromus sterilis. Lasto bat da. Burua ateratzen du eta handik besotxoak, hariak, botatzen ditu. Txikia denean ganaduak jaten du, baina handi egindakoan ez. Pestea da sororako, baina laster ihartzen omen da. Lur onak gustatzen zaizkio.
antzeko.
ántz émon. (a). dio Aditza. Igarri. · Adivinar, acertar. “Arpegixan antz emoten jakon gizurretan zebillena./ Sasi-mediku batek antz emon zotsan azkenian.”
antzéra. (a). Adberbioa. Berdintsu. · De forma parecida. “Portugalen be emengo antzera dabitz./ Zure antzera nabill ni be.” NONGO edo NOREN antzera. .
antzeráko, antzerakúa. (a). Izenlaguna. antzéko. Antzekoa. · Parecido, semejante. “Ezer eztaukanan borondatia ta bapez, antzerakuak.” Erdaraz ere joera handia dago hitz hau sartzeko: «Esos se arreglarán bien porque los dos son antzerakos». .