Bergara aldeko hiztegia

apixo.
ápo. 1.apo, apúa. (c). Izena. Aketza. Txerri emeak estaltzen dituen txerri arra. · Verraco. “Apua ezta gauza okelarako.” Sin. apote.. content_copy txarrápo. 2.apo, apúa. (c). Izena. adierazkorra Andrezalea, putazalea... “Apo galanta izan dok bere denporan. ” content_copy apote. Esamoldeak: apótan eiñ. (d). Esapidea. Eibar. Putatara joan. “Apotan izan da erbeste aldetik. (Etxba Eib).”
apópillaje, apópillajia. (c). Izena. Apopilo egoteagatik ordaintzen dena. · Pupilaje, precio que se paga por estar hospedado en casa ajena. “Apopillajia pagatzeko diruik ez eta etxetik bota juen./ Iru duro pagatzen najuan illeko apopillajia.”
apópillo, apópillua. (c). Izena. Huésped. “Gasparrenian dago abade ori apopillo./ Zein izango lapurra, ta apopillua.” APOPILLO EGON, APOPILLO ARTU eta abar.. Esamoldeak: apopilluak ibilli. /eu/user/3. (c). Esapidea. Etxean saguak ibili. “Or etxian aspaldixan apopillo ugari dabik. (AAG Eibes).”
apopilluak ibilli. /eu/user/3. (c). Esapidea. Etxean saguak ibili. “Or etxian aspaldixan apopillo ugari dabik. (AAG Eibes).”
apósinttu, apósinttua. (d). Izena. Logela. Etim.: gaztel. "aposento"..
aposta, apostie. Izena. Leintz. apostu. Apuesta. “Bolatokixetan apostak be izeten dittuk, bat ezetz, baten parra bi ezetz... Apostetan ezetza dok beti nausi.” content_copy póstura.
apóstolu, apóstolua. (a). Izena. Apóstol. “Egundoko apostolu itxuria artzen diarduk.”
apote.
apotu. Aditza. "Cruzar cerdos. · Txarri emia apotu, apua bota." (SB Eibetno).
apotxak eruan. (c). Esapidea. Oñati. apotxekin fan. Baten batek presaka eta arrapaladan alde edo ihes egin. “Arek eruan txuan apotxak!/ A zelako apotxakin fan zan zuen mutikua!.”
apreeta, apreetia. Antzuola. "Alpargata." (Lar Antz)
apreetero, apreeterua. Antzuola. "Alpargata egilea. “Erri guztietan eongo zien apreeteruak. Antzuelan e bazeuan. Kartero Felixek eitte zittuan.”
aprezíau. 1.aprezíau. (b). du Aditza. Apreciar. “Gizonak ez zeben eitten orduan ezebe etxeko jiran, da gaiñera bestiak eitten dabena apreziau ez. Aura berez eitten zalakuen; Olaxe bizi izan zan jentia. Mertz.” 2.aprezíau, apreziáua. (b). Adjektiboa. Apreciado, -a, estimado, -a. “Sasoi artan oso apreziaua zan oillaskua./ Ezta oso apreziaua errixan.”
aprézio eiñ. (c). Aditza. Hacer aprecio. “Amarretakua eskeiñi zostan eta jan egin neban aprezio eittearren./ Eztotsa aprezio aundirik eitten bizikletiai.”
apríll, aprílla. (c). Izena. apill, abrill. Apirila. · Abril. “Aprillian edurra blasta-blasta eitten makiña bat bidar ikusitta garek.” content_copy epaill. Esaerak: Aprilleko zuzia urria baiño obia, maietzeko zuzia ase eitteko gauzia. (d). Esaera. Era honetara ere bai: Udaberriko zuzia urria baiño obia, udazkeneko zuzia ase eitteko gauzia.. Aprilleko loria urria baiño obia, maietzeko loria bapeza baiño obia. (d). Esaera. Fruta arbolen lorari buruzko esaera. Apíillen azkenian, orrixa aizgaiñian. Esaera. (Izag Oñ). Apilleko josteurixak, sorgiñen ezteixak. Esaera. Antzuola. (Izag Antz).
áproba, áprobia. (b). Izena. Prueba, intento. “Irugarren aproban zabaldu dot atia; zerraillia ondatuta egon bia dau.” Esamoldeak: aprobia eiñ. (b). du Aditza. Probar, intentar. “Pentsatzen neban aura ni baiño geixao izango zala pelotan, baiña aprobia ein barik ezta jakitten./ Uberatik Elgetara ogei minutu inguru tardatzeittut, sarri aprobia eindda nago ta.” content_copy apróbau.
apróbau. (b). du Aditza. Intentar, hacer la prueba. “Zure bizikletiakin Elgetara igotzia aprobau biot.” Jana probau egiten da eta ez aprobau. Dena dela, aspaldi honetan behintzat, bi hitz hauek ia ez dira bereizten.. ohar bat content_copy aprobia eiñ.
aprobetxategi, aprobetxategixa. (b). Besteen lanaz edo diruaz aprobetxatzen dena. “Idea ona dok, baiña ez esan iñori, aprobetxategi asko jaok eta. ” Baliteke hitz oso zaharra ez izatea hemen. .
aprobétxau. (a). da du Aditza. aprótxau. Aprovechar(se). “Nerekin majo aprobetxau zien taillerrian./ Gaztiak zaten bittartian aprobetxau.”