Bergara aldeko hiztegia

bietz-nárru, bietz-narrúa. (d). Izena. bieznárru. EBehatz-narrua. Behatza babesteko, zauria egin ondorenean edo, ipini ohi zen larru pusketa. “Bieznarrua. Narruakin eindda bazan. Guk narruakin eindda ibiltze giñuan, baiña batzutan trapuakin be eitten da ori. Bieztrapua trapuakin eindda badao. Don.” content_copy azkapela, aznarru.
bietz-trápu, bietz-trapúa. (d). Izena. bieztrapu. Behatz-trapua. Behatza babesteko, zauria egindakoan bilduta ipini ohi zen trapua. BIEZTRAPU esan ohi da..
bigántxa
bigántxa, bigantxía. (c). Izena. Ternera pequeña de hasta 5 ó 6 meses. “Bigantxia txikixaua, ta aundixauai esate jako biaia. Porrejenplo txal txiki bat bigantxia ero txal-ixkua da. Aura bigantxa aura aundi eitten danian biaia esate jako, neska txikixai ta aundixai esaten jakon estilora. Mertz./ Jaio berrixa danian geixao esaten jau bigantxia. “Ze dok, urruxia ala ixkua?”. “Urruxia”. “Bigantxia orduan”. Don.” Jaio berriari urrusa ere bai. Susara jartzen hasten denean biae. .
bigarren aittajaun.
bigarren ama.
bígote.
bígun. 1.bigun, biguna. (a). Adjektiboa. Blando, -a. “Oe au bigunegixa da./ Oso negu biguna doia.” 2.bigun. (b). Adberbioa. Blandamente. “Oso bigun tratatzeittu umiak.”
bigúndu. (a). da du Aditza. Ablandar(se).
bigungárri, bigungarríxa. (c). Izena. Almohadillas o cualquier cosa blanda o suave que se pone para amortiguar el roce entre botellas, en el lomo de los burros, etc. “Zapatan bigungarrin bat ipiñi biakot, miñ emuten doste eta.”
bigunkerixa, bigunkerixia. (b). Izena. Blandura excesiva. “Ezta ona umiekin bigunkerixetan ibiltzia.”
biguntásun, biguntasúna. (b). Izena. Blandura, ternura. “Aurtengo madarixak eztauke iñoizko biguntasun aura.”
bigúnuna. bigúnune. 1.bigúnuna, bigúnunia. (c). Izena. Zona blanda. “Oso gogorra zeuan txuletia, baiña bigununak pe bazeuzkan.” 2.bigúnuna, bigúnunia. (c). Izena. bigúnune. Punto flaco, momento de apuro. “Aitta il jakuenian an joan jakuen pratikantia terrenuak erosi naixan, bigununia aprobetxatzera.” content_copy argáluna.
biguri, bigurixe. Izena. Leintz. Migura. Muérdago
bijilíxa, bijilixía. (b). Izena. Haragia jan behar ez den eguna. · Vigilia. “Aste Santuko barikuak bijilixa egunak./ Biar bijilixa da ta arraiña erosi.” Esamoldeak: bijilixa eiñ. Aditza. Hacer vigilia.
bikáiñ. 1.bikáiñ, bikáiña. (c). Adjektiboa. Oso ona. · Excelente, hermosísimo. “Txal bikaiña daukau zaltaixan.” 2.bikáiñ. (c). Adberbioa. Oso ongi. “Bikaiñ jokatu dau Zezeagak.” Gutxi erabilia. .
bíki, bíkixa(k). Izena. birki (Lein.). Gemelo(s), mellizo(s). “Mariak bikixak eukittu./ Anai bikixa il jako.”
bikialdi, bikialdíxa. (c). Bikiak eduki direneko aldia. “Bi bikialdi izan zittuan bata bestian atzian.”
bikoitz.
bikóte, bikotía. (c). Izena. Biko taldea. · Grupo de dos. “Zazpi urteko neskatillia ta zortziko mutikua, bikote politta./ Bi ondo beltz aundi ekarrittu. Azelakotxe bikotia.” Bikote, irukote edo irukonde, laukote, etab. Ez da senar-emazte edo pareja esateko erabili ohi..
bíkoti, bíkotixa. (d). Izena. Bikoitza. · Doble. “Etxe onekua ero zera baldin bazan, arrio bi; arrio bikotixa, aura ba grandia zan. Gure aittajauna ori arrio bikua ei zan. Ben./ Iru susa topau najittuan, edarrak, bat bikotixa gaiñera.” Hitz ia galdua..