Bergara aldeko hiztegia

errengillára
errengillára, errengillaría. (d). Izena. Ilara. · Fila. “Txindurri errengillaria agiri zan bidian./ Jente errengillaria plazaraiño aillegatzen zan.” Ia galdua. Etim.: gaztelaniako «ringlera», edo agian errenkada+ilara (?). . content_copy illára.
érrenta, érrentia. (b). Izena. Baserria, etxea edo edozer alokatzeagatik ordaintzen dena. · Renta, alquiler, cuota de arrendamiento. “Len baserrittarrak Donostiara joaten zien Santo Tomasetan errentia pagatzera.” Esamoldeak: érrentan. (b). Adberbioa. En renta. “Etxia errentan artu dou erosteko kárutxua zan da.” Errentan JARRI, ARTU, EMON..
errentéro
errentéro, errenterúa. (b). Izena. Maizterra. · El/la que vive en un caserío arrendado. “Len Bergako basarri geixenak errenteruak zien.”
erréntzilla, erréntzillak. (c). Izena. Ikusiezintxoak. · Rencillas, envidias “Aizten artian egundoko errentzillak eukitzen zittuen.” Pluralean batik bat..
erréontzi, erréontzixa. (d). Izena. Danbolina.
errepárau. 1.erreparau. (c). dio Aditza. zeri. Kaso egin, zerbait zaindu. · Estar atento a algo. “Erreparaixozu suai./ Erreparau dotsazu mutikuai?” ZERI erreparau. . 2.erreparau. (b). du Aditza. Observar, advertir, fijarse. “Oinddio erreparau barik nenguan zure bigote dotorian./ Parkian paretik pasatzerakuan erreparaik ia zabalik dauan.” ZERTAN erreparau. .
errepartídu. (a). du Aditza. repartídu. Banatu. · Repartir. “Eruan karameluak eskolan errepartitzeko.” content_copy banatu, partidu.
erréparto, -u, errépartua. (b). Izena. Banaketa. · Reparto. “Biar ei da buzoien giltzen errepartua./ Ori ezta panaderua, ori errepartuan ibiltzen da.”
errepáru. 1.erreparu, erreparúa. (b). Izena. Reparo. “Erreparua emoten dost jentiai ze edade daukan preguntatziak./ Umiak aurrian darenian erreparu geitxuaokin berba ein bia da.” Esamoldeak: erreparua ipiñi. 1.erreparúa ipiñi. (c). Esapidea. Poner algun reparo. “Zer, eztabe etxia eitteko erreparuik ipiñi?.” 2.erreparúa ipiñi. Esapidea. Arreta jarri. “Erreparu geitxuao jarri bia da maixa ipintzerakuan.” 2.erreparúa emon. (d). dio Aditza. Arreta jarri, erreparatu. “Neu olaxe ninddoien, denporia emon da eittera, bazkalostekua ein ddotenian e. Banoie ta, ortxe bueltako tontorrian nenguan. Goittik bera autua, baiña, neuk pe etxat autuai erreparuik emon. Hil.”
errepásau. 1.errepásau. (a). du Aditza. Repasar. “Errepasaizu bosgarren kapitulua.” 2.errepásau. (c). du Aditza. Repasar, zurcir una ropa.
érrepe, érrepia. (b). Izena. érrape. Errapea. · Ubre “Errepe edarra dauka zuen pinttiak.” Esamoldeak: errepera bota. Aberekumeari amaren errapea eskaini.
errépesalto, errépesaltua. (d). Izena. Titi-mugimendua. Broma giroan bakarrik entzun dut; titi handi eta mugikorrak dituzten emakumeez entzun izan diogu gure lagun bromoso bati. · Balanceo de tetas. Lo hemos oído decir a un ocurrente amigo referiéndose a alguna mujer de pechos grandes y móviles: “Mekauen, orrek jaukak errepesaltua!”
errepíka. 1.errepika, errepikia. (d). Izena. Eibar. Haur baten heriotz-kanpaia. ·"Tañido de campana que anuncia la muerte de un niño. “Errepikiakiñ eruango abe i, alperrik irurogei urtian aurrera.” 2.errepika, errepikia. (c). Izena. Eibar. Berritsukeria. · "Parlería. “Ataiko atian, auzoko guztiegaz arek darabixan errepikia geldittuko dabenik.” 3.errepika, errepikia. Antzuola. "Hamabietako kanpaia." (Lar Antz)
erréro, errerúa. (c). Izena. Herrero. content_copy errementári.
erresaixo.
erreséro, erreserúa. (d). Izena. Aleak neurtzeko ontziak berdintzeko erabiltzen den egurra. · Rasero. “Lenao imiñaka, imillenka... neurtzen zien laboriak. Ontzixa betetakuan erreserua pasatze zan.”
erreskáda, erreskádia. (d). Izena. erreskara. Ilara. · Fila. “Iru egunian erreskaran jaittugu perretxikuak./ Bidian, alde bixetatik arbola erreskadia. (Etxba Eib)” Esamoldeak: erreskadan. (c). Adberbioa. En fila, en hilera.
erreskatu. Aditza. Antzuola. "Erre, zitaldu, bere onetik irten. “Erreskatuta nabil, eztoste gauzak bi dan mouan ertetzen-da.”
errespenzíño, errespenziñúa. (d). Izena. Errietaldia. · Reprimenda, bronca. “Eta etxera aillegau nitzanian, kriston errespenziñua amandriak mutillakin ikusi ninddualako.” content_copy brónka, asarrealdi.
erréspetau. (a). du Aditza. Respetar.