Bergara aldeko hiztegia
eskillára-búru, eskillára-burúa.
(b).
Izena.
Eskilararen goiena. · La parte superior donde termina la eskalera.
“Zuen mutiko diabruak eskillara-bururaiño igo dau katamarran.”
ohar bat
eskillárape, eskillárapia.
(c).
Izena.
Eskilararen azpiko lekua. · El espacio bajo la escalera.
“Eskillarapian gordetzeittugu traste zarrak.”
Esamoldeak:
eskillárapeko ardáua.
(b).
Izena.
eskillárapeko ardáu.
Soziedadetan urteko ardoa. · En las sociedades, vino especial, embotellado, del año.
“Karutxuaua izan arren korrientia baiño obia da eskillarapeko ardaua.”
Hitz berri samarra, azken berrogei urteotan elkarte gastronomikoetatik zabaldu dena.
.
eskilláraso, eskillárasua.
(b).
Izena.
Garrulus glandarius.
Eskilasoa; kantu ozena eta zakarra duen txori mota. · Arrendajo
“Piñui baztarretan ikusten die eskillarasuak.”
eskíñarri, eskíñarrixa.
(d).
Izena.
Piedra angular.
“Kantoiarrixa esan da be entendidu. Guk geuk eskiñarrixa betik esan izan jau. Don.”
éskoba.
1.éskoba, éskobia.
(a).
Izena.
Erratza. · Escoba.
2.éskoba, éskobia.
(a).
Izena.
Bizikleta-karreretan erretiratuak hartzen dituen autoa. · Coche escoba.
“Oinddio ezta pasau eskobia.”
zierrákarrera.
3.éskoba, éskobia.
(d).
Izena.
botanika.
Cytisus scoparius.
Kirua.
eskójixa, eskójixia.
(c).
Izena.
Eskojitzeko aukera. · Oportunidad de elección.
“Denda orretan ezta eskojixa aundirik egoten./ Ferixan asto eskojixa ederra zeuan.”
eléjixa, aukera.
éskola.
1.éskola, éskolia.
(a).
Izena.
Escuela.
“Uberako eskolia itxi ein bia dabe.”
2.éskola, éskolia.
(a).
Izena.
Instrucción, formación.
“Argixa zan baiña eskola gutxikua.”
Esamoldeak:
éskolia ibílli.
(c).
Esapidea.
Biraoka jardun.
“Kotxiai atia izurrau zotsan paretan kontra, ta arek zebillen eskolia.”
Sin. dotriñia ibilli, errosaixua ibilli..
éskolia éuki.
1.éskolia euki.
(b).
Tener instrucción.
“Ofizinarako aukeria izan zeban, baiña etzeukan bape eskolaik eta./ Nik eskola asko daukat, e. Mertz.”
2.éskolia euki.
(c).
Esapidea.
Tranposoa, hitzekin engainatzen duena izan.
“Traperua etorri jaku kutxa eske; arek dauka eskolia.”
eskola ona artu.
(c).
Esapidea.
Asko ikasi.
“Margari, Dolores Ermenteikua ta, orrek danak arekin da, eskola ona artu zeben. Eli.”
eskólabako, eskólabakua.
(c).
Adjektiboa.
Eskola gabea, ezikasia. · Iletrado, -a, ignorante, analfabeto, -a.
“Argixa zan baiña eskolabakua, baserri urrin baten azittakua zalako. (Etxba Eib)”
eskóladun, eskóladuna.
(c).
Adjektiboa.
Ikasia, eskolatua. · "Instruído, letrado.
“Eskoladuna baina beti dirutik arin.”
eskóla-máixu, eskóla-máixua.
(c).
Izena.
Maestro de escuela.
“Eskola-maixuak baiño mixerabliagoik etzuan sasoi baten./ Gizon ori aspaldi Uberan eskola-maixu egondakua da.”
Maixu edo maistro esaten da normalean. Inoiz eskola- eransten bazaio, ziurrenik, maixuk apaiz edo taillerreko maixu adierazteko ere balio duelako da, eta zehazteko.
.
eskólante, eskólantia.
(d).
Izena.
Ikaslea. · Alumno, estudiante.
“An, badatoz gure eskolantiak pe./ Nere denporan enintzuan oso eskolante ona izan.”
Adinekoek, eta ironiaz, inoiz esana. Normalean estudiante erabiltzen da..
eskóla-póltsa, eskóla-poltsía.
(d).
Izena.
Bolsa de escuela.
“Eskola-poltsak, lepotik beera, eskola-poltsia, eunezkua, korraizeduna. Hil.”
- proba
- aasa
- abárketa
- abérats
- áborto
- adaríttu
- adóre
- afusilau
- agonixako
- ai
- áiña
- aintzakótzat artu
- aittazulo
- aixén txíki
- áizebe
- aiztatzáko
- ákats
- ála ála!
- albáilen
- aldákor
- aldera
- alegorri
- alkartasun
- almórrana
- altau
- amáika
- amásau
- Amériketa
- amortzu
- ánda
- andra-ikuste egun
- anikíllau
- ankábiur
- ankátrapu
- ánts
- antzeratu
- ao-sápai
- apárt
- apixo
- aprópos
- arabixa
- arántzarte
- arbide
- ardátz
- ardílana
- arénarri
- argínddar póste
- arílddu
- arkera egon
- armaixo aundi
- arotzérixa
- arráinddun
- arrana euki
- arrára
- arrauki
- arrébato
- arríbola
- arríttu
- artábirrin
- artámatxar
- arteroi
- artólapiko
- arúztu
- áski
- astákerten
- astegun soill
- astoperréjill
- asunur
- atekriskéta
- atrebídu
- átxur
- atzé-libre
- aukeráko
- auntz-bizar
- aurréra-kárga
- auspokerixa
- Autx-errixa
- azalatxúrtu
- ázi
- azkónar
- áztarka
- babábeltz
- báina
- bákarrik
- baldekára
- bána
- bapez
- bargázta
- barrandéro
- bárrika
- barruko naiez
- basáuntz
- básta
- batio
- be
- bedarrontze
- begilauso
- béiñ
- béla
- belaunbikótu
- belunka
- benpian
- beranéante
- berberdi
- beregándu
- bernamámiñ
- bertanbéra laga
- besteláko
- betózko
- bíar
- bidarri
- bietz-nárru
- bíkotx
- biñán
- birigatx
- bistúri
- bixk
- bizínai
- bizkárleku
- bokazíño
- bólu
- bórro
- botazíño
- brebenidu
- brotxilla
- bultzagarri
- burdíña-kósko
- burkúbeso
- burtárrasto
- buruázur
- burutazíño
- buztánikara
- damáikesa
- dantzáleku
- debozíño
- denbora
- desbárdiñ
- déskuidu
- déstera
- dilín-dalán
- diruzalétu
- domáu
- dra-dra-dra
- dulduríxo
- ebági
- edarto
- edur
- edurzúlo
- egiñáldi
- egóneziñ
- egúndoko
- Eibar
- elatz
- elízatar
- émendai
- enbído!
- enjeneral
- entañadera
- épai
- époka
- eraregi
- erderakára
- erdoi
- erkínddu
- Erlojuak dabil mundua
- erozeiñ
- erramillote
- errebez
- errége-errégiñak
- errékarri
- erremedíxau
- errengillára
- erréspetu
- érrez
- errí-lur
- érronka
- errubéra
- eságapeko
- esfórtzu
- eskástu
- eskillára-búru
- eskólau
- esku-errota
- eskúpeta
- esnati
- esnétela
- espínaka
- éstata
- estómagu
- estun
- étsai
- etxégintza
- etxóin
- euli-káka
- eupára
- euskalzále
- éxkel
- ezéla (be)
- ézinddako
- ézkondei
- ezpánaundi
- éztarri
- falsá-eskuadra
- farra-fárra
- fiésta
- fíxo izan
- fotografíxa
- frantzes-gólda
- frotáu
- fundídu
- gabióta
- gáinbera
- gaixozain
- galbíde
- gálera
- ganaudun
- gangárda
- garátu
- gari-azao
- garítxu bédar
- garraztásun
- gatzóntzi
- gazíttu
- gazté-dénpora
- geizto
- gérriko
- gibel bédar
- gírgerro
- gizátxarkerixa
- glu-glu
- goiága
- goldá-kútxillo
- gonaiza
- górantzia
- górriñ
- gosepásau
- gráda
- guardázibill
- gúriñ
- ibaazi
- idíau
- ígar
- igualéko
- ikára
- iketan
- íldako
- ille-joan
- íllúntzi bédar
- iñárra
- indizíño
- iñóra
- intxaur-káskal
- Inúzente égun
- ipúrbeltz
- ipurtázur
- irasagar
- irínddu
- irristo
- irústarbi
- ittáixo bédar
- itxas-maria
- itxungi
- itzebaittu
- ixiltásun
- íxur
- izen
- ízpi
- jabóiur
- jakínai
- jangoikuán atzámar
- jataille
- jazban
- jesukriston atzapar
- joán
- jornaléro
- jotekalari
- jústuri
- kaiñabéra
- kakagúra
- kákatza
- kalbo
- káletartu
- Kamiñondo
- kángrejo, -u
- kanpó-fúbol
- kántu
- kapónera
- karakote
- karéarri
- karlistáda
- karráxika
- kártola
- káskara
- kastáko
- katamíxar
- katóliko
- kaxagiñ
- kejáu
- kili-kíli
- kinkilléro
- kiríka
- kízkur
- kóbarde
- koipétsu
- kola
- komádrona
- konbersaziño
- konfusíño
- konpradóre
- kontrabeta
- kóntu
- korapillótu
- korrídu
- koskábillo
- kota
- kriáu
- kuartóe, -i
- kukúfraka
- kunbo
- kúrtzelu
- labádero
- labóre-lúr
- laiñera
- lakirixo
- lanerátu
- lanzádera
- láranja
- lárre
- lástaxee
- láuki
- lebadúra
- lekaixári
- lepagorri
- lerako
- lez
- limako
- líñu
- litxarreríxa
- lízun
- lokaáldi
- lóra
- lóti
- lúarrigintza
- lur
- lurrúndu
- máats
- máietz
- máistra, -o
- mákatz
- maláletxe
- mama
- mangá-mútur
- mantsótu
- marijuana
- márkes
- Martin Abade
- Mastérrekako éuskera
- mátxar
- maxkáldu
- mekauben zotz
- menderau
- mengor
- merkeáldi
- mezáko
- milagro
- minbéra
- miradóre
- mítiñ
- modúan
- moldiatzaille
- móro
- mostu
- motxárda
- muga-urrátu
- murruskára
- mutil-kóskor
- mútxur
- nagitturri
- napar-jénte
- narrúta
- Nebereta
- negu-mútil
- nerbióso, -a
- néure
- nóizko
- nórbaitt
- nun ero nundik
- -obi
- ode-zaparrára
- odóltsu
- ogi-kóskor
- ógro
- oilloluma
- óinddioko
- ojal
- okela-trontzo
- ola obe
- olzirau
- ondóko
- onez-onian
- opátxur
- ordáittu
- ordúrarte
- órma
- orrenbesteko bat
- ortóstu
- oskórri
- óstia
- ota-jaiki
- otsuai be ez opa
- otzíkara
- padezídu
- pago-lízar
- palankári
- pantalónera
- paralítiko
- párra
- pártez
- páseko
- pasmo
- páttal
- pédal
- pelotóe, -i
- perípuesto
- perretxikutári
- petrálontzi
- pikatára
- pikutára joan
- pinplau
- piñu-zuritzeko
- piripo
- pitxitxi
- plánto!
- plúma
- ponderau
- porsíakaso
- pótijo
- potx-potx
- prakánarras
- présape
- príxako
- proporziño
- pulpá-záku
- púntilla
- púta
- púxika
- rarokóte
- repetezíño
- sábi
- saiétera
- sako euki
- salbazíño
- saltzáile
- san martiñ
- sáno
- santuártu
- sare
- sasbera
- sasoiko
- sator-sagu
- ségarri
- seiréun
- sendátu
- sepultúra
- sífilis
- sinískor
- sobízkar
- sokadantza
- soltéro
- sorgin-áize
- soségu
- suatz
- subill-txendor
- suiñ
- súr-lúze
- sutauts
- taillerdun
- táket
- tantái
- tarrapatan
- tato
- teillégin
- tenporak
- testígutza
- tínte
- tíroka
- tóbera
- tolostúra
- tópeka
- tórto
- trajébaiñu
- tránpa
- trenbíde
- trintxa
- tríste
- trópel
- ttir-ttir
- txábeta
- txakur míngaiñ
- txámarra
- txantxángorri
- txar
- txarri-ágiñ
- txártel
- txatxútu
- txíflo
- txíle
- txímutx txákur
- txínguan
- txipítta
- txírriki-txárraka
- txirtxil bedar
- txitáldi
- txixá-érreka
- txonbolo
- txori-opil
- txósna
- txúleta
- ua-uau
- ugartu
- úle
- umétoki
- untzilla-keixa
- urbédeinkatu
- uretz
- uróillo
- urretx
- urrúma
- Urtézar egun
- uskeríxa
- uuu
- xapi!
- xirbistu
- zái
- zakú-patata
- zan bédar
- zapabúru
- zápla
- zapuztu
- zarrára
- zátar
- zéken
- zénbatero
- zer
- zerráu
- zeterixa
- ziarro
- ziezto
- zílindro
- zintta-dantza
- zíriñ
- zíttal
- zor
- zoroétxe
- zótiñ
- zúek
- zupa-zupia egin
- zurittasun
- zutíttu