Bergara aldeko hiztegia

ganaudun. 1.ganaudun, ganauduna. Izena. Ganadero. 2.ganaudun, ganauduna. Izena. Comerciante de ganado.
ganau-gobérnu, ganau-gobernua, -ak. (b). Izena. Ganaduei egin beharreko lanak: jaten eman, azpiak atera, jaitsi, etab. “Anaiak eitteitu gurian ganau-gobernuak.” Pluralean ia beti. . content_copy ganáu-jíra.
ganáu-jíra, ganáu-jíria, -ak. (c). Izena. Ganadu-gobernua. “Ganau-jiria einddakuan etorriko nok afaltzera.” content_copy ganau-gobérnu.
ganau-soka, ganau-sokia. (c). Izena. Behia lepotik eramateko soka. “Ganau-sokak eingo zittuen. Felipe.”
ganautálde, ganautaldía. (d). Izena. Ganadu multzoa. “Ganautalde bat, klase danetatik baldin badago. Don.” Ganadu klase guztietatik dagoenean deitzen zaiola horrela dio Donatok. Ez diot beste inori entzun..
ganau-tapa, ganau-tapía. (b). Izena. Karrajo edo trantzittutik ganadu-asketara jana botatzeko erabiltzen diren ate korrederoak. “ Guk ganau-tapak, itxi tta zabaldu. Sebas.”
ganauzáiñ. 1.ganauzaiñ. (b). Adberbioa. Behiak zaintzen, hauek larrean dabiltzan bitartean. · Cuidando vacas mientras estas pacen. “Julien ta Mila ganauzaiñ dabitz./ Mutikotan makiña bat ganauzaiñ einddakuak ga./ Aber, zuetatik zeiñek joan bia dau ganauzaiñ?” GANAUZAI. 2.ganauzáiñ, ganauzáiña. (c). Izena. Behi zaintzailea. “Zuek jolasian da beixak sagastixan; onek dittuk ganauzaiñak, onek! .”
ganáuzáintze, ganáuzáintzia. (c). Izena. Ganadu zainketa lana, garai batean umeek egin ohi zutena. “Basarrixan eoten zan orduan lana; ura danian urriñ, da ganauzaintzia, ittulia, gaztaiña zuritzen berriz, e, ukatzeko laiñ. Aniz.”
gánbara, gánbaria. (a). Izena. kámara (Oñ., Lein.). Laboreak eta fruituak gordetzen diren lekua. Goiko pisuan egon ohi da. · Desván, camarote. “Artuak, sagarrak eta olakuak ganbaran gordetzen die.” ohar bat Esamoldeak: gánbaratik endréauta egon. (c). Esapidea. Burutik jota egon.
gánbela, gánbelia. (c). Izena. Ganaduei jaten emateko egurrezko ontzi errektangularra. · Gamella. “Artiriña emun dotsat ganbelatik txalai.”
ganbelátu. (d). da Aditza. Zerrategian ebakitako ohola okertu, biziatu, modu desegokian ebakitzeagatik edo. “Biziau ta ganbelatu bardiñak dia. Juantxo.” Dena dela, egurra bi aldeetara biziatzen omen da, ez da beti "ganbil" geratzen; "ahur" ere geratzen da..
ganbelotu. (c). Aditza. Narrastu. “Ori be ganbelotu ra. (Orm Aram)”
ganbélu. ohar bat 1.ganbelu, ganbelúa. (b). Adjektiboa. Dícese de las personas altas y desgarbadas. “Gure taillerrian dabillen ganbelu bat dok orren nobixua. Jatorriz "camello" esan nahiko du, baina animalia horri kamellu deitzen zaio.” 2.ganbelu, ganbelúa. (b). Adjektiboa. Ganora gutxikoa, narrasa. “Bere bizitza guztian ganbelu bat izan dok./ Orrek pe aze ganbelo-tipue artu rau. (Orm Aram).”
ganbérro, -a, ganberrúa, -ía. (a). Adjektiboa. Gamberro, -a.
ganbixau.
ganbixo.
gándu. kandu. lasai.
gandu
1.gandu, gandúa. (c). Izena. Osintxu. Itsasotik sartzen den behelainoa. Beste leku batzuetan, behelaino kixia. 2.gandu, gandúa. (d). Izena. Bista lainotzen denean begian kandua dugula esan ohi da. · Se dice que se tiene en el ojo cuando se nubla la vista por motivos de salud. “Iñoiz katarrua ta, joño, kandua daukat. Ezta ikusten bera, ezta ikusi eitten, baiña sentidu eitten da. “—Joño, emen daukat...”, eta “—Eztok ezer agiri, samarrik eztao, kandua izengok”. Katarrua dagonian, begiko katarrua ero. Don.”
gánga, gángia. (b). Izena. Ganga, chollo. “Bost kilo patata ogei duruan, au da gangia.”
gángal, gangála. (d). Adjektiboa. Handia eta makala. (Landareez ia bakarrik). “Aurten tomatiak ondo gangalak datoz, ba.”
gángar, gangárra. (b). Izena. txantxar (Lein.); gangor, gandor (Eib.). Cresta de ave. “Oillar ederra dauke, gangar tente-tentiakin.”