Bergara aldeko hiztegia

otzíkara, otzíkaria. (b). Izena. Escalofrío. “Otzikaria emoten dau munduai begiratziak/ Gaizki dabill, otzikarekin da.”
otzittu.
otz-min.
oxinga, oxingia. (d). Izena. oxingira. Zingira, toki urtsu eta lohitsua, ura sortzen den lekua delako. · Cenagal. “Oxingiria izen balitz a, ero lur flojua izan balitz a, ipini biko zan ormia. Oxingia da lur biuna ta ura urteten dabena. Felix.” content_copy izíngura.
oxkirri.
ozbéra, ozbería. (c). Adjektiboa. ozpéra. Hozpera. · Friolero, -a. “Iru mantakin eitten dau lo, alako ozberia da eze.” content_copy ozkill.
ozbero. Izena. Hotza eta beroaren nahastea, tenperatura aldaketa. “Sartu nitzuan tabernara eta ozberuakin antiajuak laiñotu jatazen. ” Esamoldeak: ozberúa eiñ. (c). du Aditza. Isurkin hotza eta beroa nahastu epela lortzeko. · Mezclar un líquido caliente con otro frío para obtener uno templado. “Esne ori berogixa daukazu ta ozberua eizu frigorifikokuakin.”
ozbíko. orzbiko.
ozbiko
1.ozbiko, ozbikúa. (c). Izena. Bi hortzeko aitzurra. · Azada de dos púas. OZBIKO TXIKIxa eta AUNDIxa dira.. 2.ozbiko, ortz-biko. Izena. Eibar. "Hortz bi dittuan gubilla, trazo eta ebagi bi batera egitteko erabiltzen dana. “Gitxittan erabiltzen juek grabadoriak hortz-biko gubilla." (SB Eibetno).”
ozkill, ozkílla. (d). Adjektiboa. Friolero, -a. “Ozkilla demasa da Antoni.”
ozkírri, ozkirríxa. (d). Izena. oxkirri. Norberak gorputzean sentitzen duen hotz sentsazioa. · Escalofrío. Esamoldeak: ozkírri egon. (d). Hotzikaraz, gorputzaldi txarrez egon. · Estar destemplado, tener escalofríos. “Oxkirri, otzikaria dagonian ero ola; gorputzaldi txarra ero, “oxkirri nago”. Klem.” Gutxi erabilia. .
ozmíñ
ozmíñ, ozmíña. (c). Adjektiboa. "El frio muy agudo. Aizia ozmiña dao: muy frio." (Izag Oñ). Bergarako Donatorentzat, ostera, hotza bai baina ez hainbeste: Egualdixa ozmiña, aize ozmiña jarri da. Otz aundi aura ez, baiña otz. Don..
ozminddu. (d). Aditza. Eskuak edo hankak hoztu. · Enfriarse, entumecerse las manos o los pies. “Eskuak ozmindduta dauzkat.”
ozpera.
ózta-ózta. (d). Adberbioa. oztozta(n). Justu-justu. · Por poco. “Ozta-ozta eztot arrapau umia kotxiakin./ Ozta-ozta irabazi dau./ Oztoztan zutintzen zan, baiña tentetu arren, ezin zuzendu gizonori. (SM Zirik). Bergaran JUSTU-JUSTU entzuten da ia bakarrik.”
oztu. (a). da du Aditza. otzittu (Lein.). Enfriar(se). “Esnia oztu da?/ Egualdixa asko oztu dau. ”
pa. (a). Izena. haur hizkera ma. Muxua. · Beso. “Ane, bota pa amandriai.” ohar bat Esamoldeak: pá émon. (a). dio Aditza. pa eiñ, ma emon, ma eiñ. Musu eman. “ Ala, pa emon da lotara.”
paatxa.
pábo, pábua. (b). Izena. Pavo.
pábo reál, pábo reála. (c). Izena. Pavo real.
padar, padarra. Izena. Eibar. "Arrisku egoeretan, babeslekua, leku segurua; zezenketetan, burladeroa. “Padarretik zezenak ikusi, obe dalako txalo artian iltzia baiño bildurti irauntzia.”