Bergara aldeko hiztegia

labóre-lúr, labóre-lúrra. (c). Izena.

Laborea hartzen den lurra.

“Kastilla aldekuak emenguak baiño labore-lur obiak dittuk.”

labore-úrte, labore-urtía. (c). Izena.

Laborea hartzen den urtea, ona edo txarra, batik bat.

“Aurtengua labore-urte ona izan da.”

labrádore, labradoría. (c). Izena.

Laboraria, nekazaria. Labrador

“Riojako jentia, geixena labradoria da.”

Euskal Herritik kanpokoez aritzerakoan, batik bat. Hemengoa baserritarra.

lábrantza, lábrantzia. (b). Izena.

Laborantza. · Labranza; sobre todo en el sentido concreto de tierra labrada.

“Eurixa ein ddau ta eztago labrantzarako giroik./ Frantzia-Euskal Herrixan zelai asko ta labrantza gutxi ikusten da.”

Agian iparraldeko laborantza hitzak baino zentzu hertsiagoa du..

labrau.

1.labráu. (b). Aditza.

Lurra landu. 2.labrau. (b). Aditza.

Egurra landu. Labrar.

“—Korapillua bistarako dotoria da? —Bai; aura labratzen danian oso edarra urtetzen jok. Sebas.” content_copy landu.

ládrillo, ládrillua. (a). Izena.

Ladrillo.

Ik. ladrillo bero s.v. botilla..

laen.

lafiára, lafiaría. (c). Izena.

Mozkorra. · Borrachera.

“An jebillan Osintxun kriston lafiariakin.”

lafíau. (c). da Aditza. lagunartekoa

lapíau.

Mozkortu. · Emborracharse.

“Sardaua probau bia giñuala-ta, asi giñuztan tonto-tonto, ta azkenerako danok lafiauta./ Gaur majo lapiauta jak ori. Don.” ohar bat

lága.

1.laga. (a). du dio Aditza.

Dejar.

“Sukaldian laga dot poltsia.”

ZERI laga, horrelakoetan: LANÁI, ERANÁI, . Esaerak: Nun artu, an laga. Esaera.

"Gauzak hartutako lekuan laga behar dira." (Lar Antz). Esamoldeak: laga egin bia jako. (c). Esapidea.

Ona, kalitate onekoa, trebea... dela.

“Riojako ardauai laga egin bia jako./ Orri txistiak kontatzen laga egin bia jakok. ” lagía laga. (c). Esapidea.

Behin gauza bat

“Illuna zetorrela-ta, urrengo egunian batzekotan laga giñuzen bi sagar arbola, baiña badakizu, lagia laga, ta bertan usteldu die. ” lagaixok/n!. (c).

Ez ezak pentsa. · Déjate.

“Lagaixok. Eriotza beti dok bildurgarrixa. (Etxba Eib)” 2.lagía, lagía. (d). Adjektiboa.

Utzia, jareina. Dejado, -a.

“Mutil ona da baiña oso lagia bere gauzekin./ Laster galduko jok giltzia, ain dok lagia eze.”

Mugatuan bakarrik.. content_copy jaráiñ.

lágun.

1.lagun, lagúna. (a). Izena.

Amigo, -a, compañero, -a. Esamoldeak: lagun-modúko, lagun-modukúa. (c). Izena.

Lagun-lagunak ere ez, baina zerbait bai.

“Arek lagunak eta lagun-modukuak alde guztittan dauzka. ” lágun artu. (c). du Aditza.

Ekintza bat egiteko norbaitekin elkartu.

“Beran moduko bi kalamidade lagun artuta ein juan atrakua./ Mendira joateko ezizu erozeiñ lagun artu.” 2.lagun, lagúna. (b). Izena.

Persona.

“Amabost milla lagun kabitzen die belodromuan./ Eztot sekula ainbeste lagun batera ikusi.”

Ia beti zenbatzaileekin eta mugagabean. . 3.lagun, lagúna. (b). Izena.

Bizilagun. · Habitante.

“Zenbat lagun bizi da zure errixan?”

Ia beti zenbatzaileekin eta mugagabean. . 4.lagun, lagúna. (b). Izena.

Zapata eta galtzerdietan, adibidez, parearen beste alea.

“Galtza bakarra zeuan labadoran. Onen laguna nun dan badakizu? ” 5.lágun eiñ. (b). dio Aditza.

Acompañar, hacer compañía.

“Tia gaixoik dago oian da lagun eittera joaten jako gure ama./ Tio txoferra da ta berakin iñoiz Barzelonara joaten naiz lagun eiñaz.” 6.lágun eiñ. (b). da Aditza.

Hacerse amigo, -a.

“Arrantzale baten lagun ein giñan Ondarruan.”

lagúnarte, lagúnartia. (c). Izena.

La cuadrilla, la compañía, el ambiente de los amigos.

“Ondo bizi ei da Ameriketan, baiña emengo lagunartia falta i jako./ Andriai iges eiñ da lagunartera joaten da./ Lagunarte ederrian pasau giñuan eguna.”

lagúndu.

1.lagundu. (a). dio Aditza.

Ayudar.

“Muebliak jasotzen lagundu dost.” 2.lagundu. (a). dio Aditza.

Acompañar.

“Nai bozu gustora lagundukotsut etxeraiño.”

NOR-NORI-NORK.. 3.lagundu. (c). da Aditza.

Adiskidetu. · Amigarse de nuevo.

“Umiak asarretu orduko laguntzen die.” content_copy aixkirátu.

lagungárri, lagungarríxa. (c). Izena.

Zerbaiti laguntzen dion zera. · Lo que acompaña o ayuda a algo.

“Ardaua gaztaian lagungarri ona da./ Nerekin ainbeste akordatze ziela jakittia lagungarri izan jatan.”

laguntásun.

1.laguntasun, laguntasúna. (b). Izena.

Ayuda.

“Laguntasun edarra emoten jao alabiak amai./ Ipuiñ asko ta laguntasun gutxi ufalak arrapautakuendako.” content_copy láguntza. 2.laguntasun, laguntasúna. (c). Izena.

Compañía.

“Bakarrik bizi da ta laguntasun puxkat ondo etorriko jako./ Telebisiñuak laguntasun aundixa eitten dau.”

lagúntxo, laguntxúa. (c). Izena.

Lagun mina (adiskidea, nobioa, maitalea...). · Amigo/a íntimo/a.

“Zapaturo Donostiara joaten da, an dauka bere laguntxua ta./ Gure neskatilliak primeran pasatzen dau bere laguntxuekin.”

-txo hemen ez da txikigarria, bihozkoia baizik. Azen.: láguntxo ere bai. .

láguntza, láguntzia. (c). Izena.

Laguntasuna. · Ayuda, auxilio.

“Laguntza gutxi dauka basarrittarrak.” content_copy laguntasun.

laguntzáille.

1.laguntzaille, laguntzaillía. (b). Izena.

Lagun egiten duena. · Acompañante.

“Gaur laguntzailliakin etorri da txoferra.” 2.laguntzaille, laguntzaillía. (b). Izena.

Zerbaitetan laguntzen duena. · El/la que colabora en algo.

“Olako laguntzailliakin derrepente eitten da zaltaiko lana.”

lagúnzar, lagúnzarra. (c). Izena.

lágun zár.

Aspaldiko lagun ona. · Viejo amigo.

“Lagunzarrak izen arren idea diferentetakuak die.”

Aspaldiko laguna, besterik gabe, ere bai. Enok ezautzen? Ez aiz akordatzen soldauxkan? Bai gizona, gu lagunzarrak gaittuk. LÁGUN ZÁR, bi hitzetan, ere bai..