Bergara aldeko hiztegia

kaiñabéra
kaiñabéra, kaiñabería. (b). Izena. botanika. Arundo donax. Leku hezetan, istingi eta errekondoetan, batik bat, egoten den landare luze ezaguna. · Caña. “Kaiñaberak onak die baba-parratarako.” ohar bat
kaiñabéra-sáill, kaiñabéra-sáilla. (c). Izena. Cañaveral. “Ibai inguruan badie kaiñabera-saillak.”
kaiñáda. 1.kaiñada, kaiñadía. (c). Izena. Muina duen hezurra. · Cañada, hueso que contiene tuétano. “Muna etaratzen jakon azurra kaiñadia izaten dok; kaiñua, erdixan zulua eukitze jok eta. Kaiñadia muna daukana. Klem.” 2.kaiñada, kaiñadía. (d). Izena. Bernazurra. · Tibia. “Mugan bera jausi eta kaiñadia apurtu eban. (AAG Eibes).”
kaiñeríxa, kaiñerixía. (c). Izena. Cañería, caño. “Kaiñerixak trabau die ta ur guztia kalian bera dator.”
kaiñóe, -i, kaiñóia. (b). Izena. Cañón.
kaiñónazo, kaiñónazua. (c). Izena. Cañonazo. “Zortzi egunian bautizau barik euki giñuan, kaiñonazua kaiñonazuan geiñian, buenoo, arek zien egunak. Ben.”
káiñu, kaiñúa. (c). Izena. Soroetan, lurpean aspaldi eginak diren drenajeko urbideak. · Caño, en particular el de tierra de labranza. “Goldaketarakuan iñoiz golda-muturrak kaiñua arrapau izan dau./ Lengo kaiñu zarrak ondatuta dare.”
kaiñuzúlo, kaiñuzulúa. (c). Izena. Boca de caño, sumidero. “Arratoia kaiñuzuluan ezkutau da.”
kaiola, kaiolia. (d). Izena. Oihalaren diseinua programatzeko ehundegiak duen tresna. · Pieza del telar que sirve para programar el diseño de la tela. “Gero, dibujua markatzeko goixan eoten zan aparato bat barilla askokin, eta orri esate jakon, itxuriagatik, kaiolia; ta makineta be bai. Josu.” Ehundegi tradizionalak ez zuen honelakorik, haren ondorengoak bai. Marrazkiak-eta egiteko balio zuen.. content_copy makineta.
Káittano. (c). Cayetano. “Agarrezeziako Kaittanokin egon naiz.”
2.káixo, káixua. (d). Izena. Larus sp. Kaioa. · Gaviota. Lehenago hitz arrunta omen zen, baina orain gabiota esan ohi da. Esan beharra dago kaioak Bergararaino heldu ohi direla neguan eta aspaldi honetan udan ere bai inoiz. .
1.káixo!. (a). Interjekzioa. Hola, que tal. “Kaixo, ze moduz? .” ohar bat Esaerak: -Kaixo, gizon. -Zer moduz Mixon? -Ondo Beteixon. -Jun da preguntaixon. Esaera. Agurtzeko esaera. Mixo eta Beteixo Antzuolako bi baserri dira.
káixola. ohar bat 1.káixola, káixolía. (a). Izena. Kaiola. · Jaula. “Txorixak kaixolatik iges ein ddau.” 2.káixola, káixolia. (a). Izena. Leintz, Oñati. Habia. content_copy ápixa.
kája, kajía. (a). Izena. Caja. Esamoldeak: kajero izan. (a). Kajaren eramale eta arduradun izan. kajia ipini. (a). Denen artean gastatu beharreko dirua denek ipini. “Kajia ipiñikou? Amarna euro. ”
kajá-kánbixo, kajá-kánbixua. (b). Izena. Caja de cambios de un vehículo. “Kaja-kanbixua apurtu jatak.”
kajáko, kajakúa. /eu/user/3. (c). Izena. Hospiziokoa. Hospiciano. “Semetzat jaukek, baiña bera izatez kajakua dok.” content_copy erríko, óspizioko.
kajetola. "Gabonetan gozotegiek prestatzen zituzten egurrezko menbrillo-kajak. “Zer gabon sari emon detsue? ”
kajóe, -i,, kajóia. (a). Izena. Cajón.
káka. ohar bat 1.káka, káka. (a). Izena. Mierda. Mugagabean eta mugatuan berdin. . Esaerak: Umia ein zon, kaka ein zon. Esaera. (sic). Umea den lekuan kaka ugari dela, alegia. Bitxia da zon hori, eban edo zeban esaten baita hemen.. Esamoldeak: kaka jan. (d). Esapidea. arrunkeria Sarri entzun dut, mondrauetar hizkeraz esana, norbaiti tontoa dela aurpegira esateko, baina graziaz, honoko esaldia:. “I tontúa áz ala kaká jaten dok? .” Kaka morralien, iru xemeiko jornalien. Esaera. Leintz. kaka eiñ. 1.kaka eiñ. (a). Aditza. Cagar. 2.kaka eiñ. (c). Esapidea. arrunkeria Porrot egin. “Aidian irabazten asi zuan, baiña azkenian kaka ein juan.” kaka dárixola egon. Esapidea. kaka eindda egon. Urduri edo beldurrez egon. “Karreria daukanian kaka darixola egoten da.” kaka burutik bera eiñ. (c). Esapidea. Nahi duten guztia egin norbaiti. “Umiak kaka burutik bera eitten dotse maixu berrixai.” ohar bat eta kaka. (c). Interjekzioa. Eta ezer ez! Nahi ez dena gertatzen denean. “Eskiatzera joango giñala eta azkenian kaka.” kakatára bialdu. (c). Esapidea. Haizea hartzera bidali. “Dirua eskatu zostanian, kakatara bialdu najuan.” content_copy aizía ártzera biáldu. kakatára bota. (c). Esapidea. Gaizki hitz egin norbaitez, desprestijiatzen saiatu. “Gurasuak kakatara bota zeben maixua.” kaka morralían!. (b). EsapideaInterjekzioa. kaka morralían. Mierda! “Gaur Realan partidua ikustera joango giñala, ta kaka morralian! Suspendidu ein dda./ Kaka morralian! etxian aaztu jata liburua? ” Gaurko neska-mutikoei entzuten zaie inoiz; harrigarria egiten zaigu, horrelako gutxi esaten baitute. Adinekoen artean ez da oso erabilia. . kaka jaik-in!. (c). Esapidea. Iraintzeko erabilia. Badu kubatarren "comemierda" irainaren antza. 2.káka. (a). Izena. haur hizkera Gauza zikina, zikinkeria. · Cosa sucia (inf.). “Lierni!, kaka!, bota ori!/ Umiak kaka guztiak eskutan artzeittue.” 3.kakía. (d). Adberbioa. Amorragarria. · Fastidioso. “Auraxe da benetan personia kakia.” Mugatuan bakarrik. . 4.kaka-. (c). Aurrizki gisa, txarra, eskasa. “Au da kakalangintzia egin doguna. Atsalde guztia labrantzan eta len baiño txarrago laga./ Au da kaka-egualdixa daukaguna gaur./ Ni enajoiak kaka-pelota orrekin jokatzera.”
kakaberáko, kakaberakúa. (b). Izena. Diarrea. “Umiak kakaberakuakin dabitz.” content_copy beráko.