Bergara aldeko hiztegia

elatz. Izena.
eláu, eláua. (a). Izena. eladu. Helado. Soterak ELAD “Orduan eladuak etzeban ainbeste zer. Kafia, kafia artzera. ”
eláuntz
eláuntz, eláuntza. (b). Izena. botanika. Laurus nobilis. Ereinotza. · Laurel Baserri ondotan egon ohi den zuhaitz ezaguna. Kurutzegi sortan ipintzen da erremeroarekin batera. Janari gustua emateko ere erabiltzen dira orriak, baina Gaztela aldean gehiago hemen baino..
elauntz.
elbárri, elbarríxa. (d). Izena. Inválido.
elbarríttu. 1.elbarrittu. (c). da Aditza. Volverse inválido. 2.elbarrittu, elbarrittúa. (c). Izena. Inválido. “Elbarrixa esaten da eriduta erida batetik, ankia moztuta geldittu dana, elbarrittuak dia e zeoze falta dabenak: beso bat ero, anka bat ero, orrek pa elbarrittuta. Don.” Normalean inbalido edo paralitiko hitzak entzun ohi dira. Elbarri, elbarrittu eta elbarrittuta ere bai noiz edo noiz adinekoei..
éldu. 1.eldu. (a). da Aditza. Madurar. “Oinddio eztare sagarrak elduta.” 2.eldu, eldúa. (b). Adjektiboa. Maduro, -a. “Elduak eta gordiñak, danak jan giñuzen.” feedback berde. 3.eldu. (a). dio Aditza. Agarrar, asir. “Besotik eldu ta egundoko erretolikia bota zostan./ Belarrittik eltzen botsut ikusikozu.” content_copy ebátu, obátu. 4.eldu. (c). dio Aditza. Txertoa gaiztotu. · Infectarse una vacuna. “Bakuniak eldu zotsan da gorrixak ikusi zittuan.” BAKUNIAK ELDU, alegia.. Esamoldeak: bakuniak eldu. Bakuniak eldu. 5.eldu. (c). dio Aditza. Txakurrak aginka egin. · Morder el perro. “Kontuz txakurrakin eldu eitten dau ta./ Leenguan zuen txakurrak eldu zostan./ Kask beekuai! ero eldu goikuai! Don.” content_copy áinka eiñ. 6.eldu. (c). dio Aditza. Erleak, sugeak, etab. pikatu, zaztatu. “Erliak eldu dost.” content_copy pikáu.
eldúleku. 1.eldúleku, eldúlekua. (b). Izena. Asa, agarradero, picaporte. 2.eldúleku, eldúlekua. (b). Izena. Argudioa edo aitzakia liskar edo eztabaida batean. · Recurso argumental. “Mozkortuta zeuala da abogauan elduleku bakarra.”
elejídu. (a). du Aditza. Aukeratu. · Elegir content_copy eskojídu, aukerátu.
eléjixa, eléjixia. (c). Izena. Elejitzeko aukera. · Oportunidad de elección “Auto barrixak ikusten egon ga ta, Jesus, badago elejixia./ Elejixa ederra euki neban astua erosteko, baiña orduan eneukan diruik.” content_copy eskójixa, aukera.
elektrizidade, elektrizidadía. (a). Izena. Electricidad. Esamoldeak: elektrizidadiak emon. (c). Elektroak, korrienteak eman buruko gaixoari. “Elektrizidadiak eta danak emon ei dotse baiña ala eta be ezin errendidu. Klem”
Eleméntal, Elementála. (a). Bergarako Maestria eskola. “Elementalian ikasittakua da.”
elémentu, -o, elémentua. (b). Izena. Pertsona berezia: okerra, edo bizia, edo parranderoa, edo... · Bicho, elemento, en frases expresivas. “Eztok asko ezautzen; elementu edarra dok aura./ Mutiko ori dok elementua, ori.”
elezíño, elezíñuak. (a). Izena. Hauteskundeak. · Elecciones. “Zeiñek irabaziko ete dau eleziñuetan?”
elgórri, elgorríxa. (b). Izena. Sarampión. “Gure umiak oinddio eztabe elgorririk pasau.”
elíza, elizía. (a). Izena. Eibar. elixa (Eib.). Iglesia. “Elizia konpontzen diardue Uberan.” Esamoldeak: elízaz. 1.elizaz. Por la iglesia. “Ez i dauke elizaz ezkontzeko asmoik.” 2.elizaz. Izena. Eliz barrutiz. “ Ubera elizaz Elgetakua da. ” elizan sartu. Esapidea. "Emakumia elixan sartu 'garbitzera', umia euki eta egun batzuetara. “Alboko andriak gaur ein dau elizan sartzia.”
elizáko, elizákuak. (b). Izena. El Viático, la Extremaunción. “Oso gaizki ei dago. Atzo elizakuak ekarri zotsen.” Elizakuak EKARRI, ERAI.
elizako liburu, elizako liburua(k). Izena. Libro parroquial de registros.
elizante.
elizatai, elizataixa. (c). Izena. Eibar. Elizataria. · Pórtico de la iglesia “Arrateko elizataixan, abadia zan nausi pelotan. (Etxba Eib)” content_copy élizpe.