Bergara aldeko hiztegia

enbído!. (c). Envite de dos tantos que hace un jugador de mus. “—Enbido! —Bi geixao! —Ordago! —Etara.” Azen.: énbido ere bai. .
enboi, enboixa. ohar bat enboi, enboixa. Izena. Antzuola. "Lo que queda en en el árbol al cortar la rama." (Izag Antz). enboi, enboixa. Izena. Antzuola. "Lo que queda al cortar desde abajo el árbol." (Izag Antz).
enboi, enboixa. Izena. Antzuola. "Lo que queda al cortar desde abajo el árbol." (Izag Antz).
enbusteríxa, enbusterixía. (c). Izena. Embustería, zalamería. “Arek enbusterixia ugari baiña ezta fixatzekua.”
enbustéro, -a, enbusterúa, -ía. (c). Adjektiboa. Embustero, -a, zalamero, -a. “Sinpatikua eztakitt dan baiña enbusterua beintzat bai.”
enda. Juntagailua. Aramaio. Eta. “Karlistak pe diferentiek asen, o falanjistak enda zeak, erregien aldekuek.(Orm Aram).”
endarlai.
endemas. (c). Adberbioa. Eibar. Batik bat, batez ere. · Sobre todo. “Ez zaittut ikusi gura, endemas eranda zatozenian. (Etxba Eib)”
endreau.
endredadóre, endredadoría. (c). Adjektiboa. endreadore. Enredador, -a, azuzador, -a. “Zuen mutikua fiña da baiña endredadore xamarra.” content_copy endregatzáile.
endredo, -u.
endregatzáile, endregatzaillía. (c). Adjektiboa. endreatzaille. Enredador, -a, azuzador, -a. “Gure errixa bakian bizi zan endregatzaille ori etorri zan arte.” content_copy endredadóre.
endrégau. Aditza. endredau, endreau. 1.endregau. (a). dio zaio Aditza. endredau, endreau. Nahastu (ileak). · Despeinar(se). “Illiak endregau jatzu jertsia jartzerakuan.” 2.endregau. (b). du Aditza. endredau, endreau. Revolver, enredar. “Soka guztiak endreau dittue mutikuak./ Etxe guztia endregauta laga dabe.” 3.endregau. (b). du Aditza. endredau, endreau. Norbait bide txarrera eraman, gaizki erakutsi, okertu. · Liar, enredar a alguien. “Eskolan zuen mutikuak beste guztiak endregatzeittu./ Zer, baztarrak endregatzera etorri aiz Bergara, ala?” 4.endregau. (b). da du Aditza. endredau, endreau. Zoratu, burutik egin. · Enredar la cabeza, enloquecer. “Aspaldixan ziero endregauta dabill./ Mutiko zapu onek burutik endregauko nau.” BURUTIK ENDREGAU, batez ere. .
endrégu, endregúa. (c). Izena. endredu. Bihalekua. · Molestia, lío, enredo. “Aurten ezka zuenera etorriko, endregua besteik eztotsueu emungo ainbeste umekin da./ Herentzia kontuak endregu txarrak emoteittue./ Ainbeste endregu artu ta azkenian ezetarako bez.” ENDREGUA ARTU edo EMON, batik bat. .
ene!. (b). Interjekzioa. Interjección que denota extrañeza, susto, etc. “” Gogoeta tristeak, oroitzapen mingotsak eta horrelakoak adierazten direnean, azkenean du azentua, eta hiru aldiz ere errepika daiteke: Ené, ené, ené! Ezidazu akordau be eraiñ./ Eneee, zenbat sufridutakua dan andra ori./ Urrengo egunian baldauta. Zelako ostikarak eta, zertzuk artu giñuzen guk. Eneee! Cel. . Esamoldeak: éne ba!. (b). Interjekzioa. Ene bada! ·Harridura espresioa. “” Ene eta ene baren artean ez dugu ikusten diferetzia nabarmenik. Agian ikusitako edo gogoratutako zerbait denean eragilea, ene soilik esateko joera dago, eta entzundako zerbait —entzun berria— denean, ene ba..
eneban esango. (c). Ez nuen pentsatuko. “Atzoko girua ikusitta, eneban esango.”
énero, énerua. (a). Izena. Urtarrila. · Enero content_copy ilbeltz.
engáiñau. (a). du Aditza. Engañar.
engáiñu, engaiñúa. (b). Izena. Engaño. “Politikuak engaiñua ugari eta egi gutxi.”
éngrudo, éngrudua. (c). Izena. Ura eta irina nahastuz egiten den pegamentua. · Engrudo. “Aintziñan fubolisten kromuak ura ta irinez pegatzen giñuzen —engrudua esaten jakon— da aaittik bein baiño geixaotan jaten zoskuen xaguak.”