Bergara aldeko hiztegia

2.izen.
izen-apelídu, izen-apelíduak. (b). El nombre y los apellidos. “Izen-apeliduak eta dana artu doskue.”
izéntau. 1.izentau. (c). du Aditza. Izendatu. · Designar, nombrar. “Iru lagun izentau die alkatiakin berba eitteko.”
izera.
izíngura, izinguría. (d). Izena. Ixingura. Istinga txikia, urnegarra berez sortzen den lekua. Cenagal “Basuan ero, ur negar bat ola pixkat sikatutakuan egoten dana, umedadia bestian baiño geixao. Izinguria esateakok e, ur gutxi, betik umedadia, sikatu bez da ur negarra egoten dana. Don.” content_copy oxinga.
iziotu. ixótu. (c). du Aditza. iziotu (Izag Antz). Isiotu, piztu. · Encender. “Sua ixotuizu bazkaixa gertatzeko./ Ixotu argixa, mesedez.” content_copy piztu. feedback atzéiñ, eméndau. bákan, bakána. (d). Adjektiboa. Bakarra, galdua. “Gorosti bakanen bat beti egoten da piñu artian.” Gutxi erabilia..
izkéra, izkería. Izena. Elosu. Hitz egiteko era. Lexiko arruntekoa izan ez arren, ezaguna da, eta adinekoek inoiz esaten dute. Elosun normala da. “Geixena ezautzen da izkerán, zeiñ nungua dan. JJp./ Eztauka arek emengo izkería. JJp.”
ízketa, ízketia. Izena. Berbeta. Lexiko arruntekoa izan ez arren, ezaguna da, eta adinekoek inoiz esaten dute. Batzuek "gipuzkeraz" esanahiaz diote. Elosun arrunta da. “Ari amorratu gustatzen jakok izketan eittia, “degu”, “ostirala” eta olakuak./ Bergan geixao berba esaten da. Geuk esaten dou iñoiz e: “”
izketáldi, izketaldíxa. (d). Izena. Berbeta saioa.
ízkuntza, ízkuntzia. (d). Izena. Idioma. Lexiko arruntekoa izan ez arren, ezaguna da, eta adinekoek inoiz esaten dute. Berdintsua gertatzen da izkera eta izketarekin. “ Euskeria oso izkuntza zarra dala ero. Gure izkuntzia orraittio gure zarrei be entzuten gontsen e: ”
izo.
ízotz
ízotz, izótza. (a). Izena. Hielo. “Izotz mortala bota dau.” Izotza zuri dagoela esan ohi da zurituta dagoenean. Gaur goizian izotza zuri zeuan.. Esamoldeak: izótza eiñ. du Aditza. 1.izotza eiñ. (a). Helar. “Gaur goizian izotza ein ddau.” 2.izotza eiñ. (a). Fabricar hielo.
izotzálde, izotzaldía. (c). Izena. Iparraldera jotzen duen haranaldea. · La umbría. “Nik eneuke izotzaldian etxeik eingo.”
izótzbeltz, izotzbéltza. (c). Izena. izózbeltz. Zerua estalita dagoelarik egiten duen izotza. Txarrena omen. Ihintzik egiten ez duenez ez dira zelaiak zuritzen, baina bai gogortu. · Helada que se produce en olas de frío, a pesar de estar el cielo cubierto. “Izotzbeltzak arbolak eta danak igartu jittuan.” IZ.
izotz-garránga, izotz-garrangía. (d). Izena. Izotz-kandela. · Carámbano de hielo. “Akordatzen nok zinkuentaitresko edurtian zelako izotz-garrangak egoten zien teillatutan.”
izótz-kándela, izótz-kándelia. (c). Izena. izozkandela. Izotz-garranga. · Carámbano “Donatok dio izotz-kandelei handiak direnean garranga deitzen zaiela.”
izótz-kósko, izótz-kóskua. (d). Izena. Izotz pusketatxoa. · Cubito de hielo. “Txanpan botillia izotz-koskuekin baldian jarritta.”
izozdun, izozduna. "Hielero, vendedor o repartidor de hielo." (SB Eibetno)
ízozte, ízoztia. (c). Izena. Izotz bolada. · Temporada o racha de heladas. “Otxentaizinkoko izoztian igartu zien emengo eukalitus saillak./ Joan dan eneruan egundoko izoztia ein juan.”
izóztu. (a). da du Aditza. Helarse, congelar(se). “Everestetik berakuan izoztu jakozen eskuak./ Konjeladore onek eztau ondo izozten.”