Bergara aldeko hiztegia

goldá-kútxillo, goldá-kútxillua. (d). Izena. Lurra ebakitzen duen goldako burdina zorrotz eta zuzena. · Cuchilla de arado. ohar bat
goldá-pála, goldá-pália. (d). Izena. Lurra alde batera iraultzeko goldak atzean duen burdina zabal bihurra. · Vertedera del arado.
goldarro.
goldátu. 1.goldatu. (b). du Aditza. Arar. “Kaminpia goldatzeko asmua daukat.”
goldatu
2.goldatu, goldatúa. (b). Izena. Goldatutako lur-saila. · El terreno ya arado. “Ariakin apurtze zan goldatua./ Goldatuan dabill beixa.”
gólda txíki
gólda txíki, goldá txíkixa. (c). Izena. Arado pequeño. “Goldak ola ganauakin bakarrik joate zien ba, golda txikixa zan ori, eta lenau errementarixak itte zeben. Eus.”
golda-zapáta, golda-zapatía. (d). Izena. Dental del arado.
goldázoi. 1.goldázoi, goldázoix. (c). Izena. Goldeak mugitzen duen zohia, lur zatia. · Tepe de arado. 2.goldázoi, goldázoixa. (d). Izena. Ildoa, golda-arrastoa. Klem. · Surco de arado.
goldazúlo, goldazulúa. (c). Izena. Ildoa, golda pasatutakoan gelditzen den erretena. · Surco de arado. “Miñerala goldazulora botatzeko oitturia dauke./ Goldazuluan ankia sartu ta muturrez aurrera jausi nitzan.” content_copy zótaska, zotárro, goldá-árrasto, goldázoi.
gólfo, gólfua. (a). Adjektiboa. Parranderoa, alperra. · Golfo.
golóndrina. kuléntriña, kulántriña.
golóndrina
1.golóndrina, golóndrinia. (c). Izena. Hirundo rustica. Enara. content_copy txío, azpízuri, egabera. 2.golóndrina, golóndrinia. (c). Izena. Delichon urbica. Eibar. Avión. content_copy ernara txiki.
golóso, golosúa. (a). Adjektiboa. Gozozalea. content_copy gozozále.
gólpe, gólpia. (a). Izena. Golpe. “Egundoko golpia emon dotsat kotxiai.” ohar bat Esamoldeak: gólpian. (c). Adberbioa. Bat-batean, batera-batera. · De golpe, a la vez. “Kanpotar pillia etorri zan golpian gure errira./ Eurixa golpian eitten dabenian nunbaitten kaltia seguru./ Ezidazu gauza guztiak golpian esan.” content_copy gólpera. gólpia izan. (c). Esapidea. Ezusteko handia izan. “Loterixia tokau jatak. Au dok golpia!” gólpera. (c). Adberbioa. Bat-batean, tupustean. · De golpe, derrepente. “Gaixuana golpera esan biarrian poliki-poliki esan notsan./ Krisisa golpera etorri zan da preparau barik arrapau zeban jentia.” content_copy gólpian. gólpe zórrik ez jo. (c). Esapidea. Lan apurrik ere ez egin. “Eztau kurso guztian golpe zorrik jo. ” golpe eiñ. (c). Aditza. Heldu, eskua bota. “Benga, golpe orri!/ Laster egin gontsan golpe aillegau zien bandejei. ”
gólu, golúa. (d). Izena. Bocio. “Guk orri golúa esaten gontsan. Golua, amen koxkorra. Gure auzuan zuan zar bat Aizpekua, ta len etzien operau be eitten, da “ño, Aizpeko Joxek jaukak golua”. Don.” Ardiarenari ere berdin esaten zaio: Golua esaten jako ardixan kokaldiai be, ardixak daukan gaitzai be golua esaten jakon. Ardixak eukitze jok kokaldía, enfermedade bat. Don. . ohar bat
góma, gómia. (a). Izena. Goma. G.
gomestaziño.
Gomózkorta. Toponimoa. Gomezkorta . Gomezkorta, Elosuko baserria. “Or eukitze i eban kaballerixia, Gomozkortan —aaittik Gomezen kortia—, Gomozkortan jeneralorren kortia, ta bera Benta-etxostian, an euki i eban bere ofizinia, ero, jeneralorrek. Hil.” Gomezkorta ere badio Hilarik..
gomuta, gomutia. Izena. Leintz. Akordua. · Recuerdo. “Nere gomutan eztot olakoik ezautu./ Eztaukot olako gomutaik. (Izag Oñ).”
gomutau. Aditza. Leintz. Oroitu.
góna, gónia. (a). Izena. Falda. ohar bat Esaerak: Carallo la cona, ni praka ni gona. (c). Esaera. Galiziarrei buruz esan ohi zen, erdi broman, erdi burlan. Esamoldeak: gónapian ázittakua. (c). Esapidea. Dícese de la personas que ha sido superprotegidas por sus padres. “Oiñ ezta bakarrik ezetarako gauza, aman gonapian azittakua da ta.” ohar bat gónan zalía izan. (c). Esapidea. Andrazalea izan. “Aura pelotari ona bai, baiña gonan be zalia zuan.”
gonábarren, gonábarrena. (b). Izena. La parte inferior de la falda. “Gonabarrena zikinddu dozu lokatzatan.”