Bergara aldeko hiztegia

táket, takéta. (b). Izena. Gurdiak alboetan zutik daramatzan makilak. · Estacas laterales del carro. “Bi taket galdu jakun da gaixki ibili giñan burdi-garua kargatzeko.” "Taketa" Bergarar zelebre eta estimatu bat izan zen, gauza guztiak nahi gabe aldrebes esaten zituena: I Martiñ, ardittara eu joango aiz ala neu geratuko nok etxian?. content_copy burtáket.
taketáda, taketadía. (c). Izena. Irteera edo egintza zelebrea. "Taketa"k egiten zituenen estilokoa, alegia. “Ik dauzkak taketadak ik./ Oinddio taketada aundixauak entzun bia jittuau.”
takían potían. (c). Adberbioa. lagunartekoa takien takien (Lein.). Maiz, noiznahi. · A menudo. “Takian potian joaten da Barzelonara./ Takian potian mozkortuta ikusten dot.”
táko. 1.táko, tákua. (c). Izena. Pedazo, taco. “Takua ipiñi jat mai ankiai, kojo zeuan da./ Txakurra or doia ogi takua auan dabela.”
táko
2.táko, tákua. (c). Izena. Pastilla de jabón grande y rectangular. “Illia garbitzeko takua dala onena esate eben./ Jaboi-takua artu ta igurtzi mantxiai.” «Lagarto» eta «Chimbo» jaboiei esaten zitzaien.. content_copy jabói-táko. 3.táko, tákua. (c). Izena. Egutegi txiki eta potoloa, Arantzazukoa, adibidez. · Calendario de hojitas. “Amandriak oinddio egunero leitzen dau takua./ Aurten eztou artu Arantzazuko takua.” 4.táko, tákua. (d). Izena. Antzinako papelezko tabako-kaxa karratua. · Caja cuadrada de tabaco de liar que fumaban nuestros abuelos. “Zuen aittajunak takua erretze juan.”
takóe, -i, takóia. (a). Izena. Tacón.
takolo. Adberbioa. Aramaio. Nasai. · Holgado. “Takolo raukatela, nasai (arropa oso nasai duelako). (Orm Aram).”
takorri.
talaburni, talaburnixa. (c). Izena. Elosu. Talo-pala. content_copy taló-pála.
tálde, táldia. (c). Izena. Grupo; de animales, mayormente. “Talde baten e, ikustera juten danian bat, “joño, txarri-talde edarra; bat auxe dao erkiñaua. Don.” Konposatuetan batik bat: artalde, aunztalde... Gutxi erabilia. Aspaldian berriro indartu da. .
tálo. 1.tálo, tálua. (b). Izena. Talo. “Artiriñez eitten da talua.” Esamoldeak: talo-arpegíxa éuki. (c). Esapidea. talo-mosúa. Aurpegi borobila eta zabala euki. IRETARGI MOSUA ere bai.. talua eta esnia. Izena. "Postre en que se toman las tortas de maíz con leche azucarada. “Armozue talue ta esnie, ta gabien be haxe." (SB Eibetno).” 2.talo, tálua. (b). Izena. haur hizkera Mancha grande de barro en la ropa, hecha al caerse. “Talo edarrakin etorri jaku mutikua.” Haur hizkera, batik bat..
talobero. (c). Izena. Leintz. Bateko urrea, karta-jokoan.
taló-pála. 1.taló-pála, taló-pália. (c). Izena. Taloa erretzeko pala. “Gurian badie talo-pala zarrak.” Sin. talaburni (Elos.).. 2.taló-pála, taló-pália. (d). Adjektiboa. Kokoloa, mozoloa.
támaiñu, -o, támaiñua. (a). Izena. tamaiña. Tamaño. “Personian tamaiñuai etxako begiratu biar./ Banastatxuan tamaiñoko azaburuak dauzkagu./ Olaxe bueltan eraittekua, laubos bat zerekin, erdixen, da maratillia, lasaitzeko, da eraiñ da an batzen zan tamaiña ontaraiñoko matazia. JJp.” Elosu aldean TAMAI. Esamoldeak: támaiñutik fuérako, támaiñutik fuérakua. Esapidea. adierazkorra támaiñutik kánpoko. Fuera de tamaño, excepcional. “Txala jaukau tamaiñutik fuerakua./ Ointxe be bota dok gizurra tamaiñutik fuerakua.” támaiñuan. (b). Adberbioa. Neurri egokian. · En su justa medida. “Gradiatzeko arrautziakin gradiatzen dou: arrautza bi bota barrura, da uran gaiñera igotzen dabenian arrautziak, orduantxe gatza tamaiñuan. Enr./ Orri be lana tamaiñuan gustatzen jako (gutxi samar, alegia).” támaiñua artu. (b). Esapidea. Neurri egokia hartu. “Eranai eta lanai tamaiñua artu bia jako./ Gero tamaiña artzen zanian euliana erun. JJp.”
támaiñuko, támaiñukúa. (c). Izenlaguna. adierazkorra A zer nolako, esaldi adierazkorretan. “Oiñ espabillauta dago, baiña, txikittan tamaiñuko burugogorra izan zan ori.”
tanboliñ, tanbolin-txistu.
tanbor.
tanbortero, tanborterua. Izena. "Tamborrero, atabalero." (SB Eibetno).
tanganillo, tanganillua. Izena. "Ehiza-sasoian txakurreri saman ipintzen jakuen egur zatixa. · Tanganillo. Hanketan jotzen detse eta ezin dabe aintxintxiketan egin." (SB Eibetno)
tankéra, tankería. (c). Izena. Antza, itxura. · Traza, parecido, forma. “Bertsolari tankeria artzen dostat./ Eta ik ze tankera artze jak asunto oni, ba?/ Astua dibujau naixan nabill baiña etxat tankeraik emuten.” TANKERIA ARTU edo EMON, batik bat. .
tánta, tántia. (a). Izena. tantaka, tantakie (Lein.). Gota. “Euri-tantak asi die./ Txorro ori tantia darixola dago.” Esamoldeak: tántaka. (a). Tantak erortzen. “Txorrua tantaka dago. ”