Bergara aldeko hiztegia

proba.
proba.
-aga. /eu/user/3. Atzizkia. Lekua adierazten du. Bergarako toponimian honako toki-izenetan agertzen da, besteak beste: hitzekin agertzen: Arruriaga, Artatxaga, Amillaga...
Ipurturkillia

Egilea
Wikimedia Commons
Noiz aterea
0-0-0
Jatorria
<p>http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Tijereta_-_Forficula_auricularia_%28553075910%29.jpg?uselang=ca</p>
· Xehetasun gehiago

Ipurturkilla
Ipurturkilla, Ipurturkillia. Forficula auricularia. Marroi koloreko momorro txiki bat, ipurtaldean sarde edo urkila moduko bat duena. Ipurtsardea. · Tijereta. Irene Murgiondok eman digu hitz honen berri. Berak dioenez, gaztelaniaz "tijereta" edo lagunarteko hizkeraz "cortapichas" izenez ezagutzen ei da. San Migel baserriko Margaritaren ahotan jaso ei zuen. .
"Frantsesan animia baño luziaua". (b). Zerbaitt oso luzia dala adierazteko erabiltzen da: Hori don mutilla "frantsesan animia baiño luziaua"! (mutil altua). Harek jaukanan makilla demasa, "frantsesan animia baño luziaua"! “Erritxe Barrenetxea-Arando eta Mariñe Barrenetxea-Arandok Zubitxa kalian.”
1.(lo) seko geldittu. (a). Esapidea. Loak hartu. “Oera sartu orduko seko geldittu nitzan.”
-alan.
-arrengo. content_copy -garren.
-dun. 1.-dun. (a). Atzizkia. Atzizki posesiboa. “Bota ebilladunekin ibiltzen da.” 2.-dun. (b). Atzizkia. Sufijo que indica repartidor de. “Ardauduna ezta etorri./ Esneduna goizeko zazpiretan zeuan atian.” Zenbaitetan, arrainddunen esate baterako, dendari edo saltzaile ere bai..
-gíñan. Atzizkia. Zerbait egiten ari dela adierazten duen atzizkia: txalgíñan, umegíñan, ogigíñan, ikazgiñan, txixa(g)iñan, kaka(g)iñan, teillagiñan... “Julien kakagiñan dago./ Goimendixan ikazgiñak eta bajanaz da ikasiñ egurgiñan. Fran.” Baita -GI.
-kónde, -kondía. (d). Atzizkia. -konda. -kote, talde atzizkia. · Sufijo de grupo: irukonde, boskonde, amarkonde. “Nora doia baiña irukonda au?” content_copy -kote.
1.-kúma, -kumía. (b). Izena. -kume. Hitzaren bigarren osagai gisa, animalia-umea. · Cría de animal. “Mutikotan txori-kuma billa ibiltze giñan./ Lau katakuma dauzkau.” Txerrikuma, astakuma, konejukuma... Soilik esan behar denean: ume. Astuak bi ume eittu..
-t(z)eke. (a). Atzizkia. -t(z)eka (Ub.-Ang.).. Gabe; aditz erroari erantsia. · Sin, tras infinitivo verbal. “Oinddio afaltzeke nago./ Pelikulia ikusteke geratu naiz.” -TEKE hartzen dute -n eta -si, -xi, -zi bukatutako aditzek. -TZEKE besteek. JO da salbuespena, joteke esaten baita. (Dena dela adin handikoetan ez da hau guztia beti betetzen, -TEN bukaera askoz ere sarriago baitarabilte). Deklinatu ere egiten da. Usain bat edarraua ta kolore bat edarraua... ikustekiak ezin sinistu. Hil. TzEKEIK. Adinekoek inoiz -IK gehitzen diote. Emen jartzen baza ordubete bat laster joango jatzu denporia, igerri be eittekeik. Eli./ Kartzelara eruatekeik etorri giñanian... Eli..
a. (a). Izenordaina. Angiozar, Eibar, Leintz, Oñati, Ubera. Hura. · Aquel. “A da nere anaia.” ohar bat content_copy áura.
aaki.
aalizate, aalizatie. (c). Izena. Leintz. Ahal izatea, ahalmena. · Capacidad, poder. “Goñik aalizatie bai galanta baiñe burue falta.”
aapixa.
áardi, áardixa. (d). Izena. Txerri emea. · Cerda, marrana “Igel jartzen zien, da orregaittik kapau itte zan, naiz aardixa ta naiz ordotza, bixak. ” feedback ordótz.
aari.
aarrosinka.