Bergara aldeko hiztegia

áro. 1.aro, arúa. (d). Izena. Lurrarentzako giro ona. · Tiempo apropiado para la tierra. “Au da arua garixak ereitteko.” Gutxi erabilia, eta familia batzuetan bakarrik. Giro da arrunta.. 2.aro, arua. Eibar. Temple.
aról. 1.arol, aróla. (d). Adjektiboa. i. Ahula. · Fofo, -a, hinchado, -a, poroso, -a, de poca fuerza, densidad o consistencia. “I aiz personia arola.” Baita gaixotasunezko gizen faltsuez edo barrutik usteldutako arbolez ere. Gutxi erabilia. . 2.arol, aróla. (d). Adjektiboa. Ahoberoa eta zoro samarra. Gutxi erabilia.
aroldu. (d). "Secarse, ahuecarse algunos productos, por ejemplo ajos. “Berakatzak lehenengo zildu eitten dira eta zahartutakuan aroldu." (SB Eibetno).”
aroltasun. Aditza. Eibar.
árotz, arótza. (a). Izena. Carpintero.
arotz-aizkora, arotz-aizkoria. "Hacha de carpintero.
arótz-bánku
arótz-bánku, arótz-bánkua. (c). Izena. rotzak egurra eskuz lantzeko erabiltzen duen mahaia. Banco de carpintero.
arotzérixa. 1.arotzérixa, arotzérixia. (b). Izena. Aroztegia. · Taller de carpintería. “Ardatxak Masterrekan dauka arotzerixia.” Sin. aroztegi (Eib.).. content_copy aroztegi. 2.arotzerixa, arotzerixía. (b). Izena. Arotz-lana. Gremioaz, batik bat. · El trabajo de carpintería. “Obretan, arotzerixía eiñ aurretik ieltserixia ein bia da.” Azentua leku diferentetan bi adieretan..
arótz-zépillu, arótz-zépillua. (c). Izena. Cepillo de carpintero. content_copy zépillo.
aroztegi, aroztegixa. Izena. Eibar. "Carpintería, taller; edificio de carpintería; taller de carpintería. “Kortazon seme nausixak, aittan arozteixan hauspogintzan ekin zetsan." (Etxba Eib)” ohar bat content_copy arotzérixa.
arpan
arpan, arpána. (d). Izena. arpon. Enborra luzetara ebakitzeko eta oholak egiteko erabiltzen zen antzinako zerra. “Lelengua: azuelia, aixkoria eta arpana. Bi ibiltzen zian, bat goittik, trongua ipintze zeben erdixan eta bat beetikan tiraka da bestia gora, eta ebate zeben. Lelengo zerrak aretxek zian, arpanak zian. Olak eitteko, bai. Aixkorian-da, azuelian-da urrengo arpana zan. Egurra ebateko, arixan eruateko. Juantxo.”
arpáuso
arpáuso, arpáusuak. (d). Izena. arposu (Eib.), alpaso. Erreka oinez zeharkatzeko jarritako harriak. · "Piedras colocadas para cruzar el rio a pie. “Ardantzan arpozuak ziran Bilbo-zarrera juateko. Baitta Amañako itturri onduan be.”
arpégi, arpegíxa. (a). Izena. Cara. “Ez idak arpegira begiratu.” Esamoldeak: zati biko arpegi, zati biko arpegixa. (d). eufemismoa Ipurdiaren eufemismoa. arpegíxa etára. (b). Esapidea. Sacar la cara a alguien. “Ridikuluan laga bia nindduan tontoarro arek. Eskerrak Mikelek arpegixa etara zostana.” Erderatiko kalkoak dirudite hiru esapideok. . arpegíxa émun. Esapidea. Dar la cara. “Atzetik beti gaizki esaka dabill, baiña sekula eztau arpegirik emuten. ” arpégi aundíxa edo gogorra euki. (a). Esapidea. Tener mucha cara, mucha jeta. content_copy nárru sendúa euki.
arpégi bíko, arpégi bikúa. (b). Izenlaguna. Persona de dos caras, falso. “Ez ari fixau orrekin, arpegi bikua dok eta.”
arpégigógor, arpégigogórra. (b). Adjektiboa. Caradura. Erderatiko kalkoa dirudi. Narrusendo diote normalean zaharrek. .
arpel.
arpiko, arpikua. Izena. Eibar. Cincel de cantero. “Santugiñak asko erabiltzen dabe arpikua. (SM).”
arpillera, arpilleria. Izena. Antzuola. "Tela salga bat, bustita bazterrak garbitzeko erabiltzen da. Lehen zakuak egiteko ere erabiltzen zen. “Artuizu arpilleria eskillaria garbitzeko.”
arpon.
árra, árria. (d). Izena. Esku-barru baten luzeera. · Palmo. “Neurtuizu zenbat arra dauzkan maixak./ Onetara ipinitta arria esaten da. Eskuko arria. Sebas.” Arra eta arrabete, biak entzun daitezke. .