Bergara aldeko hiztegia

aspáldi. (a). Adberbioa. Hace mucho. “Ori aspaldi pasau zan./ Eztakitt azkenengoz noiz ikusi neban, baiña aspaldi.” Esamoldeak: aspálditxuan. (b). Aspalditxuan oso formal dabill. “Aspalditxuan oso formal dabill.” Aspaldixanen zentzu berdintsua du, baina denboran hurbilagoa-edo da. . aspaldíxan. (a). Adberbioa. Desde hace mucho, últimamente. “Aspaldixan gerriko miñez dabill./ Eztot aspaldixan ikusi.” Testuinguru batzuetan aspaldi, aspaldittik eta aspaldixan sinonimo gisa esaten dira: Eztot Migel aspaldi edo aspaldittik edo aspaldixan ikusi.. aspaldittik. (a). Adberbioa. Desde hace mucho. “Aspaldittik dare piszinak Mondrauen.” content_copy aintxiñátik. aspaldíko!. (b). Interjekzioa. Aspaldiko ezaguna. Agurtzerakoan erabilia. “Kaixo aspaldiko, zer moduz? .” Erdaraz ere entzun daiteke: Hola aspaldiko, que tal?».. aspaldíko, aspaldikúa. (a). Izenlaguna. Antiguo de hace tiempo, veterano. “Oiñ ia eztago aspaldiko jai-giroik./ Lola Flores be aspaldikua dok pa.” content_copy aintxiñáko. aspálditxo. (b). Aspaldi samar. · Hace bastante. “Aspalditxo ezkutau zan emendik./ Eztot aspalditxo ikusi.” Aspaldiren zentzu berdintsua du, baina denboran hurbilagoa edo da. .
aspámentu, aspámentua(k). Izena. Aspaviento. “Ez ari neregana etorri aspamentuekin./ Aspamentua ugari eta ganora gutxi./ Ainbeste aspamentukin zer pasatzen jak? (SM Ezten). Pluralean batik bat”
áspel, aspéla. (c). Izena. Belar, garo... pilatxoa, gutxi gorabehera besakada batez garraia daitekeena. · Montoncito ya cortado y apilado, de hierba, helecho, etc. “Nik bedarra ebai, zuk aspelak eiñ eta Manuelek sendorra. Bale?”
aspéldu. (c). du Aditza. áspelak eiñ. Aspelak egin. · Hacer montoncitos de hierba, etc. “Bedarra aspelduta laga dot.” ÁSPELAK EI.
aspértu. (a). da du Aditza. Aburrir(se), cansar(se). “Ni aspaldittik nago lanian aspertuta./ Umiak aspertu eitten die etxe barruan.”
ásta, astía. (c). Izena. Kirtena. · Asa, mango. Ontziena, batik bat. “Astia apurtu jako kafeteriai. ” content_copy eldúleku, kerten. Esamoldeak: pitxárra astátik euki. (c). Esapidea. Tener la sartén por el mango. “Presidentiak nai dabena eitten dau, berak dauka astatik pitxarra ta. ”
astakeríxa, astakerixía. (b). Izena. astokerixa. Insensatez, disparate, burrada. “Astakerixa mortalak esan jittuan.”
astákerten, astárkertena. (c). Adjektiboa. Kirtena. · Majadero, -a. “Zuek zate astakertenak, zuek.”
astákillo, astákillua. (c). Adjektiboa. astokillo. Majadero, -a, bruto, -a.
astakiñerra, astakiñerrie. Izena. Aramaio. Brezo alto. “Baiñe astakiñerrak dittuk emen romeruen antzea, gora io ta altuek dienak. (Orm Aram).”
astako.
astakúma
astakúma, astakumía. (b). Izena. astakúme. Astoaren umea. · Pollino.
astalarrósa
astalarrósa, astalarrosía. (c). Izena. botanika. Rosa canina. astolarrósa. Rosal silvestre, tapaculos. Bide bazterretan, sasi artean, etab., berez hazten den basoko larrosa. Zurixkak edo arrosak izan ohi dira gehienak. Bere fruitu gorria sikatzeko erabili izan da, eta hortik erdal izena. Zizare nagusia (solitaria) botatzeko ere balio duela uste da. .
ástama, ástamia. (d). Izena. astaiñ (Eib.). Burra. “Ástamian esniagaz osatu nintzan euki neban gaitz batetik. (Etxba Eib)”
astánaparri, astánaparrixa. (c). Izena. Viruela loca, varicela. “Gure umiak astanaparrixa dauka.”
astapékotz, astapekótza. (c). Izena. astopekotz. Asto kaka. · Excremento de burro. “Beiñ Erregenetan, astapekotzak papelian kurioso-kurioso batu ta zapatan ipiñi josten.”
astaperrejill.
astapíku, astapikúa. astopiku. 1.astapiku, astapikúa. (c). Izena. Astoaren korotza, bekorotza (umorezkoa). · Excremento de burro. 2.astápiku, astápikua. (c). Adjektiboa. Majadero. 3.astapiku, astapikúa. (d). Izena. Basapikua.
astápistola, astápistolia. (c). Izena. astopistola. Astapotroa. “ Anaia be astapistola majua dok.” content_copy astápistola.
astápotro, astápotrua. (c). Adjektiboa. astopotro. Ausarta, kirtena. · Bragado, aguerrido, gamberro. “Astapotro bat zuan bizikletan./ Kuadrilla orretakuak astapotro batzuk dittuk.” Segun eta nola esaten den, izan daiteke edo ausarta edo kaskajoa. .