Bergara aldeko hiztegia

mengor, mengórra. Izena. Irendutako oilaskoei mengorra konsumitzen zaiela eta guztiz nagitzen direla dio Ben.k. Ez dakigu zer izan daitekeen. “Elkonian euan andria, oillaskuak kapatzen zittuana. Gero arek pa, mengorra konsumidu eitte jakue, ta, jateko baiño nagixao. Ben.” ohar bat
menpeko.
menperau.
menpian.
mentatzéke, mentatzekía. (c). Adjektiboa. Mentatu gabea. “Baso-sagarrak mentatzekiak die. ” content_copy eztitzéke.
mentáu. (b). du Aditza. Txertatu, eztitu. · Injertar, realizar un injerto en un frutal. “Gure aitta-zanak bazekixen fruta arbolak mentatzen.” ohar bat content_copy eztittu. Esamoldeak: mentatzéke, mentatzekía. (c). Adjektiboa. Mentatu gabea. “Baso-sagarrak mentatzekiak die. ” content_copy eztitzéke.
méntu
méntu, méntua. (b). Izena. Txertagaia, mentatzeko balio duen lakatza. · Ramita de frutal que se injerta en otro. “Sagar-mentuak ekarrittut Narbaizatik.”
ménusa, ménusia. (d). Adjektiboa. Kalitate gutxikoa. · De poca calidad. “Sagar asko batu dou aurten, baiña menusa samarra./ Landua (kotxe landoo-a) berriz, bueeno, landua dana tapautakua, atiakin, eta eskillaran bera jatxi biar, eskillara bat pasau ein biar, beintzat bera jeisteko. Aura dotoria zan. Sestia, menustxuaua. Sot. (AA BergEus, 334. o.).” Lehen oso erabilia, baina orain ia galdua. Etim.: latineko "minus", agian..
menústu. (d). da Aditza. Eskastu. · Perder la calidad, venir a menos. “Menustu dok pa eskastu eitten danian. Edozer gauza, erropia, personia, pareta bat, ero edozer gauza. Eskastu. Klem.”
mérenge, mérengia. (d). Adjektiboa. Mengela. · Insustancial, apocado, -a. “Konde zarran semia, ate-krixketia paiñeluakin eldu iñok kontatoik euki ezteixen-da, olako merenge bat zuan. Don.” ohar bat
merézi izan. (a). Aditza. merezidu (?). Merecer. “Ik merezittuk bizkarrekuak.” Lehen aldian, "eztau merezidu" eta horrelakoak ere entzuten dira, nahiz eta ez dakidan bide zuzenekoak diren: Askok preguntetan juztien: umiek ikastolara eruatie merezidu jok? (AA ArrasEus, 194. o.)..
merézimentu, merézimentua. (c). Izena. Merecimiento. “Ze merezimentu ein dozu zuk olako erregaluak jasotzeko.”
meríenda, meríendia. (a). Izena. Merienda. Esamoldeak: meríendetan. (c). Adberbioa. En la merienda, merendando. “Meriendetan dare segalarixak./ Meriendetan bi bokadillo jaittu. ”
merillu.
meríñake, meríñakia. (d). Izena. Soinekoari bueloa, mardura, emateko antzina barrutik jartzen zitzaion armazoia. · Miriñaque.
mérittu, mérittua. (c). Izena. Gaur MERITU entzuten da gehiago. Mérito. “Zazpi ume azi baittu, eztauka merittu makala.”
merkáliñ, merkalíña. (d). Izena. Sagar mota geza, batik bat sagardotarako dena. · Variedad de manzana dulce.
merkátu. (b). da du Aditza. merkétu. Merkeagotu. · Abaratar(se). “Asko merkatu da tomatia.”
merkáu, merkáua. (b). Izena. Mercado; el de abastos, por antonomasia. “Eibarren eguastenian itten da merkaua./ Lengo merkauan etxiak ein zittuen.”
merke. 1.merke. (a). Adberbioa. Barato. 2.merke, merkía. (a). Adjektiboa. Barato, -a.