Bergara aldeko hiztegia

ittáixo bédar
ittáixo bédar, ittáixo bedárra. (d). Izena. botanika. Silene vulgaris. Colleja. ITTAIXO BELTZA ere badago..
ittaurren.
itteuli, itteulíxa. "La mosca que es el terror de las vacas." (Izag Antz).
ítto. (a). da du Aditza. Ito. · Ahogar. “Neskia itto da Deban.” Esamoldeak: íxa ittúan. (c). Esapidea. Itotzeko zorian, ito eginean. “Ixa ittuan etara dabe mutikua uretatik.”
ittoe -i, ittoia. (a). Izena. ittu (Lein.). Ukuilua. · Establo. content_copy záltai, kórta.
ittomen. 1.ittomen, ittomena. (c). Izena. Itotzeko moduko egoera. “Tabernara sartu giñanian, aura zan ittomena! .” 2.ittomen, ittomena. Izena. Eibar. "Oso barregarria, barrea eragiten duena. “Lagun artian itxomena da a gizona." (AAG Eibes).”
ittuatxur.
ittúiñ. Izena. Aramaio. ittóin, ittogiñ, ittufiñ (Aram.). 1.ittuíñ, ittuíña. (b). Izena. Itogina. · Gotera. “Ittuiñak dare ganbaran da konpontzia komeni da.” Oso txikia denean tantana ere esaten zaio.. 2.ittúiñ, ittúiña. (b). Izena. Itogina. Teilatuko ura, hodian batu ondoren, jausten den txorroa eta lekua. · El chorro y el lugar donde caen las aguas del tejado. “Ittuiñera joan, da ekarri ura, txorrokua zikiña dator ta.” Ittuiñeko ura ona da garbantzuak eta egosteko. Gurean ahal zen guztietan itogineko uraz prestatzen ziren.. content_copy txitxiñ.
ittuinpe, ittuínpia. (c). Izena. Teilatu-egalaren aterpean geratzen den kanpoko partea. · La zona guarecida por el alero del tejado.
íttula, íttulia. (c). Izena. ittulan eiñ. Labraketarakoan ganaduen aurretik gidari-gisa ibiltze lana. Neska-mutikoen zeregina izan ohi zen. · Trabajo, generalmente realizado por niños, que consiste en ir por delante de la yunta en las labores de labranza. “

Makiña bat ittula einddakuak ga mutikotan.

” Inesiboan, batik bat. Ittulan pasau dot atsalde guztia./ Ittulan ein biar izate giñuan eskolatik etorrittakuan. ITTULAN EIÑ, batik bat. .
ittulári, ittularíxa. (c). Izena. Ittulan egiten duena. · El/la que guía a la yunta en la labranza. “Gaur ittulari barik ein biakozu goldaketia./ Ittulari txarra nitzan txikittan.”
ittúrri, itturríxa. (a). Izena. Iturria. · Fuente. ITTURRIKO URA. Agua de la fuente.. Esamoldeak: Ittúrri Nausíxa. (c). Izen propioa. Elorrioko plazako iturria, oso ezaguna. Norbait zoro samarra denean “Ori Itturri Nausixan ura erandakua dok.”
itturri-begi, itturri-begixa. Eibar. itturri-buru. "Manantial, madre. · Urak urtetzen daben hatx bittartia." (SB Eibetno).
itxain.
itxarri.
itxas-aixe, itxas-aixia. Izena. Eibar. "Itxasotik sartzen dan haixia, gehixenetan fresko eta umela" (SB Eibetno).
itxasálde, itxasaldía. (b). Izena. El litoral, la zona de la costa. “Guazen itxasaldera atsalde pasa.” Kosta alde ere bai. .
itxasántzar, itxasantzárra. (b). Izena. etxesantzar. Ganso. Paseko hegaztia. “Bart itxasantzarrak pasaurik izan bia dabe, obetik entzuittut karraskarak eta.” Azen.: itxásantzar ere bai..
itxásertz, itxasértza. (b). Izena. La orilla del mar, la costa. “Udan jentia itxasertzera joaten da.”
itxaskabra, itxaskabria. Izena. Eibar. Cabracho.