Bergara aldeko hiztegia

kaxagiñ, kaxagiña. (b). Izena. Eibar. "Eskupeta-kaxak (kulatak) egiten dituena." “Txirixo-kalian bizi ei zan Batista kojua, Eibarren kaxagiñik onenetarikua. (SM Zirik)”
kaxk.
kaxkagorri, kaxkagorrixa. (c). Adjektiboa. Leintz. Ilegorria.
káza, kázia. (a). Izena. Ehizea. · Caza. “Aurki zabaltzen da kazia. ” KÁZAN, KÁZATIK, KÁZARA. Ehizean, ehizetik, ehizera. Kazan ein giñuan egun guztia./ Kazan dabill aitta./ Kazatik etorri zien atzo./ Kazara doiaz Riojara.. Esamoldeak: kázan, kázatik, kázara. (b). Adberbioa. kázatik. KÁZAN, KÁZATIK, KÁZARA. (b). adb. Ehizean, ehizetik, ehizera.  “Kazan ein giñuan egun guztia./ Kazan dabill aitta./ Kazatik etorri zien atzo./ Kazara doiaz Riojara.”
kazári, kazaríxa. (b). Izena. Ehiztaria. · Cazador.
kaza-txákur, kaza-txakúrra. (c). Izena. Ehize-txakurra. · Perro de caza. “Kaza-txakur onak asko balio dau.”
kázo. 1.kázo, kázua. (a). Izena. Esnea berotzeko etab. erabiltzen den ontzia. · Cazo. 2.kázo, kázua. (a). Izena. Burruntzalia. · Cazo, cucharón.
kazúela, kazúelia. (a). Izena. Cazuela.
ke, kéia. (a). Izena. kee. Humo. “Pub-etan zenbat eta ke eta zarata aundixaua, orduan da jente geixao.” /e/ luze samarra, ia kee.. Esaerak: Sua daon lekuan, keia. Esaera. keia dabillen lekuan sua gertu. "Gazteleraz: 'cuando el río suena agua lleva'." (Lar Antz). Esamoldeak: keia emon. keiana eiñ. (c). Esapidea. Joan, eta etorri ez. “Arek pe keiana ein ddau, ogi billa joan, eta irurak eta arrastoik pez.”
keda.
kedárra. 1.kedarra, kedarría. (b). Izena. Tximiniari barrutik egiten zaion kostra. · Hollín. “Kedarra zatixak jausten die, tximinixia zikiña dago ta.” Esamoldeak: kedarría baino sikúaua. 1.kedarria baiño sikuaua. (c). Esapidea. Oso lehorra:. “Kedarria baiño sikuaua dago ogixa.” 2.kedarria baiño sikuaua. (c). Esapidea. Oso zekena. “Kedarria baiño sikuaua da dendari hori.” 2.kedarra, kedarría. Izena. Antzuola. "Beheko sutan zintzilik jartzen zen ontzi handia." (Lar Antz). Beste lekuetan edarra esaten zaiona, ziur asko..
kedarrátu. (d). da du Aditza. Kedarraz bete edo zikindu. · Ensuciar(se) de hollín. “Tximinixia ziero kedarratuta dago./ Kedarria pegauta dagonian: kedarratuta. Tximinixia ero edozer gauza. Klem.” ohar bat
keétu. (c). da du Aditza. Ahumar. “Keetutako txorixuak die./ Gaztaien moduan keetuta geldittu giñan Sala Fiestas artan.” Gaztae, txorixo eta abar keetu egiten da, edo keia emon egiten zaie. .
kéixa
kéixa, keixía. (a). Izena. botanika. Prunus avium. keisa. Gerezia, geriza arbola. Cereza, cerezo. “Keixia be artikulu zera da, ona, muebletarako ta daneako balio dau keixiak. Sebas.” Zuhaitzari keixa-arbola ere bai. Adibidean ikusten denez, materialetarako ere ona da bere egurra. Zenbait gerezi klase: abade keixia, Amerika keixia, anpolai gorrixa, anpolai beltza, dultzakeixia, garagar keixia, goizkeixia, goizkeixa gorrixa, goizkeixa zurixa, keixa zurixa, keizberia, kinddia, kindda garratza, txori keixia. . ohar bat Esamoldeak: keixapian egin. Esapidea. "Modalidad de caza. · Egunargittu aurretik keixa baten albuan ipini eta keixak jatera datozen txorixak harrapatzia." (SB Eibetno) keixak sasoian. (c). Esapidea. Gauzak bere sasoian (egin behar direla). “Nobixiakin joan da oporretara. Badakizu, keixak sasoian. ”
keixá árbola, keixá árbolia. (a). Izena. Cerezo.
keixa makatz, keixa-makatza. Izena. Eibar. Cerezo silvestre, sin injertar. (SB Eibetno). content_copy txori-kéixa.
keizbéra, keizbería. (d). Izena. Gerezi mota bat.
kéizpe, kéizpia. (a). Izena. Gerizpea, itzala. · Sombra. “Euzkixak daukanik onena: keizpia.” Esamoldeak: kéizpetan. (a). Adberbioa. Itzalean. · A la sombra. “Ederki egoten da keizpetan./ Negu guztia keizpetan dago zuen etxia. ”
kéja, kejía. (a). Izena. Queja. Esamoldeak: kejía sártu. (c). Aditza. Quejarse ante la autoridad. “Auzokuak kejia sartu dabe aiuntamentuan, tabernako zaratekin ezin dabe burutu ta.”
kéjante, kejántia. (d). Adjektiboa. Erraz kexatzen dena. “Zuen aittajauna be kejantia zan, ardixak piñua jaten bai; neri bronkia jaurti ostan baten. Luis”