Bergara aldeko hiztegia

óinddioko, óinddiokua. (c). Oraindainokoa, orain artekoa. · El tiempo transcurrido hasta este momento, lo de hasta ahora. “Oinddiokua bia dau Bergatik bueltia eitteko./ Oinddiokua ondo doia baiña gero ikusi biar.” Esamoldeak: óinddiokúan. (c). Adberbioa. Orain arte. · Hasta el momento. “Gure taillerra ondo doia oinddiokuan.”
óindittik. (c). Adberbioa. Oraintxe bertatik. · Desde ahora mismo. “Oindittik esaten dotsut or ze pasau bia daben.”
oiñétako, oiñétakua(k). Izena. Calzado. “Lustria emoixezu oiñetakuei.”
óiñez. (a). Adberbioa. oiñezían. Andando, a pie. “Zu trankill, gero oiñezian joango ga bixok. Adinekoek inoiz erabilia.” Adinekoek inoiz OI.
óiñezkero. (b). Adberbioa. ónezkero, onezkerio, oiñezkerio. Honezkero. · Para ahora. “Oiñezkero ondo jakingozu frantses.” Azen.: oiñézkero ere bai. .
oiñézko, oiñezkúa. (c). Izena. Oinez dabilena. · Peatón. “Len oiñezko asko ikuste zan kamiñotan gora ta bera.” Esaerak: Oiñezkoik nai ez eta zaldizkoik aillegau ez. Esaera. "Aberatsarekin ezkondu nahi eta ezkongabe geratzen denaregatik esana. Lehen aberatsa zaldiz ibiltzen zen." (Lar Antz). content_copy On billa, on billa, bonbilla.
oiñéztarri
oiñéztarri, oiñéztarrixa. (c). Izena. oiñáztarri. Rayo. “Bentanatik sartu ta atetik urten zan oiñeztarrixa./ Neskia il zan Uberan oiñeztarrixak jota.” OI.
oiñéztu, oiñeztúa. (b). Izena. oiñaztu. Tximista. · Relámpago. “Egundoko oiñeztuak die kanpuan.” «Rayo» zentzuan ere entzun daiteke, nahiz eta ongi mintzatzen direnek honi oiñeztarri deitu ohi dioten.. Esamoldeak: oiñeztúa eiñ. (b). Aditza. oiñeztúa izan. Relampaguear.
óingo, oingúa. (a). Izenlaguna. Oraingoa. · De ahora, actual. “Oingo txokolatia eskaxa da.” Esamoldeak: oingúan. (c). Adberbioa. Oraingoan. · Esta vez. “Oinguan irabazten urten dou. ”
oingórri útsetan. (d). Adberbioa. Ortosik. · Descalzo. “Ortotsik ez ari ibilli emen, ero oingorri utsetan ez ari ibilli ero. Don.” Ez dugu beste inoiz entzun. . content_copy óiñutsik, ankáutsik, órtosik.
oingótxe. 1.oingotxe, oingotxía. (c). Izenlaguna. oingotxeko, -ua. Oraingotxea, oraintxe bertakoa. · De ahora mismo. “Kotxiak daukan markia oingotxia izan bia dau derrior./” OINGOTXEKUA ere bai zentzu berean: Oingotxekua da ba txarlestona!. Esamoldeak: oingotxétik. (c). Adberbioa. Oraintxe bertatik. “Oingotxetik asi biakou datorren urtekua gertatzen. ” 2.oingotxe. (d). Adberbioa. Oraintxe bertan. · Ahora mismo. “Tarta au oingotxe jateko da./ Ogi au oingotxe einddakua da.” 3.oingotxe. (d). Adberbioa. Jada, dagoeneko. · Para ahora, ya. “Astebeterako joan zan da oingotxe aspertuta dago.” content_copy oingoz.
óingoz. 1.oingoz. (b). Adberbioa. Oraingoz. · Por ahora. “Oingoz ondo doia negoziua./ Oingoz eztou iñor biar ofizinan.” 2.oingoz. (c). Adberbioa. Oraingoz, dagoeneko, honezkero. · Ya, para ahora. “Asi barri tta oingoz mozkortuta? Au dok jiria./ Aura oingoz gure zain dago.” content_copy oingotxe.
oinguan.
óintsu. (c). Adberbioa. Oraintsu. · Hace poco. “Oinddio ointsu egon da sekuestro bat./ Eztakitt noiz ezkondu zan baiña ointsu beintzat.”
óintxe. (a). Adberbioa. ointxe bertan. Oraintxe. · Ahora mismo. “Etxoin, ointxe bertan nator da.” OINTXE BERTAN: ointxe, indartuta. . Esamoldeak: ointxe eta ointxe be. Adberbioa. "Oraindik ere. “Ori ointxe ta ointxe be pasatzen da.”
oiñúrrengo. 1.oiñurrengo. (c). Adberbioa. Azkenengo aldiz. · Por última vez. “Oiñurrengo Zarautzen ikusi neban Mirian.” 2.oiñúrrengo, oiñúrrengua. (c). Izenlaguna. Azkenengo aldikoa. · Lo, el, la de la última vez. “Oiñurrengo afarixa etzuan izen santu-santua./ Oingua PPkua da baiña enaiz akordatzen zein izan zan oiñurrengua.” Esamoldeak: oiñúrrenguan. (c). Adberbioa. Aurretiko aldian. · La vez anterior. “Biar kinto-bazkaixa daukau. Oiñurrenguan demaseko mozkorra arrapau giñuan. ”
oiñustu. (d). Aditza. Oinutsik jarri.
óiñutsik
óiñutsik. (b). Adberbioa. Descalzo. “Ezta arri gaiñian oiñutsik ibilli biar.” content_copy oingórri útsetan, ankáutsik, órtosik.
óittu. (a). da du Aditza. Ohitu. · Acostumbrar(se). “Lan gogorra da maixutzia oittu arte./ Ondogi oittu dozu semia.” Akostunbrau ere dezente entzuten da.. ohar bat Esamoldeak: astúa mákillara letxe óittu. (c). Esapidea. Gauza txar edo gogor batera ohitu. “Atzo berreun km eta gaur beste berreun. Astua makillara letxe oittuta dare korredoriak. ”
oittúra, oitturía. (c). Izena. Ohitura. · Hábito, costumbre. “Meza ostian tia bisitatzera joateko oitturia zeukan.” Kostunbre entzuten da gehiago. .