Bergara aldeko hiztegia

boltsiko.
bólu, bolúa. (c). Toponimoa. Inguru honetako errota askok izenaren ondoren daramate -bolu: Narbaiz-bolu, edo Narbaiz-bolúa, Elortza-bolu, -a, Ubera-bolu, -a, Loidi-bolu, -a, etab. Hitz egiterakoan hauetariko zenbaiti Bolu deitzen zaio soilik. Badira, baita, bi Bolintxo, bata San Juan Errekan eta bestea Angiozarren. Baina izen arrunt gisa errota erabiltzen da beti. Dena dela, Bolu, beti toki-izena delarik ere, deklinatzerakoan iz. pr. nahiz iz. arrunt bezala esan ohi da: Narbaiz-bolun “ Elortza-boluari— kalte aundixa ein ddotse fabrikak./ Tejerokuan bizi izen giñan, puxkaten, gero Bolua artu. Boluan zan e, “Gorla” esate otxena. Aniz.”
boluntarixo, boluntarixua. (a). Izena. Voluntario, -a.
bonbátxo, bonbátxuak. (b). Izena. Bombachos, pantalones que se visten para no ensuciar los que se llevan puestos. “Bonbatxuak jantzizu baezpadabe.”
bónbilla. 1.bónbilla, bónbillia. (a). Izena. Bombilla. 2.bónbilla, bónbillia. (d). Izena. Botijoa, garrafoia, botila handia... Oso adinekoek bakarrik oroitzen dute hitza. . Esaerak: 2.bónbilla, bónbillia. (d). Izena. Botijoa, garrafoia, botila handia... Oso adinekoek bakarrik oroitzen dute hitza. . 3.bónbilla, bónbillia. (d). Izena. Hari erroilu edo mataza handia. “Orrek eitte ebenien arixa, olakoxe bombillak izate zien, apropos erak batuta ipintte eben, ta gero ba eun. Hilari.”
bonbitto.
bonbittogura.
bonbóe, -i, bonbóia. (a). Izena. Bombón.
bon-bon. Esaerak: Dagonian bon-bon, eztagonian egon. (c). Esaera. Dagoenean harro, ez dagoenean agoantatu egin behar.
bor-bor.
bordau.
bordau
1.bordau, bordaua. (a). Izena. Bordado. “Ta alde bateti olako bordaua eitte utsen, ari urdiñ batekin. Hilari.” Hemengo bordaduak kotoi urdinez eta kruzetan (puntokruzean) egiten ziren, eta bizigabeen irudi simetrikoak izaten ziren, gehienetan. . 2.bordau. (a). Aditza. Bordar. Ohazalak, elizako oihalak eta mortajak bordatzen ziren, batik bat
bórla, bórlia. (c). Izena. Ohazalei, kaikuei eta abarri apaingarri bezala jartzen zaizkien hariz egindako mototsak edo bolatxoak. · Borla. “Arek eukitzen zittuan puntokruzian einddako bordauak, ta borlak pe bai. Maria./ Borlak, ero narruzkuak badie txipittak pe esate jakue, aurrian ebaitta, borlen moduan ebaitta. Txipittak, narrutxipittak. Don.”
borladun, borladuna. (a). Izena. Borlak dituen jantzi edo apaingarria. · Prenda que tiene borlas.
borobill.
borondáte. 1.borondate, borondatía. (b). Izena. Eskuzabaltasuna. · Dadivosidad. “Borondate aundiko andria da; dana dauka emuteko.” Borondate ona edo txarra, batik bat.. Esaerak: Markiña Etxeberriko Joxepa Ramona, ezer ez emoteko baiña borondate ona. (c). Esaera. Norbaitek borondatea bai, baina ematekorik ez duenean esana, trikitixa kopla zaharra gogora ekarriz. 2.borondate, borondatía. (b). Izena. Voluntad. “Norberan aldetik pe borondate puxkat ipiñi bia da.”
borondate oneko, borondate onekua. (b). Adjektiboa. Voluntarioso, -a. content_copy borondatetsu.
borondatétsu. 1.borondatetsu, borondatetsúa. (b). Adjektiboa. Eskuzabala, borondate onekoa. · Dadivoso, -a. “Oso gizon borondatetsua zan.” content_copy borondate oneko. 2.borondatetsu, borondatetsúa. (b). Adjektiboa. Voluntarioso, -a. “Ezta fubolista ona baiña bai borondatetsua.”
borrágoma, borrágomia. (a). Izena. borraoma. Goma de borrar. “Borragomia arrapau doste.”
bórraja lóra
bórraja lóra, bórraja loría. (c). Izena. botanika. Borago officinalis. borraja. Borraja. Oso latza da, guztia ile tentez betea. Ortuan ere lantzen da eta berdura estimatua da. Bestela, udazkenean hazten da bere kasa. Ona omen da txiza egiteko. content_copy asun áza.
borráu. (a). du Aditza. Ezabatu. · Borrar