Bergara aldeko hiztegia
berebizikóik ázkarren, berebizikóik onduen.
(d).
Esapidea.
Oso azkar, ondo.
“Jausi nok lur da guzti ponportara. Sei urte altuena eukiko nittuan. Salto ein jok gure aittak. Nik ordurako zulotik urten da bai ezkutau be berebizikoik azkarren, bestela e... (Anizetaren iloba Karmeleri jasoa)./ Berebizikoik onduen pasau giñuan Donostian.”
Ia galdua.
.
beregándu.
(c).
du
Aditza.
Bereganatu. · Apropiarse.
“Tio il zanian aren liburu guztiak beregandu zittuan.”
Baita: neregandu edo neuregandu, iregandu edo euregandu, guregandu edo geuregandu, zuregandu edo zeuregandu, zeuengandu, eregandu.
.
bere kautan.
(d).
Adberbioa.
Eibar.
bere kautakuetan (Eib.)..
Norbere buruarekin berbetan.
“Nere kautakuetan nindoian mendixan ziar. (Etxba Eib).”
bereki, berekixa.
Adjektiboa.
"Beti berearekin atera behar duen pertsona.
“Irekin ezin dok diskutidu be iñ, bereki bat aiz da." (Lar Antz).”
berekizko, berekizkua.
1.berekizko, berekizkua.
Izena.
Antzuola.
"Bere modukoa, bere berdina.
“Saldia berekizkua botatzen bajatzu, obia ertengo jatzu." (Lar Antz).”
2.berekizko, berekizkua.
Izena.
Antzuola.
"Petacho.
“Berekizkua ipini zotsan praketan." (Lar Antz).”
adábakiñ, mániki, txaplata.
2.berekizko, berekizkua.
Izena.
Antzuola.
"Petacho.
“Berekizkua ipini zotsan praketan." (Lar Antz).”
adábakiñ, mániki, txaplata.
bérekoi, bérekoixa.
(d).
Adjektiboa.
Bere arrazoitik atera ezindakoa. · Terco, -a.
“Aura berekoixa mortala don; ikusi bai begixen aurrian ola eztala eta ala ta be beriai segi ta segi.”
Gutxi erabilia. "«Egoista" zentzuan ez da entzuten..
bérez.
(a).
Adberbioa.
Espontáneamente, de por sí, por naturaleza.
“Gripia berez pasau jat./ Lanak eztie berez eitten.”
Esamoldeak:
berez-berez.
(c).
Adberbioa.
BEREZ, indarturik.
“Zu trankil. Ori berez-berez etorriko jatzu.”
berézko.
1.berezko, berezkúa.
(b).
Izena.
Don natural, predisposición.
“Familixa orrek berezkua dauka dantzarako.”
2.berezko, berezkúa.
(c).
Izena.
Gorputz azalean sortzen diren garau, ekzema... ezezagun eta iraunkorrak. · Decíase de los granos y eccemas malignos y duraderos.
“Txikittatik berezkua dauka iztarrian.”
bergante, bergantia.
(d).
Adjektiboa.
Eibar.
sm e.
Tunante, golfo.
“Oin arte nun ibilli aiz, golfo bergante aundixori! (SM Ezten).”
Bergara.
berga.
Debagoieneko herria.
Herrikoek BERGA gehiago BERGARA baino. Bergáko plazia. .
ohar bat
Esaerak:
Bergatarra tirri-tarra, jo ipurdian da bota uzkarra.
Esaera.
(Lar Antz). Berba-jolasa.
Bergako ziudadian, kaka errialian.
Esaera.
(Lar Antz). Antzuolarrek esana.
bergára bédar, bergára bedárra.
(d).
Izena.
botanika.
trifolium pratense.
Sekula belarra. · Trébol.
Informante batek bakarrik darabil hitz hau. Besteei ezezaguna zaie. Esan beharrekoa da Goierri aldeko zenbait tokitan izen honekin ezagutzen dutela sekula belarra.
.
bergara-mentu, bergara-mentue.
Izena.
Leintz.
Gerezi klase bat.
méntu, méntua.
(b).
Izena.
Txertagaia, mentatzeko balio duen lakatza. · Ramita de frutal que se injerta en otro.
“Sagar-mentuak ekarrittut Narbaizatik.”
- ba
- báimen
- bakardáde
- balde
- baltz
- bápe
- baresitx
- barrábill
- barrido
- barruko ikara
- básatza
- basózigarro
- batéra
- baztártu
- bedarrondóta
- begílarri
- bei gazte
- béla
- belaunbíko
- belun
- beno
- berandútu
- berbatu
- berebizikóik ázkarren
- bérna
- bértan
- bestéla
- betortz
- biáleku
- bídar
- bíetz
- bíkoti
- bíñaka
- birigarro
- bísta
- bixigu-begi
- bizimoduko
- bízkarka
- bokádillo
- boltsiko
- borréro
- botáu
- brebenído
- brotxe
- búltza eiñ
- burdíña
- búrko
- burtárdatz
- burúauste
- burúta
- buztángorri