Bergara aldeko hiztegia

berbatu. 1.berbátu. (c). Aditza. Ados jarri, elkarri berba eman. “Itxuria berbatuta eren lanak erdibana eitteko, baiña momentua aillegau zanian, toma.” 2.berbátu. (c). Aditza. Eibar. Haserretu. “Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten)”
berberdi.
bérbeta, bérbetia. (a). Izena. Hizketa. · Habla. “Etxakixat zein zan baiña Mondraue aldeko berbetia eitte juan.” Esamoldeak: bérbetan. (a). Hizketan. “Beti berbetan dago.”
berbíkiñ
berbíkiñ, berbikíña. (a). Izena. birbikiñ, birbiki. Birabarkia, egurrean zulo txikiak egiteko erabiltzen den esku-barautza. “Ori berbikiña; guk iñ ez baiña erabili bai. Inaz.” content_copy eztánbedar.
berbóntzi, berbontzixa. (d). Adjektiboa. Hitz asko egiten duena. content_copy barrítxu, berbátsu.
berdátu. (c). da Aditza. Berdetu, belarra edo ereindako hazia jantzi. “Denbora gutxixan zela berdatu dan porru-landaria.”
bérde. 1.berde, berdía. (a). Adjektiboa. Verde (color). “Praka berdiak erosittut.” Esamoldeak: berderáko, berderákua. (d). Adjektiboa. Eibar. Berdaxka, berderantz jotzen duena. · Tirando a verde. “Erosi daben soiñekua, illun berderakua. ” content_copy berdéxka. 2.berde, berdía. (a). Adjektiboa. Heldu gabea. · Inmaduro, verde. “Sagar berdiak jatearren dago tripakomiñak.” content_copy gordíñ. feedback eldu. 3.berde, berdía. (b). Adjektiboa. Obsceno, verde. “Zuen tio berdiaua da, berdiaua.../ Txiste berdiak kontatzeittu zuen mutikuak.” 4.berde, berdia. Adjektiboa. Eibar. "Egualdi gogorra, oso txarra, hotz eta euritsua." (SB Eibetno).
berdekeríxa, berdekerixía. (b). Izena. Lizunkeria. Obscenidad “Andrei berdekerixa batzuk esan da gustora ibiltzen da Joxe.”
bérdel, berdéla. (c). Izena. Caballa, verdel.
berdelóe, -i, berdelóia. (d). Izena. Carduelis chloris. Verderón. Txori txikia.
berdéxka, berdexkía. (b). Adjektiboa. Verduzco, tirando a verde. “Auto berdexka bat erosi dau.” content_copy berderáko.
bérdin. bardin. 1.berdiñ, berdiña. (a). Adjektiboa. Igual. “Danak berdiñak die.” content_copy igual. 2.berdíñ, berdíña. (b). Adjektiboa. Koskarik gabea. · Liso. “Kuarto ortako suelua eztago oso berdiña.” 3.bérdin izan. (a). dio zaio Aditza. Dar igual. “Berdin jat edo dost, biak entzuten dira.” content_copy igual izan.
berdínddu. bardinddu. 1.berdinddu. (c). du Aditza. Alisar, nivelar, allanar. “Azulejuak jarri aurretik paretia berdinddu bia da.” 2.berdinddu. (c). da Aditza. Nahikoa jan. · Saciarse de comida, llenarse. “Zer, berdindduko ziñaten onezkero, ezta?” 3.berdinddu. (c). da Aditza. Mozkortu. “Majo berdindduta jabillan atzo. ”
berdinga, berdingie. Aramaio, Leintz, Oñati. Egur zati handi samarra. “Da artu auen alako berdingie, zer aundi bat, da ioten aste zan. (Orm Aram). ” content_copy brínga.
berdíntsu. bardíntsu. 1.berdintsu. (c). Adberbioa. Antzera. · Parecido. “Eurixa eiñ arren jentia berdintsu etorriko da.” content_copy igualtsu. 2.berdintsu, berdintsúa. (b). Adjektiboa. Parecido, -a. “Bixak pe berdintsuak diela pentsatzen jatak.” content_copy igualtsu.
berdotx, berdótxa. (c). berdotz. “"Berdotxa dao: está muy verde (la manzana). Berdotza: la cosa sin madurar. Berdoztasuna kendu: quitar la suciedad de los callos, etc." (Izag Oñ).”
berdóztu. 1.berdoztu. Aditza. Antzuola. "Janak, batez ere haragiak, kolore berdea hartu." (Lar Antz). 2.berdoztu. Aditza. Oñati. "Limpiar los callos en agua hervida; quitar las últimas plumas de un ave con agua hervida; limpiar las madejas. BERDOZTUTA: sin asar (una manzana)." (Izag Oñ) 3.berdoztu. (d). da Aditza. adierazkorra Erdi mozkortu. · Emborracharse un poco. “Atzo azkenerako bastante berdoztuta akabau giñuan.”
berdúra, berduría. (b). Izena. Barazkia. · Hortaliza. “Aspaldixan egunero jaten dou berduria./ Berdura mordoxkia daukat plazan saltzeko.” Saltzekoaz eta jatekoaz ia bakarrik. .
bérdura-pláza, berdúra-plazía. (b). Izena. Plaza de abastos. “Bergako berdura-plaza barrixak emuten dau makiña bat berbakizun.”
bére, bería. (a). Izenlaguna. Su, de él. “Eztau zaintzen bere burua.” Esamoldeak: beriákin urten. (b). Esapidea. Salirse con la suya. “Temoso utsa da; beti beriakin urten biar izaten dau. “” Salirse con la suya»ren kalkoa izan daiteke. Adinekoek beria eiñ darabilte, batez ere.. beriak eta bi entzun, artu.... (c). Esapidea. Galantak entzun, hartu. “Beriak eta bi entzun zittuan Atutxak lengunian./ Beriak eta bi artuta etorri zien (zartadak)” bería eiñ. (b). Esapidea. beriakin urten. Hacer lo que uno quiere, tercamente. “Makiña bat aldiz esan gontsan ez joateko, baiña arek beria eiñ arte eztauka bakeik. ” bere kabuz. Adberbioa. Leintz. bere kasa. Bere kasa, bere kontura. “Jolasien da berbetan euren kabuz. (Orm Aram).” beré kasa. (c). Adberbioa. bere kasetara, bere kabuz. A su aire. “Zuen mutikua bere kasa ibiltzen da ikastolan, an bere txokotxuan, bere jolasekin./ Tomasi bere kasa laga biar izaten jakon lanian, bestela etxuan erdi lanik eitten.” Baita: nere edo neure kasa, zure edo zeure, eren, etab. Nik neure kasa ikasi neban ordenadoria erabiltzen./ Makakorroia dok e, ganauak estuasun baten, burrukan dabitzenian, ero matxorratutakuak eren kasa, jartzeittuk ola makakorroe baten, miña etarata. Don. . beré ártekotan (egon, ibili...). (c). Esapidea. Bere pentsamenduetan murgilduta. · Sumido en sus pensamientos. “Aura bere artekotan egoten da ta etxao iñoi kasoik pe eitten./ Parian pasau naiz eta ezta akordau be eiñ, bere artekotan zebillen da.” Bakarrik berba egiten dutenengatik ere bere artekotan kriston ekiñaldixak egiten dituela eta horrelakoak esan ohi dira: Andria il jakonetik bere artekotan ibiltzen dok jota sua. BERE ARTEKUAK ESATEN ere bai. NERE ARTEKOTAN ere entzun daiteke. BERE ARTEKO ERLOJERUA zela dio gure informatzaile batek erlojuak konpontzeko afizioa zuen gizon batez..