Bergara aldeko hiztegia

euli-káka, euli-káka. (a). Izena. Excremento de mosca. Esamoldeak: euli-káka ez izan. (c). Esapidea. Bere ustez inportantea izan; ironiaz. “Ez pentsau gero gure uezaba euli-kaka danik.”
eulimándo, eulimandúa. (c). Izena. Moscardón. “Egualdi beruakin ganauak eulimandoz betetzen die.”
eulondo, eulondua. (d). Izena. Oñati. Euria egin ondorengo garaia. ·"Eulónduan: después de la lluvia." (Izag Oñ).
eulórde, eulórdiak. (d). Izena. Lehen leku altuetan (Elgetan eta Elosun, adibidez) uda partean lainoa sartzen zenean egiten zuen lanbro-euria, behetan egiten ez zuena. Horregatik lurrak askoz ere freskoago mantentzen omen ziren. Aspalditxoan ez omen du egiten eguraldi jenero hau. Etim.: euri+orde..
1.éun. (a). Zenbatzailea. Cien.
eun
2.eun, eúna. (d). Izena. Linu-hariz egindako oihala. · Tejido, lienzo, de lino. “Andik aurrera eztou geixao eunik zertu. JJp./ Da gero, arilddu esaten jakon, da matazak ein, dda gero tejerua or zeuen, Osintxun eitte zan euna, Tejerokúan. Aniz.” Linua ereiteari laga zitzaionean hitza ere erdi-galdu zen. Eunak eun lan da esaera. Linua soroan ereitetik ehuna egin arte lan asko zuen. Ene! orrek lan asko, eunak eun lan. Hilari. Esanahia:. Esamoldeak: eúna eiñ. (d). Tejer. “Ille jotzen, ardi mozten, euna eitten... JJp.” content_copy eundu.
Eunak eun lan. Esaera. Ehungintza lan luzea eta astuna da.
eúndaka. (b). Zenbatzailea. Cientos de. “Eundaka lora ondatuittu txingorrak./ Eundaka lagun il zien.”
eundoko.
eundu. (d). Aditza. Eibar. Eho, ehuna egin. ·Tejer. “Neguan ataratako mataza guztiak eundu ditturaz eunliari emonda. (Etxba Eib)” content_copy eúna eiñ.
eunéko. 1.euneko. (b). Zenbatzailea. Por ciento, tanto por ciento. “Euneko bostian jarri dot dirua./ Euneko zazpi kentzen dau bankuak.” 2.euneko, eunekúa. (c). Izena. Ehun aleko pila edo taldea. · Ciento, centena. Grupo o montón de cien unidades. “Porru landaria etara ta eunekotan jarri.” Goikoaren antzerako esaldietan izan ezik, ziento erabiltzen da..
eunézko, eunezkúa. (d). Adjektiboa. Linu-arizko oihalekoa. · De lienzo de lino. “Eunezko atorra eder bat erabiltze zeban amandriak./ Lau kamixa ta bi izera ekarri nittuan neuk e, eunezkuak. JJp.” content_copy arízko.
eungílle, eungillía. (d). Izena. Ehulea. · Tejedor.
eúngiñ, eungíña. (d). Izena. Ehulea. · Tejedor. “Eungiña esaten jakon orri; eungillia ero eungiña. Don.” content_copy eungílle, éule.
eúngintza, eúngintzia. (c). Izena. Ehun ekoizpena. · Fabricación de tela. (de lino, tradicionalmente).
eunle.
eún-píeza
eún-píeza, eún-piezía. (d). Izena. Linu-hariz eginiko oihala. “Eun-piezia ein, da gero lixibia eitte zan da, zurittu. Aniz.”
eúntegi
eúntegi, eúntegixa. (d). Izena. Ehuna egiteko makina. Zurezkoak izaten ziren, eta eskuz eta hankaz egiten zen lan. · Telar. “Makiñak Kataluñan erosittakuak, baiña zien lengo euntegixak bezela, baiña mekanikaz lana eitten zebenak, baiña sistema berdiña. Ez oinguak bezela, pletiniakin-da, flejiakin-eta, aiziakin-eta; olakoik ez, lengo zarrak. Josu.”
euntsiñ.
eup!. (b). Interjekzioa. Etxe barrukoei atetik deitzeko erabiltzen den oihua. · "Interjección equivalente a la locución castellana ¡ah de la casa!" (Etxba Eib) Gizonezkoek eup! eta emakumeek abe maria!.