Leintz.
Bergara aldeko hiztegia
mekátxis!.
(b).
Interjekzioa.
Mecachis.
“Mekatxis la mar, ez ikutu nere jarroi txinua.”
Mekatxis la mar, askotan. Oso fina da..
Mecachis.
“Mekatxis la mar, ez ikutu nere jarroi txinua.”
Mekatxis la mar, askotan. Oso fina da..
mekauben zotz.
Mekauben-ez osatutako maldiziñoetako bat, erabilia eta, beharbada, "finena".
Zotz, Sos .
Mekauben-ez osatutako maldiziñoetako bat, erabilia eta, beharbada, "finena".
Zotz, Sos .
mekáuben!.
(a).
Interjekzioa.
arrunkeria
Mekáuen.
Maldizino ezaguna. · Conocida maldición proveniente de "me cago en".
“Mekauben! Etortzen banok orra ik artu biaittuk artzekuak.”
Hona hemen mekauben sorta bat: mekauben la letxe, la puñeta, la puta, Dios, zortzi, diez, la mar, la ostia, los cojones, zotz... .
Esamoldeak:
mekáubenka.
(b).
Adberbioa.
Biraoka. · Maldiciendo.
“Autuakin zangara sartu dok eta an geratu dok mekaubenka baten./ Mekaubenka jardunda etxuau ezer eitten.”
mekauben zotz.
Mekauben-ez osatutako maldiziñoetako bat, erabilia eta, beharbada, "finena".
Zotz, Sos .
Mekáuen.
Maldizino ezaguna. · Conocida maldición proveniente de "me cago en".
“Mekauben! Etortzen banok orra ik artu biaittuk artzekuak.”
Hona hemen mekauben sorta bat: mekauben la letxe, la puñeta, la puta, Dios, zortzi, diez, la mar, la ostia, los cojones, zotz... .
Esamoldeak:
mekáubenka.
(b).
Adberbioa.
Biraoka. · Maldiciendo.
“Autuakin zangara sartu dok eta an geratu dok mekaubenka baten./ Mekaubenka jardunda etxuau ezer eitten.”
mekauben zotz.
Mekauben-ez osatutako maldiziñoetako bat, erabilia eta, beharbada, "finena".
Zotz, Sos .
meko eiñ.
(c).
Aditza.
Pot egin.
“"Meko ein xok: cuando la caballería queda sin poder con la carga. Eziña jo deixenian esaten da: meko ein ddau./ Meko-meko eon: eziñian egon." (Izag Oñ).”
ohar bat
Pot egin.
“"Meko ein xok: cuando la caballería queda sin poder con la carga. Eziña jo deixenian esaten da: meko ein ddau./ Meko-meko eon: eziñian egon." (Izag Oñ).”
ohar bat
méla-méla.
1.mela-mela.
(a).
Adberbioa.
Blai-blai. · Calado hasta los huesos.
“Mela-mela eindda etorri da umia eskolatik./ Mela-mela ein nau baldekaria botata.”
MELA-MELA EINDDA, batik bat..
2.mela-mela.
(c).
Adberbioa.
eufemismoa
Mozkortuta.
“Illuntzeko zortziretarako mela-mela eindda zeuan./ Mela-mela zeren barrutik eta kanpotik.”
ple eindda.
1.mela-mela.
(a).
Adberbioa.
Blai-blai. · Calado hasta los huesos.
“Mela-mela eindda etorri da umia eskolatik./ Mela-mela ein nau baldekaria botata.”
MELA-MELA EINDDA, batik bat..
2.mela-mela.
(c).
Adberbioa.
eufemismoa
Mozkortuta.
“Illuntzeko zortziretarako mela-mela eindda zeuan./ Mela-mela zeren barrutik eta kanpotik.”
ple eindda.
melátu, melatúa.
(b).
da
Izena.
Bustialdia. · Remojón.
“Kriston melatua artu giñuan Urbixatik Arantzazura bittartian./ Eztot aspaldixan arrapau alako melatuik.”
Normalean melatu iz. gisa erabiltzen da, eta melau ad. gisa, baina alderantziz edo nahasian ere entzun daitezke..
Bustialdia. · Remojón.
“Kriston melatua artu giñuan Urbixatik Arantzazura bittartian./ Eztot aspaldixan arrapau alako melatuik.”
Normalean melatu iz. gisa erabiltzen da, eta melau ad. gisa, baina alderantziz edo nahasian ere entzun daitezke..
meláu.
1.melau.
(b).
da
du
Aditza.
Busti-busti eiñ. · Empapar(se), calarse.
“Melauta geratu giñan karreria ikusten./ Joxek melau ein gaittu mangeriakin.”
2.meláu.
(c).
da
Aditza.
eufemismoa
Mozkortu.
“Aura domekero melauta ibiltzen da.”
3.meláu, meláua.
(b).
Izena.
Melatua.
1.melau.
(b).
da
du
Aditza.
Busti-busti eiñ. · Empapar(se), calarse.
“Melauta geratu giñan karreria ikusten./ Joxek melau ein gaittu mangeriakin.”
2.meláu.
(c).
da
Aditza.
eufemismoa
Mozkortu.
“Aura domekero melauta ibiltzen da.”
3.meláu, meláua.
(b).
Izena.
Melatua.
méle-méle, melé-mélia.
(d).
Adjektiboa.
Memeloa, pikumelaua. · Apático, persona de poco garbo y carácter.
“Aura mele-mele samarra da, ta etxat bape txokatzen.”
Gutxi erabilia. "Mele-mele samarra", gehienbat.
.
Memeloa, pikumelaua. · Apático, persona de poco garbo y carácter.
“Aura mele-mele samarra da, ta etxat bape txokatzen.”
Gutxi erabilia. "Mele-mele samarra", gehienbat.
.
mélendres.
(d).
Izena.
Hala deitzen dio zenbaitek sorginorratzari, "sakaojos"-ari. · Llaman así algunos a la libélula.
“An, bajatok melendres abiadoria. Don.”
"Melindres", edo "Melindres abiadoria" ere bai. Umorezkoa. Etim.: Jules "Vendrines" abiadore frantsesa, Paris-Madrid karrera irabazi zuen 1911an, oso famatua egin zen itxura denez, eta sorginorratzari jarri zioten haren izena. "Vendrines"etik "Melendres"era salto dezentea dago, baina hutsa abiadore batentzat..
sakáojos.
Hala deitzen dio zenbaitek sorginorratzari, "sakaojos"-ari. · Llaman así algunos a la libélula.
“An, bajatok melendres abiadoria. Don.”
"Melindres", edo "Melindres abiadoria" ere bai. Umorezkoa. Etim.: Jules "Vendrines" abiadore frantsesa, Paris-Madrid karrera irabazi zuen 1911an, oso famatua egin zen itxura denez, eta sorginorratzari jarri zioten haren izena. "Vendrines"etik "Melendres"era salto dezentea dago, baina hutsa abiadore batentzat..
sakáojos.
melokotóe, -i.
ohar bat
1.melokotóe, -i, melokotóia.
(a).
Izena.
prunus persica.
Melocotón.
ohar bat
2.melokotóe, -i, melokotóia.
(c).
Adjektiboa.
Artaburu, txorimalo, baina zentzu iraingarririk gabe, ia maitekiro.
“Ogixa aaztuta etorri aiz, melokotoioi alakuoi./ Ez ari izan melokotoia eta estudixaik.”
Gure amari-eta entzun izan diogu esaten, zerbait ahazten zitzaigunean eta halakoetan..
3.melokotóe, -i, melokotóia.
(b).
Izena.
Mozkorra. Borrachera.
“Melokotoi ederrakin zebitzen bixak pe jaixetan.”
trónpa, atxur.
ohar bat
1.melokotóe, -i, melokotóia.
(a).
Izena.
prunus persica.
Melocotón.
ohar bat
2.melokotóe, -i, melokotóia.
(c).
Adjektiboa.
Artaburu, txorimalo, baina zentzu iraingarririk gabe, ia maitekiro.
“Ogixa aaztuta etorri aiz, melokotoioi alakuoi./ Ez ari izan melokotoia eta estudixaik.”
Gure amari-eta entzun izan diogu esaten, zerbait ahazten zitzaigunean eta halakoetan..
3.melokotóe, -i, melokotóia.
(b).
Izena.
Mozkorra. Borrachera.
“Melokotoi ederrakin zebitzen bixak pe jaixetan.”
trónpa, atxur.
memélo, -a, memelúa, -ía.
(b).
Adjektiboa.
Lelo, -a, fatuo, -a, insustancial.
“Zela izan leike ain memelua./ Laga notsan liburua galdu dau memeluorrek alakuorrek.”
Lelo, -a, fatuo, -a, insustancial.
“Zela izan leike ain memelua./ Laga notsan liburua galdu dau memeluorrek alakuorrek.”
memelokeríxa, memelokerixía.
(c).
Izena.
Memeloaren esana edo ekintza.
“Zenbat memelokerixa esaten daben.”
Memeloaren esana edo ekintza.
“Zenbat memelokerixa esaten daben.”
ménda, mendía.
(b).
Izena.
botanika.
mentha suaveolens.
benda.
Menta, mentastro.
“Bezperan mendak batu ganauak zaindduaz. Cel.”
Etxean usain gozoa euki nahi denean menda etxeratzea bezalakorik ez dago. Mendazko eskobak ere erabili izan dira honetarako. Oso ugaria da munetan eta etxe inguruetan..
batan.
botanika.
mentha suaveolens.
benda.
Menta, mentastro.
“Bezperan mendak batu ganauak zaindduaz. Cel.”
Etxean usain gozoa euki nahi denean menda etxeratzea bezalakorik ez dago. Mendazko eskobak ere erabili izan dira honetarako. Oso ugaria da munetan eta etxe inguruetan..
batan.
mendáfiñ, mendafiña.
(b).
Izena.
botanika.
mentha piperita.
bendáfiñ.
Hierbabuena.
“Bat dok mendia, eskoba lekuan ibiltzen zana, ta beste bat janarixai-tta botatzeko mendafiña. Mendia baiño ostro zorrotxauakin, luxenkia, mendafiña. Don.”
Mendaren antzekoa, baina finagoa. Baratzetan hazten da batik bat, baina baita baserri inguruetan eta basoan ere. Infusioan hartuta oso ona omen da digestioa ondo egiteko, bihotzarendako eta nerbioendako. Sin. mentabedar (Eib.)..
botanika.
mentha piperita.
bendáfiñ.
Hierbabuena.
“Bat dok mendia, eskoba lekuan ibiltzen zana, ta beste bat janarixai-tta botatzeko mendafiña. Mendia baiño ostro zorrotxauakin, luxenkia, mendafiña. Don.”
Mendaren antzekoa, baina finagoa. Baratzetan hazten da batik bat, baina baita baserri inguruetan eta basoan ere. Infusioan hartuta oso ona omen da digestioa ondo egiteko, bihotzarendako eta nerbioendako. Sin. mentabedar (Eib.)..
