Bergara aldeko hiztegia
makáluna, -e,, makálunia.
(c).
Izena.
Zerbait makal edo ahul dagoneko tokia.
“Sokia makalune batetik apurtu zan.”
Irudizko zentzuan ere bai: Beti familixako makalunia topatzen ibiltzen zien aberatsak terrenuak merke erosteko.
.
ohar bat
Zerbait makal edo ahul dagoneko tokia.
“Sokia makalune batetik apurtu zan.”
Irudizko zentzuan ere bai: Beti familixako makalunia topatzen ibiltzen zien aberatsak terrenuak merke erosteko.
.
ohar bat
mákatz.
1.makatz, makátza.
(b).
Izena.
mákatx.
Madari txertaka, madari txiki eta gozoak ematen dituena. · Peral sin injertar y también su fruta.
“Makiña bat makatz jaten gontsan etxe aurreko makatzai./ Orduan etortzen zien Bizkaittik madarixekin, makatxak saltzera. Cel.”
Arbolari makatz-arbola ere bai.
.
2.makatz, makátza.
(a).
Izena.
Leintz.
Madaria.
3.makatz, makátza.
(c).
Izena.
Mentatu gabeko arbola. · Arbol bravío, no injertado.
“[Zumarra], bere sasoian botata, muebletaako be loratsua izaten dok, gaztaiñian makatzan modura eitxeok orrek. Sebas.”
1.makatz, makátza.
(b).
Izena.
mákatx.
Madari txertaka, madari txiki eta gozoak ematen dituena. · Peral sin injertar y también su fruta.
“Makiña bat makatz jaten gontsan etxe aurreko makatzai./ Orduan etortzen zien Bizkaittik madarixekin, makatxak saltzera. Cel.”
Arbolari makatz-arbola ere bai.
.
2.makatz, makátza.
(a).
Izena.
Leintz.
Madaria.
3.makatz, makátza.
(c).
Izena.
Mentatu gabeko arbola. · Arbol bravío, no injertado.
“[Zumarra], bere sasoian botata, muebletaako be loratsua izaten dok, gaztaiñian makatzan modura eitxeok orrek. Sebas.”
makéra.
1.makera, makería.
(d).
Izena.
Doblatzen den makila. · Palo flexible.
“Makeria, uztarrixai gaiñian be bai. Zakua betetzeko arua eitten zan zigorrakin. Don.”
2.makera, makerak.
(d).
Izena.
Burtarasetan sartzen diren oholak, gurpilek jasotzen duten lokatza errailetatik ardatzera joan ez dadin.
“Makerak, bai. Burdixak zeukan lokatzaik juan eztein barru aldera. Ol batzuk izeten zien, emendik onara egur oker batzukin, eta zulotan sartzen zien alde banatan. Jul.”
3.makera, makería.
(d).
Adjektiboa.
Leintz.
"Ganado vacuno de difícil manejar." (Aran Gatz)
4.makera, makería.
(d).
Adjektiboa.
Leintz.
"Mujer rebelde y gruñona.
“Aukeria daukak aukeria, tokauko jak makeria.”
1.makera, makería.
(d).
Izena.
Doblatzen den makila. · Palo flexible.
“Makeria, uztarrixai gaiñian be bai. Zakua betetzeko arua eitten zan zigorrakin. Don.”
2.makera, makerak.
(d).
Izena.
Burtarasetan sartzen diren oholak, gurpilek jasotzen duten lokatza errailetatik ardatzera joan ez dadin.
“Makerak, bai. Burdixak zeukan lokatzaik juan eztein barru aldera. Ol batzuk izeten zien, emendik onara egur oker batzukin, eta zulotan sartzen zien alde banatan. Jul.”
3.makera, makería.
(d).
Adjektiboa.
Leintz.
"Ganado vacuno de difícil manejar." (Aran Gatz)
4.makera, makería.
(d).
Adjektiboa.
Leintz.
"Mujer rebelde y gruñona.
“Aukeria daukak aukeria, tokauko jak makeria.”
máketo, máketua.
(c).
Izena.
Maqueto. Decíase de los emigrantes con cierto desprecio.
“Azkenian maketo batekin ezkondu zuan./ Gaurko gaztiak eztabe maketo berbia ezautzen.”
ohar bat
Maqueto. Decíase de los emigrantes con cierto desprecio.
“Azkenian maketo batekin ezkondu zuan./ Gaurko gaztiak eztabe maketo berbia ezautzen.”
ohar bat
máki, mákixa(k).
Izena.
Gerra ostetxoan batean bestean sortu ziren basagerlariak. · Maquis.
“Asturias aldian jeuken inddarra makixak.”
Bada Bergaran "Makixa" ezizena duen familia bat.
.
Gerra ostetxoan batean bestean sortu ziren basagerlariak. · Maquis.
“Asturias aldian jeuken inddarra makixak.”
Bada Bergaran "Makixa" ezizena duen familia bat.
.
mákilla.
1.mákilla, mákillia.
(a).
Izena.
Palo.
“Mutikotan geuk eruaten gontsan makillia maixuai.”
Esamoldeak:
mákillia merezi.
(c).
Esapidea.
mákillia artu.
Makilakadak, zigorra, merezi, hartu.
“Gaur goizaldera zarataka ibilli dienak makillia merezi dabe./ Kontuz ezpazabitz makillia artukozu.”
2.mákilla, mákillia.
(b).
Izena.
Eskuleku zuzena duen bastoia. · Bastón, palo.
“Makillia artu ta ferixara joaten zan.”
Eskuleku bihurra duenari bastoe edo katxaba.
.
1.mákilla, mákillia.
(a).
Izena.
Palo.
“Mutikotan geuk eruaten gontsan makillia maixuai.”
Esamoldeak:
mákillia merezi.
(c).
Esapidea.
mákillia artu.
Makilakadak, zigorra, merezi, hartu.
“Gaur goizaldera zarataka ibilli dienak makillia merezi dabe./ Kontuz ezpazabitz makillia artukozu.”
2.mákilla, mákillia.
(b).
Izena.
Eskuleku zuzena duen bastoia. · Bastón, palo.
“Makillia artu ta ferixara joaten zan.”
Eskuleku bihurra duenari bastoe edo katxaba.
.
makilla-sálda, makilla-saldía.
(c).
Izena.
Zurra, paliza, golpes. Lit.: "caldo de palo"
“Etxera aillegatziaz bat aittak makilla-saldia emon zotsan./ Barzelona-Atletik partiduan makilla-saldia egon zan.”
Zurra, paliza, golpes. Lit.: "caldo de palo"
“Etxera aillegatziaz bat aittak makilla-saldia emon zotsan./ Barzelona-Atletik partiduan makilla-saldia egon zan.”
mákina.
makiña.
1.mákina, mákinia.
(a).
Izena.
makiña.
Máquina.
2.mákina, mákinia.
(d).
Izena.
Gurdiaren draga mekanikoa. · Freno mecánico del carro.
“Makiniai olixua ein bia jako, gogortuta dago ta.”
3.mákina, mákinia.
(d).
Izena.
Pareta-erlojuaren mekanismoa. · La máquina del reloj de pared.
“Erlojua zerenak janda dao baiña oinddio makina barri-barrixa dauka.”
makiña.
1.mákina, mákinia.
(a).
Izena.
makiña.
Máquina.
2.mákina, mákinia.
(d).
Izena.
Gurdiaren draga mekanikoa. · Freno mecánico del carro.
“Makiniai olixua ein bia jako, gogortuta dago ta.”
3.mákina, mákinia.
(d).
Izena.
Pareta-erlojuaren mekanismoa. · La máquina del reloj de pared.
“Erlojua zerenak janda dao baiña oinddio makina barri-barrixa dauka.”
mákiña bat.
(b).
Zenbatzailea.
adierazkorra
majiña bat (Antz.). .
Asko eta asko. · Cuántos.
“Makiña bat badago lan barik.”
Esamoldeak:
mákiñatxo bat.
(c).
adierazkorra
"Makiña bat" indartuta.
“Makiñatxo bat nagi bizi dok gure kontura.”
majiña bat (Antz.). .
Asko eta asko. · Cuántos.
“Makiña bat badago lan barik.”
Esamoldeak:
mákiñatxo bat.
(c).
adierazkorra
"Makiña bat" indartuta.
“Makiñatxo bat nagi bizi dok gure kontura.”
makotu.
(d).
Aditza.
Oñati.
Kakotu.· "Encorvar, sacar curva (v. gr. al mango del bastón). Makotuta: rendido, agotado de cansancio." (Izag Oñ).
Oñati.
Kakotu.· "Encorvar, sacar curva (v. gr. al mango del bastón). Makotuta: rendido, agotado de cansancio." (Izag Oñ).
mákur.
ohar bat
1.makur.
Honako esapidearen estiloko forma adberbialetan bakarrik entzun ohi da..
Esamoldeak:
mákur-mákur éindda.
(c).
Esapidea.
Makurtuta.
“Auto ostian makur-makur eindda egon giñan tiruak ixildu arte.”
Sin. makurtuta..
2.makur.
3.makur, makurra.
Izena.
Eibar.
"Herramienta especial del culatero." (SB Eibetno)
ohar bat
1.makur.
Honako esapidearen estiloko forma adberbialetan bakarrik entzun ohi da..
Esamoldeak:
mákur-mákur éindda.
(c).
Esapidea.
Makurtuta.
“Auto ostian makur-makur eindda egon giñan tiruak ixildu arte.”
Sin. makurtuta..
2.makur.
3.makur, makurra.
Izena.
Eibar.
"Herramienta especial del culatero." (SB Eibetno)
makúrtu.
(b).
da
du
Aditza.
Agachar(se), inclinar(se).
“Pezeta bategaittik jentia ezta makurtu be itten./ Burua makurtuizu baezpadabe.”
Gorputzagatik ia bakarrik. Gauzak, arbolak esate baterako, okertu, batik bat.
.
Agachar(se), inclinar(se).
“Pezeta bategaittik jentia ezta makurtu be itten./ Burua makurtuizu baezpadabe.”
Gorputzagatik ia bakarrik. Gauzak, arbolak esate baterako, okertu, batik bat.
.
