Bergara aldeko hiztegia
salbákonduto, salbákondutua.
(d).
Izena.
Gerra denboran-eta batetik bestera ibiltzeko behar zen txartela. · Salvoconducto.
“Salbakondutua biar izeten zan Bergara juteko be. Ben.”
Gerra denboran-eta batetik bestera ibiltzeko behar zen txartela. · Salvoconducto.
“Salbakondutua biar izeten zan Bergara juteko be. Ben.”
Sálbe, Sálbia.
(c).
Izena.
Amabirjinaren ohorezko kantua eta elizkizuna, jai bezperetan eta egin ohi dena. · La Salve.
“Gero illuntzian Salbia. Eta Salberako etorte zien kriau ta kriada zeren danak. Sot./ Errezau daigun salbe bat.”
Azen.: salbía ere bai.
.
Amabirjinaren ohorezko kantua eta elizkizuna, jai bezperetan eta egin ohi dena. · La Salve.
“Gero illuntzian Salbia. Eta Salberako etorte zien kriau ta kriada zeren danak. Sot./ Errezau daigun salbe bat.”
Azen.: salbía ere bai.
.
sálda.
1.salda, saldía.
(a).
Izena.
Caldo.
“Artukou salda bero bat?”
Porru-salda, oillo-salda, etab. .
2.salda, saldía.
(c).
Izena.
Burdina irakina. · Metal fundido, colada.
“Altos Hornosen iru lagun il zien gaiñera saldia jausitta.”
burdiña-salda, koláda.
1.salda, saldía.
(a).
Izena.
Caldo.
“Artukou salda bero bat?”
Porru-salda, oillo-salda, etab. .
2.salda, saldía.
(c).
Izena.
Burdina irakina. · Metal fundido, colada.
“Altos Hornosen iru lagun il zien gaiñera saldia jausitta.”
burdiña-salda, koláda.
sáldu.
(a).
du
Aditza.
Vender.
Esamoldeak:
saltzeko ez euki.
(b).
Esapidea.
Zerbait edo norbait estimatu izan.
“Ez pentsau anaia saltzeko daukanik.”
sálduta gerátu.
(b).
Esapidea.
Babesik gabe geratu.
“Porterua salduta laga juen defensak./ Karteria galdu ezkero salduta geratzen za. ”
Vender.
Esamoldeak:
saltzeko ez euki.
(b).
Esapidea.
Zerbait edo norbait estimatu izan.
“Ez pentsau anaia saltzeko daukanik.”
sálduta gerátu.
(b).
Esapidea.
Babesik gabe geratu.
“Porterua salduta laga juen defensak./ Karteria galdu ezkero salduta geratzen za. ”
saleríxa, salerixía.
(c).
Izena.
Epidemia.
“Epidemixia; gaixo baten epidemixia, salerixia. Gripe salerixia ero, elgorrixana ero. Klem./ Gripe salerixia dabill demasa.
”
Adinekoek esaten dute baina gazteek ez dute ikasi; orain "epidemixa" entzun ohi da..
Epidemia.
“Epidemixia; gaixo baten epidemixia, salerixia. Gripe salerixia ero, elgorrixana ero. Klem./ Gripe salerixia dabill demasa.
”
Adinekoek esaten dute baina gazteek ez dute ikasi; orain "epidemixa" entzun ohi da..
sálga, salgía.
(d).
Adjektiboa.
Bitarte zabalekoa; ehunduraz esana. · Poco espeso, ralo, tratándose de cedazos, paños, sacos, etc.
“Bi bae klase zittuan, bata salgatxuaua, zai zabala bakarrik kentze zebana, basilloria eitteko, ta bestia estuaua ogi zurixandako. Klem./ Jertse ori oso salgia da./ Pulpa-zakuak oso salgak izaten die.”
Bitarte zabalekoa; ehunduraz esana. · Poco espeso, ralo, tratándose de cedazos, paños, sacos, etc.
“Bi bae klase zittuan, bata salgatxuaua, zai zabala bakarrik kentze zebana, basilloria eitteko, ta bestia estuaua ogi zurixandako. Klem./ Jertse ori oso salgia da./ Pulpa-zakuak oso salgak izaten die.”
sálida.
1.sálida, sálidia.
(a).
Izena.
Salida.
2.sálida, sálidia.
(d).
Izena.
Hiletaren ondorengo meza.
1.sálida, sálidia.
(a).
Izena.
Salida.
2.sálida, sálidia.
(d).
Izena.
Hiletaren ondorengo meza.
salíente, salíentia.
(d).
Adjektiboa.
Harroskoa, jaikia.
“Aranburuko mutilla saliente samarra ei da.”
Harroskoa, jaikia.
“Aranburuko mutilla saliente samarra ei da.”
sálo, -u, sálua.
(d).
Adjektiboa.
"Se dice de un animal que come vorazmente. Salo jan: comer vorazmente." (Izag Oñ). "El voraz, el tragón." (Izag Antz).
“Salo jaten eben txakurrak, astebetian gosiak euki euen-eta. (Izag Oñ).”
"Se dice de un animal que come vorazmente. Salo jan: comer vorazmente." (Izag Oñ). "El voraz, el tragón." (Izag Antz).
“Salo jaten eben txakurrak, astebetian gosiak euki euen-eta. (Izag Oñ).”
salsáfoe, -i, salsafóia.
(d).
Izena.
saxofoi.
Saxofón.
“Salsafoia jote zeban bandan.”
Orain SAXOFOI..
saxofoi.
Saxofón.
“Salsafoia jote zeban bandan.”
Orain SAXOFOI..
sáltanduan.
(d).
Adberbioa.
Osintxu.
Abadeak dotrina SALTANDUAN galdetzen ziela dio Hilarik, ez jarraian, alegia.
“Don Manuel. Dotriñia preguntau saltanduan. Ez ekin e, da saillian, e. Da! oiñ lelengua, oiñ erdikua, oiñ atzenekua... Hil.”
Osintxu.
Abadeak dotrina SALTANDUAN galdetzen ziela dio Hilarik, ez jarraian, alegia.
“Don Manuel. Dotriñia preguntau saltanduan. Ez ekin e, da saillian, e. Da! oiñ lelengua, oiñ erdikua, oiñ atzenekua... Hil.”
saltíauta.
(c).
Adberbioa.
Batzuek bai eta beste batzuek ez. · Salteado.
“Etzan egunero etortzen. Astelenian, eguenian urrengo, ola saltiauta./ Ezizu danak saillian artu. Bat emendik, beste bat andik..., saltiauta.”
Batzuek bai eta beste batzuek ez. · Salteado.
“Etzan egunero etortzen. Astelenian, eguenian urrengo, ola saltiauta./ Ezizu danak saillian artu. Bat emendik, beste bat andik..., saltiauta.”
sálto.
1.sálto, sáltua.
(a).
Izena.
Salto.
“Zelako saltuak jote zittuan zuen astakumiak.”
Esamoldeak:
sáltuan.
(c).
Adberbioa.
De un salto.
“Saltuan pasau dot errekia.”
salto baten.
(b).
Adberbioa.
Azkar-azkar.
“Joan zaittez salto baten dendara eta ekarrizu olixua. ”
sáltoka.
(a).
Adberbioa.
Saltando.
“Obe gaiñian saltoka dabitz.”
sálto eiñ.
(a).
du
Aditza.
Saltar.
“Salto eitterakuan apurtu dau ankia. ”
2.sálto, sáltua.
(d).
Izena.
Abere arrak (idiskoak, zaldiak...) emeari egiten dion estaltze saio bakoitza.
“Len be eittue pare bat salto eta beste batekin naikua izango da.”
Jabeek hartarako elkartzen dituztenean erabilia, gehienbat.
.
3.sálto, sáltua.
(a).
Izena.
adierazkorra
Aldea. · Diferencia.
“Zuk esandakuan eta periodikokuan artian salto dezentia dago./ Ogei milla duro inguru kostako jatzu. Or ibilliko da salto aundirik barik.”
1.sálto, sáltua.
(a).
Izena.
Salto.
“Zelako saltuak jote zittuan zuen astakumiak.”
Esamoldeak:
sáltuan.
(c).
Adberbioa.
De un salto.
“Saltuan pasau dot errekia.”
salto baten.
(b).
Adberbioa.
Azkar-azkar.
“Joan zaittez salto baten dendara eta ekarrizu olixua. ”
sáltoka.
(a).
Adberbioa.
Saltando.
“Obe gaiñian saltoka dabitz.”
sálto eiñ.
(a).
du
Aditza.
Saltar.
“Salto eitterakuan apurtu dau ankia. ”
2.sálto, sáltua.
(d).
Izena.
Abere arrak (idiskoak, zaldiak...) emeari egiten dion estaltze saio bakoitza.
“Len be eittue pare bat salto eta beste batekin naikua izango da.”
Jabeek hartarako elkartzen dituztenean erabilia, gehienbat.
.
3.sálto, sáltua.
(a).
Izena.
adierazkorra
Aldea. · Diferencia.
“Zuk esandakuan eta periodikokuan artian salto dezentia dago./ Ogei milla duro inguru kostako jatzu. Or ibilliko da salto aundirik barik.”
