Bergara aldeko hiztegia

terkedáde, terkedadía. (c). Izena. Terquedad. “Terkedadiak eukitzeittu gure umiak./ Terkedadiak emote jaonian eztao aguantzatzeik.”
térko, térkua. (a). Adjektiboa. treko. Terco, -a. TREKO ere entzun izan da: Zu treko, ba ni be treko (erdi brometan esan ohi da).. Esamoldeak: astúa átzeraka baiño térkuaua izan. Esapidea. Oso terkoa izan.
terraje
terraje, térrajia. (c). Izena. Terraila, torlojuei haria ateratzeko tresna. · Cojinete. “Ta gero amen dau ba beste terraje zar bat, Wilburra, tornilluak eitteko-ta barilliai lenengo burua etaa, onekin roskia etaa. Jen.”
terral, terrala. Izena. Eibar. "Terral? Oso haixe hotz eta lihorra, izotza dakarrena." (SB Eibetno).
terráplen, terrapléna. (c). Izena. terrenplen. Terraplén. “Eta juzgauan goixan, gaur eztakitt zela dauan, eskillerak igo ta terraplen aretan bandia. Sot. (AA BergEus, 334. o.).”
térraza, térrazia. (a). Izena. Terraza. “Usoa-ko terrazan etxoingotsut.”
térreno, térrenua. (a). Izena. Terreno.
tertúlixa, tertúlixia. (b). Izena. Tertulia. “Tertulixia asko gustatze jako Ximonai./ Gustora gare tertulixan.” TERTULIXAN EGON, batez ere..
térzeran. 1.térzeran. (c). Adberbioa. Trenean hirugarren kategoriako bagoian. 2.térzeran. (c). Adberbioa. Futbolean hirugarren dibisioan. “Aspaldixan Bergaa eztok egon terzeran.” Beste lekuzko kasuetan ere bai: terzerako, terzeratik, terzerara....
testámentu, testámentua. (a). Izena. Testamento.
testígu. 1.testigu, testigúa. (b). Izena. Lekukoa. · Testigo. “Esaten dozuna probatzeko badaukazu testiguik?/ Insultau ein ziñuan, da neu naiz testigu.” TESTIGU IZAN, TESTIGU EI. Esamoldeak: testigu izan, testigu eiñ, testigu moduan juiziora joan, etab. Testigu izan, testigu eiñ, testigu moduan juiziora joan, etab. 2.testígu, testíguak. (d). Izena. Mugarriaren ondoan lurperatu ohi ziren gauzak, lekukotasuna emango zutenak mugarria norbaitek lekuz aldatu ezkero. · Señales que se enterraban junto a los mojones. “Testiguak; teilla-kaskuak eta iketza. Bi aldetatik teilla-kaskua, edo biña, da iketz kasko bat ero bi. Egurriketza eztok usteltzen. Don.”
testígutza, testígutzia. (c). Izena. Testigu lana. · El papel de testigo. “Juiziuan ia testigutzia eitteko prest garen preguntau dosku Paulok./ Zure testigutziak eztau ezetarako balio, mozkortuta zenden da.”
tétano bédar, tétano bedárra. (d). Izena. botanika. anagallis arvensis. Pasmo belarra. · Murajes. content_copy pasmo bédar.
tete. Izena. haur hizkera Txupetea.
tétxu, tetxúa. (c). Izena. Gela baten zerua. · Techo.
ti-ti-ti. 1.ti-ti-ti. Onomatopeia. Eibar. txi-txi-txi. "Hacer algo con cuidado, dando golpes suaves y pequeños. “Han ibiltzen zittuan grabadoriak, ti-ti-ti, kuidau haundixakin biharrian, egun osuan geldittu barik." (SB Eibetno).” 2.ti-ti-ti. Onomatopeia. Eibar. txi-txi-txi. "Rapidez. “Batzuk dittuk kalmauauak; guria dok nerbiosia eta txi-txi-txi!: jo eta hanka eitten jok segiduan." (SB Eibetno)”
1.ti-ti-ti. Onomatopeia. Eibar. txi-txi-txi. "Hacer algo con cuidado, dando golpes suaves y pequeños. “Han ibiltzen zittuan grabadoriak, ti-ti-ti, kuidau haundixakin biharrian, egun osuan geldittu barik." (SB Eibetno).”
tía, tía. (a). Izena. Tía. “Zer esan dotsu tiak?/ Gure Eibarko tiak (plurala) asko nai doskue.”
tígre, tígria. (a). Izena. Tigre.
tíjera.
tíjera
1.tíjera, tíjeria. (d). Izena. Etxegintzan, gailur-egurra eta goi-hagak eusteko erabiltzen den triangelu formako egitura. “Tijeran montauta egoten dok egurra tiriai eusteko, ta tijeria, guk oixe esateotsau. Don.” Tijeraren zapatari alboetan hagin bana ateratzen zaio, tijerak alde banatara dituen tijera-besoak kateatuta gera daitezen. . Esamoldeak: tijera-zapata, tíjera zapatía. (c). Izena. Tijeraren azpiko egurra. “Ori tijerian zapatia. Sebas.” tijera-poste, tíjera-póstia. (d). Izena. Tijerak erdian duen zutikoa. Goian bi hagin izaten ditu tijera-besoekin bat egiteko. tijera-beso, tijera-besúa. (d). Izena. Tijeraren egitura sendotzeko erabiltzen den habea. “Gero besuak ifintze jakoz, ueko aundixak beera eiñ ezteixan. Sebas.” Besoak ez dira tijeraren zapata gainean ipintzen, tijera-postean egindako kaxetan sartzen dira. . 2.tíjera, tíjeria. (b). Izena. Oholak zutinik ipintzeko era, euriak garbi ditzan. Oholak elkarren kontra jartzen dira angelu txiki batekin, hartzen duten ura erraz bota dezaten. “Ba lenengo euki biar izaten ziñuan tijera ero esateakon; ola ipini bata bestiai zeian, da kanpuan garbittu eitten zan egurra. Martin.” Esamoldeak: tíjeran ipini. (c). Aditza. Goian aipatutako eran ipini. “Zuk aura ein biozu ebai, da tijeran ifini biozu ola, tijeran; eurixa artu ta sikatzia komeni jako; zerrautsa garbittu ein biejako dana. Sebas.”