izena
- barrúko góna, barrúko gónia. (b). izena. La combinación.. Oiñ iñok eztarabill barruko gonaik./ Oiñ barruko gonia esaten dok, da len kámixia. Don. . Sin. marínera, azpíko góna. Ik. kámixa.
- barruko ikara, barruko ikaria. (d). izena. (Eibar.) "Barne emozioa.. Irakorri-geia barruko ikariagaz amaittu neban..
- barruko siku, barruko sikua. (-). izena. (Eibar.) "Idorreria.. Barruko sikuakin dabill aspaldi onetan.
- barrúko tristúra, barrúko tristuría. (c). izena. Larrigura. Cuerpo triste.. Juanek barruko tristuria kentzeko pare bat kopa joteittu goizero. .
- bartz, bártza. (c). izena. Zorri arrautza. Liendre.. Bartzak agirittu zure umiak illian. . bartzak kendu, . (c). esapidea. (Eibar.) Astindu, egurtu.. Santu madarikatu onek egurkada ederrak artu biar jestaz. Kristo badok pe, kristonak ikusi biar jitxuk. Neuk kenduko jetsadaz, bartzak ezezik baita milagru usaiñak pe! (SM Ezten) ..
- basábei, basábeixa. (c). izena. Basoan larrean libre ibili ohi den behia. Garai batean, behi gorria, kasta gogorrekoa. Vaca montaraz.. Len basabei ugari zan mendixan./ Edurtia zanian ero bakarrik erretiratzen zittuan basabeixak. Erribeixak pe esate jakuen. Klem. . Sin. larrébei, errí-béi. Ik. beigórri, basaganáu.
- 2. basaganáu, basaganaúa. (c). izena. Pertsona hezigabe, kirten eta gizartean konportatzen ez dakienari esan ohi zaio.. Arek lagunarterako ta etxok balio, basaganau utsa dok eta. .
- basakrístau, basakristáua. (c). izena. Pertsona hezigaitz, kirten eta basati xamarrengatik esan ohi da. Dícese de las personas muy rudas y asociales.. Ori ezta personia, ori basakristaua da. .
- basaperréjill, basaperrejílla. (d). izena. botanika Petroselinum hortense. Perejil silvestre.. Ortuko perrejila bezalakoa, berez harri artean eta etxe ingurutan hazten dena..
- básarri, básarrixa. (a). izena. BÁSERRI. Caserío.. BASARRIKO OGIxa eta KALEKO OGIxa bereizten dira. Eta BASARRIKO ESNIA, ARRAUTZAK, etab.. Kalia ondo dabillenian, baserrixa be ondo, . (-). esaera. (Antzuola.) Baserriak kalearen beharra duela adierazten duen esaera.. "Sin.: Kalian diruik ezpadao, basarrixan jai." (Lar Antz)...
- basarri-arotz, basarri-arotza. (c). izena. "Carpintero dedicado a arreglar y construir caseríos y aperos de labranza." (SB Eibetno)..
- 2. basárrittar, basárrittarra. (c). izena. De modales o comportamiento rústicos.. Ez ari izan basarrittarra./ Basarrittarraua dok goldia baiño.. Kaletarrek adar-soinuan erabilia, batik bat. .
- 1. básatza, básatzia. (c). izena. Lokatzadia. Barrizal. Mekauben, emen jak basatzia, oiñetako guztiak kakaztuko jittuau. . Ik. kákatza, lokátzari, lokátzarte.
- basáuntz, basáuntza. (b). izena. Ciervo, corzo, etc.. Aspaldian horrelako abere gutxi egon da gure basoetan..
- basíllora, basílloria. (d). izena. Zahi zabala bakarrik kendutako irinez egindako ogia. Pan integral, hecho de harina a a la que después de la molienda solo se le ha quitado el salvado grande, no el menudo.. Gose-denporan makiña bat ogi beltz jandakuak gaittuk. Basilloria esaten jakuan./ Zai zabala kendutako baiña zai-birriña kendu bareko iriñez einddako ogixa dok basilloria. Bi aldiz eralgi biar izate zuan iriña ogi zurixa nai zanian. Klem./ Basilloria. Aura eitten zan, labekosua eitten zanian —eitten zan zortzixan beiñ— lelengo egunian jateko, biguna jateko, gero jateko txarra izete zuan aura, egunian jateko basilloria. Don. . Ik. sálga, báe, zaidun ogi.
- baskilla, baskíllia. (-). izena. Ardien gaitza. Denbora gutxian hil egiten dira. Duela gutxirarte ezezaguna zen hemen. Basquilla.. Bai bai, ori baskillia dok, neuk ekarriko juat bakunia ta bakunau eingo jittuau. Enr. .
- 1. báskula, báskulia. (b). izena. Pisu handiak pisatzeko tresna. Báscula..
- 2. baskula, baskulia. (-). izena. (Eibar.) "Báscula. Eskopetian atala, txispian mekanismua daukana eta kartutxuak kamaran sartu ahal izateko kañoiakin baskulatzen dana." (SB Eibetno)..
- báskulagiñ, báskulagiña. (b). izena. (Eibar.) Armagintzako lanbideetako bat. Eskopeta-baskulak egiten dituena. "Basculero.. Aranbeltz anaiak, baskulagiñ onenetarikuak..
- 1. báso, básua. (a). izena. Vaso.. basoerdi bat jo, . (-). esapidea. BAXOERDI BAT JO, BASOERDIKARA BAT JO . Ardo-trago bat hartu.. Joko juau baxoerdi bat Zapatarikuan? ...
- 2. báso, basúa. (a). izena. Bosque, monte.. Aizkorrira edo Udalatxera joatea, adibidez, BASORA JOATEA da Leintz aldean; Bergara inguruan MENDIRA JOAN entzuten da gehiago. Abereak ere basoan ibiltzen dira.. Ik. méndi, mendíra bóta (ardixak, beixak). basua jo, . (c). aditza. Basoko edo txarako zuhaitz batzuk bota edo adar batzuek moztu suegur edo ikazgitzarako.. Orduen nola zortzi bat urtetik basua jotze zan... Mateo. ..
