izena
- bárku, barkúa. (a). izena. Barco. .
- barrábas bedar, barrábas bedarra. (c). izena. botanika BARRABAS, -A. Oxalis latifolia. Acederilla, aleluya.. Hosto hirukoitza duen sekulabelarraren antzekoa, errekondoetako soroetan, batik bat, hazten dena. Oso zuztar sakonak ditu eta barren barrenean, patatatxoa. Oso-osorik kendu ezean berriro hazten da eta berehala ugaritzen. Soro eta baratzetako belarrik txarrena, beharbada, askok deabruari baino beldur handiagoa diotena. Sin. potoxbedar, lekeitio bedar (Eib.), txomin bedar. .
- barrábill, barrábilla(k). (-). izena. Testículo.. Ik dauzkak barrabillak, ik.. Agian guztietatik barrabill da gutxien entzun izan dena.. Ik. pótro, árrautza, koskábillo, ále.
- 2. bárranko, bárrankua. (d). izena. Bailara, harana (ez da oso zehatza). Valle, cuenca.. Barranko guztian ezta egongo orren moduko txistularirik. .
- barrastára, barrastaría. (d). izena. FARRASTÁRA, PARRASTARA. Edozein modutan lurrera botatako hazi-eskutakada, lur pila, eta horrelakoak. Dícese de cuando se desparrama sin excesivo cuidado simiente, tierra, cemento, etc.. Etorri zuan ormigoneria, bota jittuan barrastara batzuk batian bestian eta an joan zuan kakapillia lagata./ Garixa ereitterakuan barrastaria emen eta barrastaria an ibiltze zuan, trauskill utsa zuan da.. Ura denean eroritakoa palastara esan ohi da..
- bárre, barría. (a). izena. Risa.. Gure etxetik entzuten die zure barriak./ Oso barre zelebria dauka. . barrez-bárrez, . (c). adberbioa. Aurpegi irribarretsuz. Sonriente, con la sonrisa puesta.. Neska ori beti barrez-barrez dago./ Bai, arpegixan igartzen jatzu, barrez-barrez zare ta. . Ant. irribárre.. bárrezka, . (a). BARREZ. Riendo.. Jente guztia barrezka asi zan. . Ik. íjiji ta ájaja.. bárrez, . (a). adberbioa. BARREZKA. Riendo.. Ume ori beti barrez dago. .. barretxo, barretxua. (c). Irribarrea; irribarre maliziatia, batzuetan.. Nerekin egon nai zebala esan zostan barretxo batekin. .. bárre eráiñ, . (b). dio aditza. Hacer reír.. Beti jentiai barre eraitten ibiltzen da. .. barré?, . (a). Norbaitek zuk esandakoari barre egiten dionean, hala esan ohi zaio:.. Barre? Ba neri eztost bape barreguraik emoten. . Ik. ikusí?, entzún?.. bárre eiñ, . (a). du aditza. Reírse.. Zuk barre eiñ, gero ikusikozu. ..
- barre-algára, barre-algaría. (b). izena. BARRE-LEKAIXO, BARRE-KARKAXA (LEIN.). Carcajada.. Azelakotxe barre-algarak ein zittuen paiasuekin.. Sin. algara..
- barreáldi, barrealdíxa. (c). izena. Barre saioa.. Atzo afalostian egundoko barrealdixa ein giñuan Pellon txistiekin. .
- barregárrikerixa, barregárrikerixia. (c). izena. Ridiculez, acción ridícula.. Eztozu baiña barregarrikerixa ori eingo orraittio./ Basarrittarrak eta alkarrekin erderaz; eztot sekula barregarrikerixa aundixaorik ikusi. . Ik. barregárri.
- barrégintza, barrégintzia. (d). izena. Barre saioa. Zera diosku Anizetak:. Ola pasau jakon andrakume bat onduan garbo demasakin... gero buelta ein ziero, aura ezkutau arte ari begira. Arek zien barregintzak, arek! .
- 1. barren, barréna. (b). izena. Leku edo objektu baten beheko aldea. Extremo inferior de un lugar u objeto.. Zelai barrenian dabill bei beltza./ Praka barrenak lokatzatuta dauzkazu.. Leku izenetan: Barrenetxe, Barrenkale, Barrena... haranetik gertuen daudenak dira, eta Guenetxe, Guenkale... urrunen daudenak. . Ant. guen. barréna jota, . (c). esapidea. Gutxienez. Al menos.. Frontoian egongo zittuan, barrena jota, bosteun lagun.. Ant. guéna jota.. barrena artu, . (-). Arropa bati beheko aldea birmoldatu. ..
- barrenari, barrenárixa. (c). izena. (Eibar.) Kanoiak barrenatzen jarduten duen behargina. Barrenador.. Barrenari zaarrak diruak egin zittuan. .
- barríketa, barríketia. (a). izena. BERRÍKETA. Hitz-jario gehiegizkoa. Conversación, habladuría. Tiene normalmente matiz peyorativo.. Barriketa ugari ta ganora gutxi daukazu zuk./ Ze barriketa euki dozue Uxue ta bixok? . Ik. jardun. barriketia ez izan, . (c). esapidea. Broma ez izan.. Gerratian emen amabost ume egon zien amairu urtetik berakuak. Ezta gero barriketia e. Ben. .. barríketa gutxíko, barríketa gutxikúa. (c). adjektiboa. BARRIKETABAKO (EIB.). Pertsona serio eta arduratsuengatik esan ohi da. Dícese de las personas serias y responsables.. Alabaik zarrena langillia ta barriketa gutxikua da. .. barríketan, . (a). adberbioa. BERRÍKETAN. Charlando.. Atzo Bittorrekin barriketan neuala ixa kotxiak arrapau giñuzen.. A veces significa charlando demasiado y sin fundamento. Egun guztia barriketan pasatzen dozue zuek. ..
- barriketáldi, barriketaldíxa. (c). izena. BERRIKETALDI. Rato de charla.. Aspadixan alkar ikusteke genden da barriketaldi demasa ein giñuan. .
- barriñóe, -i, barriñóia. (b). izena. Barreño de barro, metal o plástico que se usa para muchos menesteres.. Labadoratik barriñoira etara erropak eta esegi kolgaduran. .
- barritxukeríxa, barritxukerixía. (c). izena. BERRITXUKERÍXA. Charlatanería.. Barritxukerixa gutxiago ta ganora geixao!.
- 1. barru, barrúa. (a). izena. El interior, lo de dentro.. Baserri orrek oso barru dotoria dauka. . barrua bia da, . (c). esapidea. Balorea behar da... gauza desatsegin bat egiteko. Hace falta entrañas.. Barrua bia da mataderuan lan eitteko./ Andria ildda aldamenian, da bera lo trankil. Barrua bia da ortarako. .. bárru izan, . (c). esapidea. Pelotan fueraka jokatzen denean, berriro jokura sartu.. Kakaiñara noia ta berriro barru danian abixaidazu. ..
- barrú-usaiñ, barrú-usaiña. (c). izena. Etxeko ate eta leihoak luzaro itxita egoten direnean barruan egin ohi den usaina.. Bakaziñotatik bueltan barru-usaiñ bat zeuan aguentau ezinddakua. .
- barrukalde, barrukaldia. (b). izena. Barruko aldea. La parte interior de un edificio, persona.... Otz onekin etxe barrukaldiak pe oztuta gelditzen die.. Sin. barru. Ant. kanpókalde.
- barrúko elástiko, barrúko elástikua. (c). izena. Camiseta interior.. Barruko elastikua zikiña daukat.. Barruko elastiko manga luzia eta barruko elastiko manga motza daude. Gaur egun kamiseta edo barruko kamiseta entzuten da. Antzina emakumeek barrutik erabiltzen zutenari ere barruko elastiko. . Sin. elástiko. Ik. interíor.
