Skip to main content

D

Gaztelera : euskara

Gaztelera-euskara hiztegitxo bat duzu hau, bilatze lanerako lagungarri izango delakoan. Aurkitutakoan, jakina, euskarakora jo beharko da hitzaren erabilera eta esanahi zehatza jakin nahi bada.

dadivosidad: borondate
dadivoso, -a: borondatetsu, eskuzabal
dador: emoteille
Dama de Anboto: Anbotoko Señora
danza: dantza · danza vasca: euskal dantza, euskerazko dantza
daño: kalte, gaitz, oker
dar: emon · dar a entender: esanaixa egin · dar estudios: estudixuak emon · dar frente: frente emon, aurre emon · dar la espalda: ipurdia emon · dar parte: parte emon · darse a algo: emon · darse cuenta: akordau, konturatu · vez que se da: emonaldi
daucus carota: azenaixa, zartaiñ-ipurdi; zanahoria, zanahoria silvestre
de balde: debalde, duan, musutruk #Don Debalde gosiak il ei zuan
deberes: debere, egitteko
debidamente: itxuraz, tajuz, bia dan moduan
débil: aul, makal, motel, txangal; makalik
debilidad: auldade, debilidade · época de: motelaldi, txakalaldi, kaskarraldi · punto de: makaluna
debilitarse: auldu, debilddu, moteldu, nanotu, txangaldu
decaido, -a: jausi
decente: dezente, itzurazko
decentemente: itxuraz, tajuz
decidido, -a: zirti-zarta, bragau, dezididu, baranda
decidir: erabagi; kale edo bale egin, zirt edo zart egin, arre edo iso egin
decir: esan; egin; diño, diñue... · por lo bajo: aopian esan · a medias: erdiesan bat egin · dicen que: ei
decisión: erabagi
declarar el amor: errekaua egin
decoro, por: itxuriagatik pe
dedal: titara, azkapela, aznarru
dedicarse: jardun, emon · dedicar tiempo: denporia artu, emon
dedo: atzamar, atzapar, bietz · pulgar: bietz-aundi · meñique: bietz-txiki
defecar: librau, obrau; gerrikua soltau, prakak nasaittu, komunera joan · ganas de: kakagura · con ganas de: kakaguriak
defectuoso, -a: erreus, erdikiñ, erkiñ, ipurterre, matxar
defender: defendidu
defensa: defensa
deficiente: eskax, alamoduzko, askomodutako, ez aurrenengo · ser deficiente: santu-santua ez izan, utsan urrengua izan · deficiente mental: oso osokokua ez, zierokua ez, faillau
deficientemente: zelabaitt, zeozela, zela edo ala, pattal, dana biarrian
deformación de la madera: bizio
deformarse: deformau · deformarse una madera: ganbelatu, biziau
deforme: matxar, erreus
dejada: dejada, pitxada
dejadez: narraskerixa, arlotekerixa, nagikerixa
dejado, -a: inportabako, lagia, jaraiña
dejar: laga, itxi; bertanbera laga
dejo: tejo
delantal: amantal · de cuero: zamar
delantero (pelotari): aurrelari
delgado: igar, flako, argal; mee #azurra eta azala izan
demacrado: maxkar · estar: demacrado: matraillazuluak euki
demanda: eskabide, tira
demás, y: eta abarra, enparauak · por lo demás: ostientzian, ostian, bestela
demasiado: geixegi, larregi, lartxo, geitxo, askotxo · demasiado poco: gutxitxo · en demasía: botaka
demonio: diabru, infarnuko txerren, etsai
demora: luzapen
denso: tringo
dentera: zarraskara · sentir dentera: kuskilddu, oskittu
dentro: barru · dentro de: barru
denuncia: denuntzia
denunciar: denunziau, salatu
deplorable: negargarri
derecha: eskuma · derecha-izquierda: ezker-eskuma
derecho: eskubide, deretxo · adquirir derechos: deretxuak artu · perder derechos: deretxuak galdu
derrengarse: ukat egin, eten, akaau · derrengado: etenda, akaauta, apurtuta, eregitta
derretir: urtu · la nieve, desnevar: lurmendu
derribar: eretxi, bota
desacuerdo, expresar: muturra okertu
desafiar: kukurrukua jo, desafixau, desafixua bota · desafiando: norgeixagoka, kukurruka
desafilado: amots, motz
desafilar: amostu, moztu, sendatu
desafio: desafixo, kukurruku
desagradable: gozakaitz · desagradable y gordo, -a: tortoka
desagradecido, -a: esker txarreko
desaguisado: pikardixa
desahogo: nasaittu
desahuciar: etsipena emon
desajuste: eregi
desalado: geza, gezal
desalar: gezaldu, gatza kendu
desaminar: desanimau, atzeratu
desangrarse: odolustu
desanimado, -a: lurjota
desapacible, volverse el tiempo: narrastu
desaparecer: ezkutau, gastau, galdu, keiana egin
desarrapado, -a: arlote, fardel, trauskill
desarrollarse el escapo a una hortaliza: garatu
desasosiego: naiez, barruko naiez, desasosegu
desastre: desastre, pikardixa
desatar: eskatu, librau, jaraiñ
desavenencia: ikusiezin, kimera
desayunar: amortzau, armozau
desayuno: amortzu, armozu
desbordarse: gaiñezka egin
desbravar: domau, bezau, ezi · desbravarse: mantsotu
descalabrarse: deskalabrau
descalabro: deskalabro
descalzarse: ortostu, ortusik jarri
descalzo: oiñutsik, ortosik, oingorri utsetan
descansadero: atseleku
descansar: deskantsau, deskantsua artu · en descanso: deskantsuan
descanso: deskantsu, atsen
descarada: bargazta, bargaztona
descarga eléctrica: zartenazo
descargar: ustu, deskargau
descendiente: ondorengo
descolorar: kolorgatu
descolorido: kolorga
descomponerse: usteldu, antsittu
desconfiado: xelba
desconocido: ezezagun
descontrolado, andar: danai emonda ibili
descubierto, estar al: agirixan egon
descuidado, -a: ardurabako, baldres
descuidarse: deskuidau
descuido: deskuidu · por descuido, por un casual: deskuiduan
desde entonces: arrezkero · desde hace mucho: aspaldittik · desde luego: orraittio
desdichado, -a: malapartau, desgraziau
desear: opa izan, desio izan · no desear nada bueno a nadie: bekarraik pe opa ez izan · no desearlo a nadie: txakurrai be ez opa
desecar: agorra egin, liorra egin
desempleo: lanikez, biarrikez · cobrar el desempleo: lanikeza kobrau
desengañarse: desengaiñau
desengaño: desengaiñu
desenpate: desenpate, parratako
desentenderse: bizkarra jaso, eskuak garbittu, lepua jaso, toma egin
deseo: desio, gogo, naittasun; inkernu
desesperación: ernegu, desesperaziño
desesperado, -a: desesperau · vivir: ernegauta, desesperauta bizi
desesperante: ernegagarri
desesperar: ernegau, desesperau, erre, buruzkainka egin, bere onetik etara · hacer desesperar: ernegau eragin, desesperau eragin
desfalco: janaldi, desflako
desgana: naiez
desgarbado: ganbelu, gangal, tauki
desgarro muscular: aragi-eten, mamiñ-eten, erasan
desgarrón: arratara, urratu
desgastar: jan, gastau
desgracia: desgrazia, ezbiar, kalamidade, oker
desgraciado, -a: desgraziau
desgraciarse: desgraziau
desgranar: aletu, garandu, urkuldu, irakurri
deshacer: desegin, apurtu · la rosca: arixa ixo
deshechos: zikirri-makarrak
deshilacharse la ropa: txirbiztu, izpittu, lixtu
deshojar ramas: itxundu
deshonra: desondra
deshonrar: desondrau
deshora: ezordu
designar: izentau
desigual: desbardiñ
desintegrarse: zukutu, desegin
desistir: atzeraka egin, arrio egin
deslenguado, -a: pikuluze
desliz: labankara
desmano, a: aldrebes
desmañado: moldekaitz, trakets
desmejorado, -a: arrastau, galdu · estar desmejorado: bajauta egon
desmejorar: eskaxtu, erkinddu, zapoztu, zastartu · desmejorar mucho: ezebeztu
desmenuzar: xeetu, xe-xe egin
desmigar: izpittu
desmochar: lepatu, gorakua moztu
desmoralizarse: beia jo, lurjota egon
desnevar: lurmendu · espacio desnevado: lurmen
desnivel: aldar
desnudarse: erantzi, billostu, narrugorrixan jarri
desnudo: billotxik, narrugorri, gorri, narrutsik
desobedecer: desobedezidu
desobediente: desobediente
desollar: narrutu
desordenar: naastu, lardastu, lardaskatu
despacio: astiro, geldi, mantso, poliki, sosiguz
despachar: despatxau
despedazar: txikitu, zatittu
despedida: despedida · dar la despedida al novio, -a: despedidia emon
despeinarse: illiak endregau
despejar: oskarbittu, garbittu
despeñarse: amildu
desperdicio: galera; zaborra, zaborrerixa, zakar, desprojo
despertarse: esnatu, itzarri, itzartu · onom: tak
despierto: zoli, argi, azkarri; esna · estar despierto: erne egon, esna egon
despioje: zorriketa · despiojandose: zorriketan
despistado: despistau
despistar: despistau
despiste: despiste
desplumar: lumatu · en el juego: narrutu, lumatu
despojo: galera; zaborra, zaborrerixa, zakar, desprojo
desporador: garausartzaille
déspota: despota, txakur
despreciar: despreziau, musintz egin
desprecio: desprezio
despreocupación: txatxara
despreocupadamente: firin-faran
después: gero, ondoren; urrengo
destajo: destaju
destartalado: destartalau, katxarro · estar: katxarrozar bat eginda egon
destartalarse: destartalau, katxarrotu
destemplado, estar: ozkirri egon
destemplarse: destenplau · destemplar una pieza: suberatu
destenple: destenple
desternillarse de risa: barrez eten, tripak bota
destetar: titixa emutiai laga
destiempo: ezdenpora
destino: alabiar, atarramentu, fatu
destornillador: destornilladore, maratilla
destreza: esku, molde, arte
destrozar: txikittu, triskau, triskillau · a hachazos: aixkoldu
destrozo: triskantza, triskaziño
destrucción: triskantza, txikimen
destruir: desegin, apurtu, txikitu
desván: ganbara, sapai
desvanecimiento: ondoez
desvergonzada: bargazta, bargaztona, maribandera · desvergonzado, -a: lotsagabe, lotsabako, despregontzau
desvergüenza: lotsagabekerixa
detallar: detaillau
detalle: detaille · tener un: akordua euki
deuda: zor, kaska, koska · que produce deudas: zorgarri · en deuda: zorretan · pagar deudas: zorrak bardinddu · hacer deudas: zulua egin #zor zarra, zor txarra
devanadera, ovilladora: arilkari
devanarse los sesos: burua apurtu
devoción: deboziño
devolver: bueltau, entregau · devolver lo comido: bota, botaka egin
devorar: iruntsi
día: egun · de fiesta: jaiegun · de labor: astegun, lanegun; astegun buruzuri · de lluvia: euri-egun · día siguiente: bixamon · del día: eguneko
diablo: diabru, txerren, etsai, demonio · qué diablos!: ze demonio, ze demontre, demontres
diablura: diabrukerixa, demoniokerixa
dianthus barbatus: frantzia-klabeliña; clavel chino
dianthus caryophillus: klabeliña; clavel
dianthus monspessulanus: basoklabeliña; clavelina
diarrea: berako, tripetako, kakapirri, kakalarri, esteriko, pirristara · tener: tripetatik ibili
dibujo: dibujo, santu · de la madera: lora, dibujo
diciembre: abendu, dizienbre, gabonill
dicha: gozamen
dicho: esaera, esaera zar, esakuna
dichoso: zorioneko, bedinkatu, dontsu
diecinueve: emeretzi
dieciocho: amazortzi
dieciséis: amasei
diecisiete: amazazpi
diente: agiñ, txatxur · de leche: esneagiñ · incisivo: ortz; paleta · diente torcido: txarriagiñ · diente de ajo: berakatz-atal · diente de león: lorori, kardu-ori (bot.)
diestro: eskumati
diez: amar
diezmos: amarrenak
diferencia: alde, diferentzia, gorabera, salto
diferente: diferente, bestelako
difícil: nekez, zail, gaitz, gaizto; puta
dificultad: zailtasun, koska · con dificultad: nekez
dificultar: nekeztu, zailddu
difteria: garrotillo
difundir: zabaldu · una noticia inconveniente: pregoia jo
difunto: zana, difuntu
digital: kukufraka
digitalis purpurea: kukufraka; digital, calzones de cuclillo
dilación: luzapen
diligente: saiatu
diminuto, -a: zaztar, txatxar, nano
dinámico, -a: bizi
dineral: dirutza
dinero: diru, otxin · dinero fácil: diru zoro · dinero de bolsillo: poltsikorako diru, eskuarterako diru · para misas de difuntos: meza-diru · medio de dinero: dirubide · aficionarse al: diruzaletu · en dinero: dirutan · por dinero: diru truk · aficionarse al: diruzaletu · mucho dinero: txakurrak jauzkak buztanpian!
dintel: ateburu
dios: jangoiko · por el amor de dios: jangoikuagatik!, jangoikua lagun!, jangoikuan izenian!, jangoikuak aparta! · hacer las de dios: iñundienak egin, demasekuak egin, mortalak egin
dipsaco: astokardu, sorgin-orrazi
dipsacus fullonum: astokardu, kardulatz, sorgin-orrazi; cardencha, dipsaco
directo, directamente: zuzen
dirigente: buru · ser: aurrian ibili
dirigirse: joan, jo
discusión: ezta baida, ezbai, demanda, sesiño, kirrimarra, arramarra, diskusiño, txikupleittu
discutir: diskutidu; sesiñuan ibili, demandan ibili
disertación: esanaldi, berbaldi, jardunaldi
disfraz: kukumarro
disfrazarse: kukumarro jantzi, mozorro jantzi, koko jantzi
disfrutar: gozau
disgusto: disgusto, naigabe
disimular: disimulau
disimulo: disimulu · con disimulo: disimuluan
dislocar: lokatu · un hueso: azurra etara · un miembro: urten
disminuir: gutxittu, urrittu, murriztu
disparar: tiratu, tiro egin, tirua bota
disparatado: itxurabako · de manera disparatada: itxurabarik
disparate: astakerixa, disparate · decir disparates: zartarak bota
disparo: tiro, danbara
dispersar: sakabanatu
disponer: disponidu
dispuesto: gertu, prest
disputa: demanda, sesiño, droga, kimera, kiski-miski
disputar: demandan, teman, sesiñuan... ibili; pujau
distinción: distinziño
distinguido, -a: distingidu, -a
distinguir: distingidu
diversión: jolas, dibersiño
divertirse: dibertidu, olgetan egin
dividir: partidu, zatittu, banatu · en dos: erdibi egin, erdibittu
divieso: erlakezten · de ganado: zuldar
divinamente: primeran
divisoria de montes: epaitz
divorciado, -a: bizialargun, apartautako
divorciarse: apartau, banatu
diciembre: abendu, dizienbre
dobladillo: azpildura, dobladillo
doblar: doblau, tolostu; okertu, kakotu
doble: bikoti, bikotx
doce: amabi
docto: ikasi, jantzi
documentación: papelak, agirixak
documento: agiri, garbittasun, tokamentu
doler: minddu, min artu, min emon
dolor: miñ, pupu · de cabeza: buruko min, kaskarreko min · de cintura: gerriko min · de garganta: eztarriko miñ · de muelas: agiñeko miñ · de parto: umemiñ · de vientre: tripakomiñ · sordo: minsor · dolorcillo: miñantz
dolorido: minbera
doloroso, -a: mingarri, minbera
domador: domadore
domar: ezi, bezau, domau
dominado: bendeko, mendeko
dominar: benderau, bendian artu; nausittu
domingo: domeka · de Ramos: Erramu-egun
dominio, bajo el: bendian, mendian
don natural: berezko
donde: nun · a donde: nora · hacia donde: norutz · hasta donde: noraiño
dorar: urretu
dormido, -a: lotan, seko · medio dormido: erdi lo
dormilón, -a: loti
dormir: lo egin, lo artu, luak artu, lokartu, seko geldittu, lolo egin · hacer dormir: lo eragin · dormir plácidamente: arri-koskorran pare lo egin · ganas de: logura, lozirri
dormitorio: kuarto, abitaziño
dos: bi · dos veces: birrittan · de dos en dos: biñaka
dote matrimonial: ezkonsari
docena: dozena · media docena: dozena erdi
dragón: dragoi
drama: drama
droga: droga
ducado: dukat
duda: duda · estar en duda: dudan egon
dudar: dudau
dudoso: dudako, dudoso · de dudosa calidad: baezpadako, zela-alako, zelabaitteko
duela: saiets
dueño, -a: nausi, jabe, uezaba · de una casa: etxejabe
dulce: gozo, dultze; geza · cosa dulce: gozo-gauza, konfitta · elaboración de dulces: gozogintza
dulcificante: gozagarri
dulcificar: gozatu
dulzaina: dultzaiña
dulzainero: dultzaiñero
dulzura: gozotasun
durabilidad: iraupen
duración: iraupen
durar: iraun · durar mucho: luze joan, asko iraun
duro, -a: gogor; gozakaitz; duro · hacer duro: gogor artu, gogor egin · duro!: jota ke!, látigo!