izena
- 5. buru, burúa. (b). izena. Unidades, cabezas, espigas... de hortalizas y cereales.. Galburu ederrak dare aurten.. Artaburu, galburu, azaburu, kipulaburu..., konposatuen bigarren zati gisa gehienbat. Bakarrik ere bai: Aurten letxugak eztabe buruik eiñ..
- 1. buru, burúa. (a). izena. Cabeza..
- 3. buru, burúa. (a). izena. Memoria, talento, mente, juicio.. Eztauka makaleko burua guzti ori buruan eukitzeko./ Azkenerarte etzeban galdu burua. . txantxangorrixak baiño buru gutxiago euki, . (c). esapidea. Buru gutxi izan. ..
- 6. buru, burúa. (c). izena. Cabeza(s) de ganado.. Pastore onak eztau esan biar ze buru dauzkan. Don. .
- 7. buru, burúa. (b). izena. Orratz, pospolo, iltze edo gisakoen alde lodia.. Burua falta jako ultza oni. .
- burú-gánbela, burú-gánbelia. (d). izena. Cabezal de yugo.. Uztarri-ganbelia. Buru-ganbelia be esate jakok. Don. .
- 2. burúaundi, burúaundixa. (d). izena. lanius collurio. Alcaudón. (Txoria). Sin. txinbo pikumotz, txori aundi..
- burúauste, burúaustia. (d). izena. Quebraderos de cabeza.. Arrezkero makiña bat buruauste emun dau orrek. Aniz. . Gutxi entzuna.. Sin. burúkomiñ. Ik. burukantsazíño.
- buruázur, buruazúrra. (b). izena. Buruhezurra. Cráneo.. Baztarra jo ta ixa buruazurra apurtu neban. . Ik. kaskarrázur, káskar.
- burubeltz aundi. (-). izena. Parus mayor. Carbonero común.. Etxazpiko bentanan burubeltza dabill ondarra jaten. .
- burubeltz txiki, burubeltz txikixa. (-). izena. Parus ater, parus cristatus (Saras Hegaz). Txori txikia..
- burubíde, burubidía. (c). izena. Jira, fundamentua, ganora. Fuste, fundamento.. Azelakotxe burubidia dagon etxe aretan./ Orrek azkenian eztabe etarako burubide onik./ Azkenian bi mutilzarrak bakarrik geldittu zien etxian, da burubide txarra./ Ze burubide dabizue, ba? .
- burukantsazíño, burukantsazíñuak. (c). izena. Buruaz egindako lanek ematen duten nekea. Quebraderos de cabeza.. Enpresarixuak lan asko etxuek eingo baiña burukantsaziño majuak eukiko jittuek.. Pluralean ia beti.. Ik. burúauste.
- burúko, burukúa. (b). izena. Golpe en la cabeza.. Akzidentian egundoko burukua artu zeban./ Artu dot buruko bat atiakin.... Ik. kaskarréko.
- burúko ar, burúko árra. (d). izena. Ardia bueltaka-bueltaka hasten deneko gaitza. Modorra.. Orri buruko arra guk esaten jau. Don. .
- burúko kárga, burúko kargía. (c). izena. Katarroak edo gisakoak burua eta sudur aldea zigortzen duenean buruko kargia dugula esan ohi da. Catarro o constipado que afecta a la cabeza y a la nariz.. Jarabia artzen asi naiz, kriston buruko kargiakin nabil da. .
- burúko páiñolo, -u, burúko páiñolua. (b). izena. BURÚKO PÁIÑELO. Emakumeen buruko zapia. Pañoleta.. Erromeixara joaten giñan buruko paiñolo dotoriena jantzitta. . Sin. burúko zápi.
- burúko zápi, burúko zapíxa. (d). izena. Ik. burúko páiñolo, -u.
- burúko zóro, burúko zorúa. (c). izena. Momentuko zorabioa. Vahído, mareo momentáneo.. Eztakitt tensiñua baju daukaten ala zer, baiña buruko zorua eitten jat erozein momentutan. .
- 1. burúkomiñ, burúkomiña. (a). izena. Dolor de cabeza.. Burukomiñez —(edo burukomiñak—) nago ta aspirinia artu biot. .
- burutazíño, burutaziñúa. (c). izena. Burura etortzen zaigun ideia edo asmo arraroa. Ocurrencia; normalmente estrafalaria o caprichosa.. Eztakitt ze burutaziño euki zeban gabeko ordu orretan gurera ate-joka etortzeko.. Ik. begittazíño.
- burútik-beráko, burútik-berakúa. (b). izena. Meningitis.. Txikittan burutik-berakua pasautakua da ori. . Esaldi hau norbaiti «kokolo» deitzeko modua ere bada..
