Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

aóko sóiñu, aóko sóiñua. (c). izena. Ezpainetako soinua.   Filarmónica. . Tomas Markik ederki jote juan aoko soiñua./ Batek aoko soiñua jo ta beste danak korruan dantzan.. Sin. ezpanetako soiñu. . Sin. filármonika. Ik. eskúko sóiñu.
arbi-atala trabau. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Sermoilaria edo bertsolaria, batik bat, aurrera egin ezinik gelditu. . Arbi-atala trabau jakok.. Ganaduei arbi zatiak eztarrian pasa ezinda sarri geratu ohi zaizkie. Trantze txarra da..
aundíuste, aundíustia. (c). izena. Hantustea, harrokeria, besteak baino gehiago uste izatea.   Vanidad.. Familixa orrek dirua eztakitt, baiña aundiustia beti izan dau. . Ik. aundínai, aundigúra, aundikeríxa.
barkeske. (-). Ik. bárka eskátu.
begíra saldu. (b). esapidea. BEGIRA EROSI. Vender o comprar algo (el ganado o los árboles del bosque, generalmente) sin pesarlo ni medirlo, llegando a un acuerdo por su aspecto el comprador y el vendedor.. Lenago txalak begira saltzen zien ixa beti.. Ik. pixura saldu, ítxurara saldu edo erosi.
álberga, álbergia. (b). izena. ÁBERGA, ÁLBERJA. Uraska, uhaska.   Alberca, abrevadero.. Albergan garbitzen die porruak eta beste berdurak./ Eruaizu esne marmittak albergara; oso sargori dago ta bestela esniak mudau eingo die.. Batzuentzat aska ganaduak ura edatekoa da eta alberga arropak garbitzekoa. Askia ura eratekua, ta albergia erropia astinddu ta zerak eitteko. Don. Uberan aska esaten zaie biei..
1. aittiaren. (b). izena. AITTAREN. El acto de santiguarse.. Aittajunak erakutsi zoskun aittiaren eitten: Aittaren, Semiaren, Espiritu Santuaren izenian, amen.. Ik. Kurútze Santuáren. Aittiaren, Semiaren eta Espiritu Santuaren, aitak eta amak lenengo esan ziraden, . (d). esaera. Fedea gurasoengandik hartua duela, alegia.. "Ziraden" hori bitxia da, errimagatik edo asmatua, "zosten" esaten da eta hemen... aittiaren egin, . (a). aditza. Santiguarse.. Sin. siñátu. Ik. Kurútze Santuáren.. aittiaren eiñ orduko, . (a). esapidea. Oso azkar (aittiaren egiten tardatzen den denboran, literalki).   Con rapidez.. Gaurko lapikuekin aittiaren batian gertatzen da jatordua./ Ara!, esan da aittiaren eiñ orduko auspaz ipiñi zan, eskuak lurrian da ankak goian. (SM Ezten)... aittiáren batían, . (c). esapidea. AITIAREN EGUN ORDUKO. Oso azkar...

abárka, abarkía. (a). izena. Albarca.. Lanerako, gomazko abarkak die onenak, dantzarako narruzkuak.. Narruzkuak eta gomazkuak izaten dira. Gomazkoei abarka baltzak ere deitzen zaie. Artu bi marmintt, olaxe, mokor banatan olaxe eskuekin, abarka baltzak, buruko paiñeluak olaxe, taka, ttaka, ttaka, ttaka, Osintxura. Hil. Larruzkoei abarka narruzkuak deitzen die Enr.k. . Ik. nárru.
Errégenak. (b). izen propioa. ERRÉGEN EGÚN, . El día de Reyes.. Laster die Erregenak./ Erregenetan Eibarko tianera goiaz bazkaltzera./ Oiñ Olentzero dan bezelaxe len Erregen eguna zan umiendako egunik aundiña. .
prakak eskatu. (-). Komunera joan.. Ik. zintturóia eskátu.
1. Erregetxe, Erregetxía. (d). toponimoa. San Martzialen dagoen txabola, lehen errege-erreginak aldatzeko, txokolatea emateko, trasteak gordetzeko, etab. erabiltzen zena.. Lenagoko usarixora eittia pentsau zeban itxuria, ta errege-jantzixak —Erregetxia esaten jakon txabola bat dago San Martzialen— eta lenaoko usarixua izango zan, itxuria, matrimoniuak izete i zittuan, urtian ezkondutako... zeren batzuk, eren pajiekin da eren jantzixekin, San Martzialera mezetara etorri, tta gero txokolatia emoten i jakuen auzuak. Klem.. Ik. errege-erregiñak.
éuzki lóra, éuzki lória. (c). izena. botanika Carlina acaulis. Eguzki lorea.   Carlina angélica, cardo rizado.. Ateburuetan, oineztarriaren arriskutik babesteko, antzinatik jarri ohi den lorea. Gaur egun ez dago ohitura handirik inguru hauetan.. komentario 1 Sin. kardú lóra, Azáldeittako kárdu.
etxekotu. (-). Ik. etxéko eiñ.
Goruetia olgetia eta ailketia neketia. (-). esaera. Goru lana samurrra zela harilketaren ondoan. Juana.
góguak eindda egon. (c). esapidea. Gogo handia izan.. Nepalera joateko goguak eindda nago (edo goguak nago)..
zerbait gora eta zerbait bera jardun. (c). esapidea. Gai baten inguruan errepikakor jardun.. Erretirua gora eta erretirua bera jardun dau gau guztia. .
eltxaior, eltxaiorra. (d). adjektiboa. (Angiozar.) Temosoa. Frankoa edo noblea ez dena.. Zela izan leike personia ain eltxaiorra!.
gárai, gáraixa. (d). izena. GÁREI. Garaia.   Hórreo.. Emen inguruan Agarre, Agarreko garéixa. Nik ari gareixa. Mutikotan da jolasian ibiltzen giñuztan da... garéixa esaten gontsan. Don./ Aintxiñan Etxebartin ei zuan garaixa. Luis. . Azken honek esan digunez, XX. mendearen hasieran ba omen ziren bi edo hiru garai arrasto Uberan. Bergarako Agarre baserrian (San Martin auzoa) dago Gipuzkoan gelditzen den garai bakarra, baina baserriko andreak esan zigun eurek "troja" deitzen ziotela.. Ik. trója.
Gatzaan gatza, Mariñ-en zentzune. (-). esaera. (Leintz.) Gatzaan gatza, Mariñen zentzune, esaten omen dute Marinen. Gatzagarren erantzuna, berriz: Gatzagan da zentzuna; Mariñen Marin, ankak ariñ. (Aran Gatz)..
gatzían. (c). adberbioa. Gatz neurrian (janari edo edari bat).. Ze moduzkua dago zopia gatzian?. Ik. gazi-géza.
goraguráko, goragurakúa. (d). adjektiboa. Persona con afán de notoriedad o poder.. Familixa guztia die goragurakuak. .
esámiñ, esámiña. (a). izena. ESÁMIÑA, -IA. Azterketa.. Badatoz esamiñak eta estudixau ein biar. .
Etortzen dana artu biar. (-). esaera. "Datorrena datorrela edo gertatzen dena gertatuta, onartu egin behar da." (Lar Antz).
1. eguna sartu. (c). esapidea. Eguna ilundu.. Udan eguna berandu sartzen dau. .