Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

áxaxa émon. (c). dio aditza. Azuzar al perro para que muerda y, por extensión, incitar a alguien a algo.. Txakurrai axaxa emon zotsan./ Badakitt mutiko orrei zeiñek emoten dotsen axaxa guri kartelak apurtzeko./ Orregaitik ez ei ziran falta zirikatzailliak diskursua ein zeixan axaxa emonaz. (SM Ezten).. Sin. xaxatu (Lein.), xaxau (Eib.). Sin. xaxatu.
1. baba, babía. (a). izena. botanika Phaseolus vulgaris. Indaba, babarruna. · Alubia, judía . Babak dare bazkaltzeko./ Pinttana danian tolosa-babia. Babia, gorri-biribilla, izeten dok gorrittik beltzera eitten daben ori, da pinttana danian da biribillian tolosa-babia. Gero beste bat pinttana izeten dok luzenkia, da orri baba pinttana. Klem.. Hona hemen baba klase batzuk: baba gorri, -xa. Sinonimoak: Tolosa baba, -ia; tolosana, -ia; baba pinttana, -ia (zuri-beltza, pinttoa), baba beltz, -a (kolore beltzekoa, ez nahastu izen bereko Vicia faba-rekin). Zurietan baba zuri, -xa; baba zuri riñona.. komentario 1 Ik. tolósana, riñóna, tolósa bába, pínttana. babá-lora, babá-loria. (b). izena. Flor de alubia. .. babá-lora, . (-). .. babá-lasto, babá-lastua. (c). izena. El tallo, la planta de la alubia.. Idaurrakin jota babak aletu, ta gero lastua ganauei emoten jau. .. babá-jan, baba-jána. (b). izena. Comilona de alubias.. Biar baba-jana daukau Uberan. .. babá-ale, babá-alia. (a). izena. Baba-garaua.. Aurten baba-ale txikixa dago.. BABA-BÍRRI. Ik. bírrin.. baba-kanpaiak jo, . (-). esapidea. Bazkal ordua heldu.. Baba- kanpaiak jo juek eta etxe aldera egin biarko juagu. ..
1. aukerán. (c). adberbioa. Nire gustuz. Para mi gusto, puesto a elegir.. Kotxe au aukeran txikitxua da gure familixiandako./ Aukeran, zarata geixegi etaratzen dabe EGANak. .
dar-dar. (-). onomatopeia. "Hotzak eta bildurrak eragiten daben ikaria.. Hotzan hotzak dar-dar-dar nekan gorputza." (SB Eibetno) .
2. galdostu. (-). aditza. (Antzuola.) GARBOSTU, GARDOSTU. "Pertsona bat berotu.. Eun guztian kanpuan lanian ibilli ta beeko suan aurrian garbostu bat artu giñuan." (Lar Antz). .
etxeurren. (-). Ik. auzóik úrren.
Euskál , Euskál . (a). izen propioa. Vasconia, País Vasco. .
erliak urten. (-). "Enjambrar.. Gaur eguardi aldera erliak urten dau, eta hor da galdara hotsa auzo guztian." (Eibetno).
énpalme, énpalmia. (b). izena. ÉNPLAME. Empalme. De cables de luz, generalmente. . Enplamia gaizki eindda dago itxuria. .
dxx. (-). onomatopeia. "Sonido de la arena al caer, o de cualquier otra cosa que cae o fluye." (SB Eibetno).
5. eten, eténa. (d). izena. (Eibar.) Hernia.. Egin zittuan indarrekin etena egin jako. . etendako, etendakua. (-). "Herniado. . Etendakua ez da gauza lan gogorretarako." (Etxba Eib)...
esnia eratxi. (-). aditza. Ant. esnia jaso. Ik. eratxi.
1. erúan. (a). du aditza. ERÚN (D, OS.). Eroan, eraman.   Llevar.. Aura Santa Agedara erun, da aura ezkondu. Hil. .
1. esan. (a). du aditza. Decir.. mezia (edo errosaixua) esan, . (-). Decir misa.. Ik. méza, errósaixo.. esateilliak entzuteillia izan bia dau, . (c). esapidea. Zirika edo adarjoka aritzen direnei buruz esana, batik bat... esanao eta okerrao, . (-). esapidea. "Zenbat eta gehiago/gehiagotan esan, orduan eta okerrago. . Iñaxikin alperri da, esanao eta okerrago... eneban esango, . (c). Ez nuen pentsatuko. . Atzoko girua ikusitta, eneban esango...
2. esi, esíxa. (d). izena. Itxitura.   Cercado.. Ganauak esixa apurtu ta basora ies ein juen./ Dana esixa zan da, luarrixa dala ta, dana. Aniz.. Esi, soilik, gutxi erabiltzen da. Baina hesi mota bakoitzak bere izena du. Mordoska bat jaso dugu. . Ik. sasí-zierre, langadúra, alanbradúra, ixtúra, espárru, eskéra, latési, zerradura. esixa eiñ, . (c). du aditza. Itxitura bat egin.. Esixa ganorazkua ein jok Luisek.. Sin. esittu..
burúzuri, burúzurixa. (b). adjektiboa. Ilezuria.   Persona de pelo blanco.. Buruzuri batekin ikusi juat ire anaia.. Ik. astégun buru-zúri.
3. ánpor, anpórra. (d). izena. (Eibar.) Gezur handia.. Anporra zuk oiñ esan dozuna. (AAG Eibes). .
alper-lan. (-). Ik. alperréko, alpér-bíaje.
adábakiñ, adábakiña. (d). izena. ARÁBAKIÑ, ARABAKI. Remiendo, petacho.. Belaunian adabakiñ bat ipiñiozu oni./ Lenao arabakindun prakekin beti ibiltzen giñuztan. Don.. Sin. ipingi, petátxu, mániki.
2. abe maría!. (d). interjekzioa. Etxe barrukoei atetik eupada egiteko emakumeek erabiltzen duten interjekzioa. Gizonezkoek, ostera, eup!   ¡Ah de la casa! Usado exclusivamente por las mujeres. Doinu kantariz esan ohi da. . Ik. eup!.
artamendi, artaméndixa. (d). izena. "Monte encinar.. Artaméndixa orraztu eben ziero ikazgintzarako..
3. ari, aríxa. (b). izena. Egurraren zuntza.   Fibra.. Egurra lelengo-lelengotikan ezautu ein biar da, arixa daukan ala eztaukan. Egurra lantzeko lelengo-lelengo au arixa onela biar dau. Eta egurra, ze lan in biozun, lelengo-lelengo arixa nola dakan. Juantxo. Erramintak len zian aixkorak pe bai, atxurrak pe bai, egurrakin eindakuak, baiña egurra kalidadezkua billau biar izaten zeben, arixa zeukana. Juantxo.. Haririk gabeko egurrak ez du gorputzik, eta, beraz, haridunak baino erresistentzia gutxiago dauka, batez ere lana luzetara egin behar badu. Erramintak len zian aixkorak pe bai, atxurrak pe bai, egurrakin eindakuak, baiña egurra kalidadezkua billau biar izaten zeben, arixa zeukana. . arira ebagi, . (b). aditza. Hariaren norabidea jarraituta ebaki...
2. arduratu. (a). da aditza. Responsabilizarse, encargarse. . Gu papelak partitziakin arduratuko ga./ Agintarixak eztie errixakin geixegi arduratu.. ZEREKIN arduratu, batez ere.. Ik. ardura.
arlósa, arlosía. (c). izena. Harlauza.   Losa de piedra.. Etxeaurria dotore ipiñi dabe arlosa gorrixekin.. Sin. arlázta, losa.