Skip to main content

izena

  • txítxarro, txítxarrua. (a). izena. Chicharro. .
  • txitxerdi, txitxerdixe. (-). izena. (Aramaio.) "Hitz-erdi?. Txitxerdi bat esatie naikue ra ekitteko ulie artzen." (Orm Aram)..
  • 1. txitxi, txitxía. (a). izena. (haur hizkera.) Haragia.   Carne.. Ale ume, jan txitxia.. Artikuluaz ia beti. .
  • 2. txitxi. (c). izena. (haur hizkera.) Txakurra. Nagusiek ere erabili ohi dute txakurrari deitzeko.   Perro (inf.). Usado también por los mayores para dirigirse al perro.. Unai, guazen txitxi ikustera./ Etorri ona txitxi. . Mugagabean beti.. Sin. ua-uau, tóto. txitxo baiño dotoriago, . (c). esapidea. (Oñati.) Apain-apain eta harro samar doanari esaten zaio.. Fermin kalian beera etorren, txitxo baiño dotoriag. .. txítxi baiño asarríao, . (c). esapidea. Oso haserre.   Muy enfadado.. Txitxi baiño asarriao jarri jatan poliza bat falta jatalako./ Realak galtzen dabenian txitxi baiño asarriao egoten da. ..
  • 3. txítxi, txítxixa. (d). izena. anthus pratensis, anthus trivialis. Txori txiki bat. Bisbita. Sin. larratxori, bedartxóri.
  • txitxiñ, txitxíña. (c). izena. Kanpoan teilatuko urak, hodian zehar etorri ondoren, jausten diren lekua.. Amen Artizen “ittuiña”, gurian [Idurixon] txitxiña esate jakuan. Klem./ Ittogiña da barrura eitten dana, eta txitxina bere bie dan lekura doiana. Don. . Bereizketa hau egiten ez dutenek jeneralean ittuiñ deitu ohi diote bai kanpokoari eta bai barrukoari.. Ik. tantán, ittúiñ.
  • txítxinpe, txítxinpia. (d). izena. Teilatu hegalaren azpia.   El espacio cubierto por el alero del tejado.. Txitxinpia da etxiak... bolautik kanpora gelditzen dana. Don. .
  • txíxa, txíxa. (a). du izena. Orina.. Txixa analizatzeko esan dost medikuak. . TXIXA, mugagabe zein mugatu. NON kasuan TXIXÍAN..
  • txixa bédar, txixa bedárra. (d). izena. botanika Verbascum thapsum.. Gordolobo.. Bi urtean hazten den landare hau oso handia egiten da. Lorea ere oso handia du, artaburu formakoa, horia. Lehortzen denean hauts handia izaten du. Lekuko batek TE, téia, deitzen dio. Beste batek beste belar klase bati esaten dio, baina ez dakigu bere izen zientifikoa. .
  • txixa-arrára, txixa-arraría. (c). izena. TXIXA-ARRASTÁRA, TXIXA-ZARRASTÁRA. Meada.. Txixa-arrara majua ein jotsan arboliai. .
  • 1. txixá-érreka, txixá-érrekia. (b). izena. Txixa-arrasto handia.. Txixa-errekaz beteta zeuan kalia. .
  • 2. txixá-érreka, txixá-érrekia. (b). izena. (adierazkorra.) Txixa-arrara.. Azelakotxe txixa-errekia bota doten. .
  • txixá-puxika, txixá-púxikia. (c). izena. PUXIKA. Vejiga.. PUXIKA soilik ere bai..
  • txixagúra, txixaguría. (a). izena. Ganas de orinar.. Txixaguriak nago goiz guztia. . TXIXAGURIAK EGON. Txixaguriak nago goiz guztia..
  • txixátoki, txixátokixa. (c). izena. Txiza egiteko lekua. .
  • txóke, txókia. (a). izena. Choque. . txóke eiñ, . (a). aditza. Chocar.. Bi trenek txoke ein ddabe.. Sin. tope eiñ..
  • txokiatzaile, txokiatzailila. (-). izena. (Eibar.) "Armerixako ofiziuetako bat. Eskopetian katua edo txakurra puntuan ipintzia zan bere zeregiña." (SB Eibetno)..
  • 1. txoko, txokúa. (b). izena. Frontoian, ezkerreko pareta ingurua.. Dejada ederrak eittu txokuan.. Ik. zóko.
  • 2. txoko, txokúa. (c). izena. Bazterra.   Rincón.. Txoko baten botata zeren traste guztiak. .
  • 3. txoko, txokúa. (c). izena. Sorlekua, bizilekua, lanlekua, testuinguruaren arabera.. Bakoitzak bere txokua maitte dau. .
  • 1. txokólate, txokólatia. (a). izena. Chocolate.. EITTEKO TXOKOLATIA esaten zaio urtuta hartzen denari.. Txokolatia pirri pirri, artuko neuke baneuka, eztaukat eta ezin artu..., . (-). esaera. Honela hasten zen gure umetako haur-jolas baten erretolika...
  • 2. txokólate, txokólatia. (c). izena. Lokatza (irudizkoa).. Zuen etxe aurrian jak txokolatia. .
  • 3. txokólate, txokólatia. (c). izena. Nahaste-borrastea.. Oinddio gure taillerrian urtengo jok txokolatia.. TXOKOLATIA(edo MOROKILLA) urten, gehienbat..
  • txokolatera, txokolateria. (c). izena. Txokolatea egiteko ontzi kirtenduna. .
  • txolet, txoléta. (b). izena. (Ubera.) Antosina. Cazoleta de metal para beber agua.. Sin. antósiñ.