Skip to main content

izena

  • marmarreta, marmarretia. (-). izena. "Jardun arina eta etengabekoa.. Arek eruan dau marmarretia." (Lar Antz).. komentario 1 Ik. mormóxeta.
  • mármintt, marmíntta. (b). izena. MARMITT, MARMINTTA, MARMITTA. Marmita.. Astua ipursaltoka asi zan da marmintt guztiak lurrera.. MARMITT ere entzun daiteke eta baita /a/ organikoz ere: MARMINTTA, -ía, MARMITTA, -ía. Sin. kantina (Eib.)..
  • marmittáko, marmittakúa. (b). izena. MARMINTTÁKO. Atun, patata eta abarrez egindako lapikokoa.. Guazen Ondarruara marmittakua jatera. .
  • 2. marrajo, marrajua. (-). izena. (Oñati.) Aihotza.. Ik. aizótz.
  • marráskillo, marráskillua. (d). izena. Caracol.. Aitta Balbinok-eta marraskillua esateko kostunbria jauken. Klem.. Oso adinekoek bakarrik; karakol da gaur entzuten dena. Eibarren arrunta da. .
  • marrósa, marrosía. (c). izena. marrusa, morrosa. Ganadu orroea.   Rugido de ganado.. Bei-marrosak esnatu nabe goiz aldera./ Marrosaka diardu txalak goiz guztia. . Katuarenaz ere esan ohi da. Emenditxik entzuten zien katu-marrusak. Don. MARR. komentario 1 Ik. orrúa, mu.
  • márti, martíxa. (c). izena. MÁRTZO, MARTXO. Martxoa.   Marzo.. Martixan goldatu giñuan soua. . Gaur egun MARZO, -úa entzuten da gehienbat. MARTXO eta MÁRTXO ere bai.. komentario 1 Ik. Andrámai. Marti geizto ematen diat ezker geizto, . (-). esaera. Zozomikoteen ipuina kontatzen digu Jone Larrañagak:. Marti geizto ematen diat ezker geizto. Api(r)il begi gorri ekatzu egun bi tt. Ik. Pastóre égunak.. Euzkixa ta eurixa martiko egualdixa, . (-). esaera. (Lar Antz)...
  • martigári, martigaríxa. (d). izena. Martxoan ereiten den garia. . komentario 1
  • martillo-pil(l)ói, martillo-pil(l)oia. (-). izena. Burdina lantzeko mailu erraldoia, uraren edota argindarrarren bitartez mekanikoki mugitzen dena.   Martillo pilón. .
  • martíngala, martíngalia. (c). izena. OTAN. Artimaña, treta, martingala.. Soldauxka ona pasau dau, ango martingalak ondo ikasitta zeuan da./ Eztakigu ze martingala dabillen gobiernuak OTANen kontuan. .
  • martintxóri, martintxoríxa. (d). izena. Martín pescador. Klem.. Ik. markiñóta.
  • martítzen, martítzena. (b). izena. Asteartea.   Martes.. Ume askok jada ez darabil. Astearte entzuten da gero eta gehiago . komentario 1
  • martizozo, martizozúa. (c). izena. Martxoan, zozoen lehenengo umealdian, jaiotako zozoa. Izatez, besteak bezalakoa. .
  • martópill, martopílla. (d). izena. MARTOGI. Haurra jaio eta handik gutxira jaioberriaren etxean auzoko andreek egin ohi zuten bazkaria edo merienda erregaluak eramanez.   Banquete o merienda que se hacía en honor a la recien parida y en el que participaban las mujeres de la vecindad.. Ama martopillera joan da Urrupaiñera./ Joan dan ogetamar urtian ezta martopillik eitten.. Etim: parto+opill ote?. Sin. bátaio, andra-ikuste egun.
  • 2. mártxa, mártxia. (b). izena. Marcha, trabajo.. Etxeko martxa guztia berak eruaten dau. . martxa txarrían, . (c). esapidea. Gaizki, modu txarrean.. Martxa txarrian ikusten da mutil ori aspaldixan. .. martxia artu, . (b). esapidea. Eskua hartu.. Lanai martxia artu arte gorrixak ikusi nittuan...
  • 1. mártxa, mártxia. (b). izena. Irteera, ostera.. Norako martxia daukazue ba gaur?.
  • martxandista, martxandistia. (-). izena. (Eibar.) "Eskolan piper, martxando egiten duena.. Gure taillerreko uezaba ume-denporan makaleko martxandistia izan zan.. Ik. txarríttan eiñ.
  • 1. mása, másia. (b). izena. Orea.   Masa de pan, fritos, etc.. Bezperako masiakin einddako ogixak eztie ain gozuak.. Ik. óre.
  • 2. mása, másia. (b). izena. Porlan-masa.   Masa de cemento.. Artu atxurra ta baldia ta masia eittera.. Ik. mórtero.
  • maskelu, maskelua. (d). izena. Pago-egur zati batez egindako plater modukoa, ikazginek erabiltzen zutena.. Pao zatixak eiñ beai, eiñ uekua da plato lekurako. Izena euki beukan be, neuk buruan eztaukat, e; maskelua eo olako zer bat zan. Cand. .
  • masma, masmia. (-). izena. (Eibar.) MARASMA. Armiarma.. "Inguruko herrietan marasmia eta marmia esaten jako; Eibarren masmia." (SB Eibetno).. Sin. miárma.
  • masma ankaluze, masma ankaluzia. (-). izena. (Eibar.) "Opilión. Araknidua izan arren ez da benetako masmia. Hanka fin eta luziaguak daukaz." (SB Eibetno).. komentario 1
  • Mastérrekako éuskera, Mastérrekako éuskeria. (d). izena. Donatok dionez, hala deitzen zioten baserrian kale-euskera traketsari. Masterreka Bergarako kale bat da.. Gure gazte-denporan zar ta gazte berdiñ eingo zan euskeria, nik uste. Bueno, kaleko jentiak euskera zatarraua . Ik. kalé-éuskera.
  • mástra, mástria. (b). izena. Landareen orritza, barazkiena, batik bat.   Follaje de las plantas, sobre todo hablando de hortalizas.. Patatak aurten mastra aundixa dauke./ Tomatiak, mastra txikixa euki arren ale ona euki leike.. MASTRIA KENDU edo ETARA egin behar izaten da patata atera aurretik. .
  • 1. masusta, masustía. (a). izena. Mora, zarzamora.. Eskolatik masustak batuaz etortze giñan.. Ik. arantza. mutikotan berde, mutilletan gorri, eta gizonetan baltz, . (-). Masustaren igarkizuna. (Izag Oñ)..