izena
- 2. máixu, máixua. (c). izena. Párroco. Santa Marina eta San Pedrokoak bakarrik.. San Pedroko maixua ta Santa Maiñakua alkarrekin ikusittut. . Elgetakoari kúria..
- máixutza, máixutzia. (c). izena. Maisu ogibidea. .
- máiz. (-). izena. MAIX. 1. maiz, máiza. (d). adjektiboa. Eskastua, ajatua. Jantzi oso erabiliez, batik bat. Se dice sobre todo de la ropa muy usada y ajada.. Erropia oso maixa, maiza zeukan arek. Eskaxa zeukala. Zarra ero, ez beintzet galoso galosua. Klem./ Orrek beti soiñoko barri barrixekin ibiltzen zittuan da gu berriz maiztxuauakin... 2. maiz, máiza. (d). adjektiboa. MAIX. Eskasa, kalitate gutxikoa.. Artua opillakin pagau dot. Artua maizaua da, ezta, ba opillakin ba, obiakin, pagau. Ben.. Ik. máiztu, artúa opillákin pagáu..
- máizter, maiztérra. (d). izena. Burpil trinkoen erdiko ohola, zuloa daramana, besteak baino lodiagoa, ardatza gogortzeko eginkizuna duelako.. Burdixak ardatza gogortzeko senduaua eruate jok, tabloi senduaua ta gero ezkiñetara meiaua, da erdikuai maizterra, ardatza gogortzekuai. Don. . komentario 1
- makakorróe, -i, makakorróia. (d). izena. Ganaduaren orroe izutia. "Rugido de buey azorado." (Azkue).. Zulora jausi zanian zuen beixak etaratzen jittuan makakorroiak./ Makakorroia dok e, ganauak estuasun baten, burrukan dabitzenian, ero matxorratutakuak eren kasa, jartzeittuk ola makakorroe baten, miña etarata; zezenak e korrida-plazan eltzeko amorruan dagonian eitten dabena. Don. . komentario 1
- makaláldi, makalaldíxa. (b). izena. Makal dagoeneko aldia. Temporada de debilidad.. Operau ondorian makalaldi luzia izan zeban. .
- makáluna, -e,, makálunia. (c). izena. Zerbait makal edo ahul dagoneko tokia.. Sokia makalune batetik apurtu zan.. Irudizko zentzuan ere bai: Beti familixako makalunia topatzen ibiltzen zien aberatsak terrenuak merke erosteko. . komentario 1
- 1. makatz, makátza. (b). izena. MÁKATX. Madari txertaka, madari txiki eta gozoak ematen dituena. Peral sin injertar y también su fruta.. Makiña bat makatz jaten gontsan etxe aurreko makatzai./ Orduan etortzen zien Bizkaittik madarixekin, makatxak saltzera. Cel.. Arbolari makatz-arbola ere bai. .
- 2. makatz, makátza. (a). izena. (Leintz.) Madaria..
- 3. makatz, makátza. (c). izena. Mentatu gabeko arbola. Arbol bravío, no injertado.. [Zumarra], bere sasoian botata, muebletaako be loratsua izaten dok, gaztaiñian makatzan modura eitxeok orrek. Sebas.. Ik. sagar-mákatz, gaztaiña-makatz.
- 1. makera, makería. (d). izena. Doblatzen den makila. Palo flexible.. Makeria, uztarrixai gaiñian be bai. Zakua betetzeko arua eitten zan zigorrakin. Don. .
- 2. makera, makerak. (d). izena. Burtarasetan sartzen diren oholak, gurpilek jasotzen duten lokatza errailetatik ardatzera joan ez dadin.. Makerak, bai. Burdixak zeukan lokatzaik juan eztein barru aldera. Ol batzuk izeten zien, emendik onara egur oker batzukin, eta zulotan sartzen zien alde banatan. Jul. .
- máketo, máketua. (c). izena. Maqueto. Decíase de los emigrantes con cierto desprecio.. Azkenian maketo batekin ezkondu zuan./ Gaurko gaztiak eztabe maketo berbia ezautzen.. komentario 1 Ik. pillo.
- máki, mákixa(k). (-). izena. Gerra ostetxoan batean bestean sortu ziren basagerlariak. Maquis.. Asturias aldian jeuken inddarra makixak.. Bada Bergaran "Makixa" ezizena duen familia bat. .
- 1. mákilla, mákillia. (a). izena. Palo.. Mutikotan geuk eruaten gontsan makillia maixuai. . mákillia merezi, . (c). esapidea. MÁKILLIA ARTU. Makilakadak, zigorra, merezi, hartu.. Gaur goizaldera zarataka ibilli dienak makillia merezi dabe./ Kontuz ezpazabitz makillia artukozu. ..
- 2. mákilla, mákillia. (b). izena. Eskuleku zuzena duen bastoia. Bastón, palo.. Makillia artu ta ferixara joaten zan.. Eskuleku bihurra duenari bastoe edo katxaba. .
- makilla-dantza, makilla-dantzia. (-). izena. "Makillegaz egitten dan euskal-dantzia." (SB Eibetno). .
- makilla-sálda, makilla-saldía. (c). izena. Zurra, paliza, golpes. Lit.: "caldo de palo". Etxera aillegatziaz bat aittak makilla-saldia emon zotsan./ Barzelona-Atletik partiduan makilla-saldia egon zan. .
- 2. mákina, mákinia. (d). izena. Gurdiaren draga mekanikoa. Freno mecánico del carro.. Makiniai olixua ein bia jako, gogortuta dago ta. .
- 3. mákina, mákinia. (d). izena. Pareta-erlojuaren mekanismoa. La máquina del reloj de pared.. Erlojua zerenak janda dao baiña oinddio makina barri-barrixa dauka. .
- makineta, makinetia. (d). izena. Ehundegiaren pieza..
