Skip to main content

izena

  • labeáldi, labealdíxa. (c). izena. Labean ogia edo beste zerbait egiten den aldi bakoitza.   Hornada.. Aierdikuak egunian iru labealdi ta geixao be eitteittue.. Sin. labesu.
  • labekára, labekaría. (c). izena. Labealdi baten edukia.   El contenido de una hornada.. Labekara osua alperrik galdu jakuen azkarri txarra erabiltziagaittik. .
  • labépala, labépalia. (c). izena. Pala de horno.. Sin. ogí-pala.
  • 1. labesu, labesúa. (c). izena. LABEKO SU. Ogia labean egitearen ekintza.   La acción de hacer el pan.. Astero eitte zan basarrixan labesua./ Ekarrizu pare bar abar sorta labesurako./ Makiña bat labeko su einddakuak gaittun.. LABESUA EI.
  • 2. labesu, labesúa. (c). izena. LABEKO SU. Labealdia, labealdi bakoitza.   Hornada de pan.. Lenengo labesuko ogixa bigarrena baiño obeto erreta dago.. Sin. labeáldi.
  • labétxe, labetxía. (c). izena. LABETXU. Txabola edo estalpe batean dagoen labea.   Horno de pan situado en una chabola o cobertizo.. Meterioneko labetxia aspaldi bota zan. .
  • labóre, laboría. (c). izena. Garia, garagarra, artoa.   Cereal.. Len labore asko artze zan emen baiña oiñ artua bakarrik. Oso hitz arrunta baserritarren artean. .
  • labóre-lúr, labóre-lúrra. (c). izena. Laborea hartzen den lurra.. Kastilla aldekuak emenguak baiño labore-lur obiak dittuk. .
  • labore-úrte, labore-urtía. (c). izena. Laborea hartzen den urtea, ona edo txarra, batik bat.. Aurtengua labore-urte ona izan da.. Ik. arto-gári.
  • labrádore, labradoría. (c). izena. Laboraria, nekazaria. Labrador. Riojako jentia, geixena labradoria da. . Euskal Herritik kanpokoez aritzerakoan, batik bat. Hemengoa baserritarra.
  • lábrantza, lábrantzia. (b). izena. Laborantza.   Labranza; sobre todo en el sentido concreto de tierra labrada.. Eurixa ein ddau ta eztago labrantzarako giroik./ Frantzia-Euskal Herrixan zelai asko ta labrantza gutxi ikusten da.. Agian iparraldeko laborantza hitzak baino zentzu hertsiagoa du..
  • ládrillo, ládrillua. (a). izena. Ladrillo.. Ik. ladrillo bero s.v. botilla..
  • lafiára, lafiaría. (c). izena. Mozkorra.   Borrachera.. An jebillan Osintxun kriston lafiariakin. .
  • 1. lagun, lagúna. (a). izena. Amigo, -a, compañero, -a. . lagun-modúko, lagun-modukúa. (c). izena. Lagun-lagunak ere ez, baina zerbait bai.. Arek lagunak eta lagun-modukuak alde guztittan dauzka. .. lágun artu, . (c). du aditza. Ekintza bat egiteko norbaitekin elkartu.. Beran moduko bi kalamidade lagun artuta ein juan atrakua./ Mendira joateko ezizu erozeiñ lagun artu.. Ik. aixkíre..
  • 3. lagun, lagúna. (b). izena. Bizilagun.   Habitante.. Zenbat lagun bizi da zure errixan?. Ia beti zenbatzaileekin eta mugagabean. .
  • 2. lagun, lagúna. (b). izena. Persona.. Amabost milla lagun kabitzen die belodromuan./ Eztot sekula ainbeste lagun batera ikusi.. Ia beti zenbatzaileekin eta mugagabean. .
  • 4. lagun, lagúna. (b). izena. Zapata eta galtzerdietan, adibidez, parearen beste alea.. Galtza bakarra zeuan labadoran. Onen laguna nun dan badakizu? .
  • lagun-modúko, lagun-modukúa. (c). izena. Lagun-lagunak ere ez, baina zerbait bai.. Arek lagunak eta lagun-modukuak alde guztittan dauzka. .
  • lagúnarte, lagúnartia. (c). izena. La cuadrilla, la compañía, el ambiente de los amigos.. Ondo bizi ei da Ameriketan, baiña emengo lagunartia falta i jako./ Andriai iges eiñ da lagunartera joaten da./ Lagunarte ederrian pasau giñuan eguna. .
  • lagungárri, lagungarríxa. (c). izena. Zerbaiti laguntzen dion zera.   Lo que acompaña o ayuda a algo.. Ardaua gaztaian lagungarri ona da./ Nerekin ainbeste akordatze ziela jakittia lagungarri izan jatan. .
  • 1. laguntasun, laguntasúna. (b). izena. Ayuda.. Laguntasun edarra emoten jao alabiak amai./ Ipuiñ asko ta laguntasun gutxi ufalak arrapautakuendako.. Sin. láguntza.
  • 2. laguntasun, laguntasúna. (c). izena. Compañía.. Bakarrik bizi da ta laguntasun puxkat ondo etorriko jako./ Telebisiñuak laguntasun aundixa eitten dau. .
  • lagúntxo, laguntxúa. (c). izena. Lagun mina (adiskidea, nobioa, maitalea...).   Amigo/a íntimo/a.. Zapaturo Donostiara joaten da, an dauka bere laguntxua ta./ Gure neskatilliak primeran pasatzen dau bere laguntxuekin.. -txo hemen ez da txikigarria, bihozkoia baizik. Azen.: láguntxo ere bai. .
  • láguntza, láguntzia. (c). izena. Laguntasuna.   Ayuda, auxilio.. Laguntza gutxi dauka basarrittarrak.. Sin. laguntasun.
  • 1. laguntzaille, laguntzaillía. (b). izena. Lagun egiten duena.   Acompañante.. Gaur laguntzailliakin etorri da txoferra. .