Skip to main content

izena

  • kukúrruku, kukúrrukua. (a). izena. Oilarraren kantua.   El canto del gallo.. Basarriko despertadoria, oillarraren kukurrukua. . kukúrrukuka, . (a). Kukurruku eginez.. Oillarra kukurrukuka dabill. .. kukúrrukua jo, . (c). esapidea. Desafioa bota.. Makiña bat kukurruku joten dau Oriok. .. kukúrruku eiñ, . (a). du aditza. Cantar el gallo.. Oillarrak kukurruku eiñ baiño len jaiki naiz. ..
  • kukúrruku-éztul, kukúrruku-eztúla. (b). izena. Tosferina.. Kukurruku-eztulak jota apurtuta lagatzeittu umiak./ Karakolen zera bai entzun, kukurruku-eztulakiñ da, karakolen mokua zala ona ta. Ben. .
  • kukuságar, kukusagárra. (d). izena. Haritzak eta ametzak izaten dituen kiste borobil-borobilak.   Agallas de roble.. Igartutakoan kukubalak edo pospoliñak esaten zaie, eta berde daudenean eta berde daudenean kukusagarrak. Ez dira jatekoak, garratzegiak direlako. Kanika bezala erabiltzen ziren lehen jolaserako..
  • kúlape, kúlapia. (d). izena. Diru asko jokatu ohi zen karta-jokoa.   Culape.. Dirua blasta-blasta jokatzen zeben kulapian.. Inesiboan ia beti. . kulape emon, . (-). esapidea. (Eibar.) Amodio kontuetan edo dantzan ezezkoa eman, kalabaza eman.. Alakoren baten ausartu zan errekaua eittera begixa jota eukan neskatilliari, eta kulape emon zetsan. (AAG Eibes). ..
  • kúletro, kúletrua. (b). izena. botanika Amanita caesarea. Kuletoa, gorringoa.   Oronja.. Gaina gorria eta azpia hori argia duen perretxiku estimatua. Kirten barrenean arrautza koskolaren antzeko estalkitxoa du. Gaztainadia gustatzen zaio.. Sin. górringo.
  • kúletro fáltsu, kúletro faltsúa. (c). izena. botanika Amanita muscaria. Kuleto faltsua.   Falsa oronja.. Goikoaren antza du, baina tanto zuriak izaten ditu gainean, eta azpia eta kirtena zuriak. Ugari hazten da pinudietan. Pozoitsua da..
  • kúlpa, kúlpia. (a). izena. Culpa. .
  • kúlpante, kúlpantia. (c). izena. Erruduna.   Culpable.. Zeintzuk izango, ta etxeko neska-mutikuak basarrixai su emotian kulpantiak./ Sasoi onian asi die kulpantien billa. .
  • kúlpitto, -u, kúlpittua. (d). izena. PÚLPITTO, -U. Púlpito.. An jardun jok kulpittua bota biarrian, ango sua ta ango diabrua. .
  • 2. kúma, kúmia. (a). izena. Seaska.   Cuna.. Umia lo dago kuman. .
  • 2. kunplidu, kunplidúa. (c). izena. Losintxa.   Cumplido.. Eztakizu zenbat kunplidu ein zoskun bisittara joan giñanian. .
  • 1. kunplímentu, kunplímentua. (c). izena. Remilgo.. Oiñezkero aspaldi akabau najuan lan ori, ainbeste kunplimentu barik./ Arek kunplimentua ugari tta ezetarako ganora gutxi./ Aura beti kunplimentutan dabil. .
  • kúpel, kupéla. (d). izena. Cuba.. BARRIKA edo BUKOE deitu ohi zaie hemen, baina bakarren bati entzuten zaio KUPEL.. komentario 1 Ik. bukóe, -i, úpel, bárrika.
  • kúria. (d). izena. Lehenago, Elgetako parrokoa.   El cura párroco de Elgueta.. Elgetako kuriai egundoko billurra zotsen uberarrak. . Mugatu singularrean beti..
  • kuriosidáde, kuriosidadía. (b). izena. Curiosidad.. Oixe jakitteko kuriosidadia neukan.. Ik. kuixidáde.
  • kurkúbitta, kurkúbittia. (d). izena. Kalabaza luzenka.   "Calabaza para beber vino en bota." (Izag Oñ). . komentario 1 Ik. kalábaza.
  • kurrika, kurrikak. (-). izena. (Eibar.) Tenazas. . Ik. pórrika.
  • kúrrillo, kúrrillua. (d). izena. Grus grus. Grulla.. Sin. grúlla.
  • kurríxka, kurrixkía. (b). izena. Grito agudo, gruñido agudo.. Arek etara zittuan kurrixkak; txarrixa iltzen ziarduela emoten zeban.. Txerriarena, bereziki. KURRIXKAK ETARA edo EI. kurríxkaka, . (b). adberbioa. Kurrixkak ateratzen.. Ik. txilíxo, kurrúxka, kurrúnka..
  • kurrúnka, kurrunkía. (d). izena. KURRINKA. Gruñido no agudo de cerdo.. Zorrotza denean, kurrixka edo kurruxka.. kurrúnkaka, . (d). adberbioa. Gruñiendo.. Txarrixa kurrunkaka dao, gosiak eongo da. Don. ..
  • kurrúxka, kurruxkía. (d). izena. KURRIXKA, TXARRI-KURRUXKA. Kurrixka, txerriaren hots zorrotza.   Gruñido agudo de cerdo.. Txerriak zer egiten duen galdetu diot amari, eta KURRUXKA erantzun du behin eta berriz; TXARRI-KURRUXKIA, gehitu du. Gaur egun KURRIXKA entzun ohi da. Hots lasaia denean KURRUNKA.. Ik. kurrúnka, kurríxka.
  • kúrtiña, kúrtiñia. (c). izena. KORTIÑA. Cortina.. Zelako kurtiña polittak jarri dittuzun./ Kurtiñak botata euki neban. Eli.. Orain KORTI. Ik. errézela.
  • kúrtzelu, kúrtzelua. (d). izena. Kriseilua, petroliontzia.   Lampara de petroleo.. Kurtzelua aretxek zeban izena, petrolio-ontzixak. Karburuakin bazan kandilla esaten zan, eta petroliuakin bazan kurtzelua. Don. . komentario 1
  • kurútze, kurutzía. (a). izena. KURTZE (LEIN.). Cruz. . komentario 1 kurutzia euki, . (b). esapidea. Asko sufritu.. Orrek dauka kurutzia alabiakin. ..
  • Kurútze Santuáren. (c). izena. Eskuineko hatz handiaz hiru gurutze -bekokian, ahoan eta paparrean- egitean datzan zeinatze kristaua.   La Señal de la Cruz.. Dotriñan Aittiaren eta Kurutze Santuaren eitten ikasten giñuan lelengo.. Ik. siñátu, aittiaren.