Bergara aldeko hiztegia
janáriñ.
(d).
Adberbioa.
Gutxi janda. · Habiendo comido poco.
“Gaur janariñ samar pasau dot eguna, estomagutik enabill ondo ta./ Orrek pe eztauka janariñ ibillitako itxuria.”
Gutxi janda. · Habiendo comido poco.
“Gaur janariñ samar pasau dot eguna, estomagutik enabill ondo ta./ Orrek pe eztauka janariñ ibillitako itxuria.”
jangárka, jangarkía.
(d).
Adjektiboa.
Jale txarra, mizkina. · Inapetente.
“Jateko eskaxa danai esate jakok jangarkia, ume bat esate baterako. Klem.”
jangártsu.
Jale txarra, mizkina. · Inapetente.
“Jateko eskaxa danai esate jakok jangarkia, ume bat esate baterako. Klem.”
jangártsu.
jangóiko, jangoikúa.
(a).
Izena.
Dios.
ohar bat
Esaerak:
Jangoikua, bat eta bera naikua.
(c).
Esaera.
Esamoldeak:
jangoikuak pe eztaki.
(b).
Esapidea.
Asko.
“Jangoikuak pe eztaki zenbat sufridu daben asunto orrekin.”
jangoikuan izenian!.
(b).
Interjekzioa.
Por el amor de Dios.
“Limosnatxo bat Jangoikuan izenian. ”
jangoikuak aparta!.
(c).
Interjekzioa.
jangoikuak aparta.
Harridura esapidea.
“Arek pe eztauke erruki aundirik, jangoikuak aparta! .”
jangoikúa lagun.
(c).
Harridura adierazten duen esklamazioa. · Por el amor de Dios.
“Au ipiñi erderaz da (tutik jakin gabe), erak e, jangoikua lagun, zelako barriak lurrian bueltaka. Aniz./Oiñ nola billauko juau guk atzera bidia? Illunduta ta, jangoikua lagun. Ba Zumarrara jun biako juau oiñez. Mertz.”
jangoikuágaittik!.
(c).
Interjekzioa.
Por el amor de Dios!
“Gabian andrakumaik ez bakarrik jangoikuagaittik iñora e. Hil.”
Dios.
ohar bat
Esaerak:
Jangoikua, bat eta bera naikua.
(c).
Esaera.
Esamoldeak:
jangoikuak pe eztaki.
(b).
Esapidea.
Asko.
“Jangoikuak pe eztaki zenbat sufridu daben asunto orrekin.”
jangoikuan izenian!.
(b).
Interjekzioa.
Por el amor de Dios.
“Limosnatxo bat Jangoikuan izenian. ”
jangoikuak aparta!.
(c).
Interjekzioa.
jangoikuak aparta.
Harridura esapidea.
“Arek pe eztauke erruki aundirik, jangoikuak aparta! .”
jangoikúa lagun.
(c).
Harridura adierazten duen esklamazioa. · Por el amor de Dios.
“Au ipiñi erderaz da (tutik jakin gabe), erak e, jangoikua lagun, zelako barriak lurrian bueltaka. Aniz./Oiñ nola billauko juau guk atzera bidia? Illunduta ta, jangoikua lagun. Ba Zumarrara jun biako juau oiñez. Mertz.”
jangoikuágaittik!.
(c).
Interjekzioa.
Por el amor de Dios!
“Gabian andrakumaik ez bakarrik jangoikuagaittik iñora e. Hil.”
jangoikuán atzámar, jangoikúan atzámarrak.
(d).
Izena.
botanika.
Lonicera periclymenum.
jangoikuan atzapar.
Madreselva.
Belar bakarra hazi beharrean tortotan hazten da. Normalean, bide bazterretan, pareta zaharretan eta etxe inguruetan hazten da. Pluralean izendatzen da. Sin. Jesukriston atzapar (Os.), Amaberjiñian atzapar (Eib.)..
botanika.
Lonicera periclymenum.
jangoikuan atzapar.
Madreselva.
Belar bakarra hazi beharrean tortotan hazten da. Normalean, bide bazterretan, pareta zaharretan eta etxe inguruetan hazten da. Pluralean izendatzen da. Sin. Jesukriston atzapar (Os.), Amaberjiñian atzapar (Eib.)..
jangoikuán katu, jangoikuán katúa.
(d).
Izena.
zeruko katu, infernuko katu.
Larva peluda de mariposa.
Zeruko katu esaten zaio Oñatin eta Eibarren, eta infernuko katu beste zenbait lekutan..
zeruko katu, infernuko katu.
Larva peluda de mariposa.
Zeruko katu esaten zaio Oñatin eta Eibarren, eta infernuko katu beste zenbait lekutan..
janóntzi.
1.janóntzi, janóntzixak.
(d).
Izena.
Vajilla.
“Sukaldeko janontzixak. Don.”
Hala erantzun du Donatok sukaldeko tresnei nola deitzen zaien galdetuta..
2.janóntzi, janóntzixak.
(d).
Izena.
Abereek jateko ontziak, oiloenak batik bat.
“Eranontzixak eta janontzixak garbittu biarrian gare.”
1.janóntzi, janóntzixak.
(d).
Izena.
Vajilla.
“Sukaldeko janontzixak. Don.”
Hala erantzun du Donatok sukaldeko tresnei nola deitzen zaien galdetuta..
2.janóntzi, janóntzixak.
(d).
Izena.
Abereek jateko ontziak, oiloenak batik bat.
“Eranontzixak eta janontzixak garbittu biarrian gare.”
jántzi.
1.jantzi.
(a).
da
du
Aditza.
Vestir(se).
erántzi.
2.jantzi.
(c).
da
Aditza.
Landare taldea indartu, botatako hazia erne eta hazi, bizarra indartu. · Prender con fuerza las simientes y plantas. También la barba.
“Emuten zeban etzala ixa garirik erne baiña azkenian jantzi ein dda./ Enajuan esango, baiña Pistoi azkenian bizarra jantzi ein jakok.”
Azken batean lurra edo aurpegia estali.
.
3.jantzi, jantzíxa.
(a).
Izena.
Vestido, vestimenta.
“Oso jantzi dotoriak dauzka.”
4.jantzi, jantzíxa.
(c).
Izena.
Sostén, porvenir.
“Dauken golfo pariakin jantzi ederra dauke./ Zuekin bajaok jantzixa.”
JANTZI EDERRA EUKI, batik bat. Normalean zentzu negatiboan. Ez dagoela jantzirik, etorkizunik, alegia.
.
5.jantzi, jantzíxa.
(c).
Adjektiboa.
Jantzi batek ondo abrigatzen duenean edo itxurara dotorea denean "jantzixa" dela esan ohi da. · Se dice de la ropa que "viste"; porque abriga o porque es bonita a la vista, generalmente.
“Txandarra izan arren oso jantzixa da./ Kamisetia, polittena be, ezta izaten alkondaria bezin jantzixa.”
6.jantzi, jantzíxa.
(c).
Adjektiboa.
Dakiena, kultura duena. · Instruido, -a, culto, -a.
“Basarrittarra izan arren gizon jantzixa da.”
1.jantzi.
(a).
da
du
Aditza.
Vestir(se).
erántzi.
2.jantzi.
(c).
da
Aditza.
Landare taldea indartu, botatako hazia erne eta hazi, bizarra indartu. · Prender con fuerza las simientes y plantas. También la barba.
“Emuten zeban etzala ixa garirik erne baiña azkenian jantzi ein dda./ Enajuan esango, baiña Pistoi azkenian bizarra jantzi ein jakok.”
Azken batean lurra edo aurpegia estali.
.
3.jantzi, jantzíxa.
(a).
Izena.
Vestido, vestimenta.
“Oso jantzi dotoriak dauzka.”
4.jantzi, jantzíxa.
(c).
Izena.
Sostén, porvenir.
“Dauken golfo pariakin jantzi ederra dauke./ Zuekin bajaok jantzixa.”
JANTZI EDERRA EUKI, batik bat. Normalean zentzu negatiboan. Ez dagoela jantzirik, etorkizunik, alegia.
.
5.jantzi, jantzíxa.
(c).
Adjektiboa.
Jantzi batek ondo abrigatzen duenean edo itxurara dotorea denean "jantzixa" dela esan ohi da. · Se dice de la ropa que "viste"; porque abriga o porque es bonita a la vista, generalmente.
“Txandarra izan arren oso jantzixa da./ Kamisetia, polittena be, ezta izaten alkondaria bezin jantzixa.”
6.jantzi, jantzíxa.
(c).
Adjektiboa.
Dakiena, kultura duena. · Instruido, -a, culto, -a.
“Basarrittarra izan arren gizon jantzixa da.”
járaiñ.
1.jaraiñ.
(b).
dio
Aditza.
jareiñ, jare eiñ (Oñ., Lein.).
Jarein, jare egin. · Librar, dejar libre, soltar.
“Beixei jaraittera noia./ Platerai eskutik jarain ddotsa naitta./ Txorixai jarain ddotsat.”
ZERI jaraiñ. Oñatin eta Leitzen "jare eiñ," bi hitz dira: Errezena zera dok eittia: jare. Bergaran "jare" soilik ez da esaten..
2.jaráiñ, jaráiña.
(d).
Adjektiboa.
Eginbeharrak erraz uzten dituena, gauzak bere lekuan lagatzen ez dituena. · Dejado, -a.
“Mutiko listua da baiña jaraiña./ Gauzak plast! erozein lekutan lagatzeittu; zela izan leike personia ain jaraiña.”
Gutxi erabilia. Lagia ere esaten da zentzu berdintsuaz..
1.jaraiñ.
(b).
dio
Aditza.
jareiñ, jare eiñ (Oñ., Lein.).
Jarein, jare egin. · Librar, dejar libre, soltar.
“Beixei jaraittera noia./ Platerai eskutik jarain ddotsa naitta./ Txorixai jarain ddotsat.”
ZERI jaraiñ. Oñatin eta Leitzen "jare eiñ," bi hitz dira: Errezena zera dok eittia: jare. Bergaran "jare" soilik ez da esaten..
2.jaráiñ, jaráiña.
(d).
Adjektiboa.
Eginbeharrak erraz uzten dituena, gauzak bere lekuan lagatzen ez dituena. · Dejado, -a.
“Mutiko listua da baiña jaraiña./ Gauzak plast! erozein lekutan lagatzeittu; zela izan leike personia ain jaraiña.”
Gutxi erabilia. Lagia ere esaten da zentzu berdintsuaz..
járdun.
1.jardun.
(b).
du
Aditza.
Ari izan. · Ocuparse, estar haciendo algo.
“Artajorran diardu./ Eurixa diardu./ Lanian niarduan.”
Sintetikoa. NOR-NORK.
.
2.jardun, jardúna.
(b).
Izena.
Berriketa, hitz-jarioa. · Palabrería.
“Orrek jarduna ugari baiña formalidade gutxi.”
barríketa.
Esamoldeak:
jardun txepel, jardun txepela.
(c).
Esapidea.
Ganora gutxiko berriketa.
Sin. txepel-jardun..
jardunían járdun.
(c).
Esapidea.
Hitz egiteagatik hitz egin. · Hablar por hablar.
“Zuri jardunian jardutia gustatze jatzu./ —Autopistia gure etxe ondotik pasau biar i da —Orretxi esate jako jardunian jardun. ”
jarduneráko gógo.
1.jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa.
(c).
Ganas de discutir, de follón verbal.
“Jesus, Maria ta Jose, ori da jardunerako gogua —edo jardun biarra— daukazuna.”
2.jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa.
(c).
Berriketarako, hitz egiteko gogoa.
“Jardunerako gogo ederra eukitzen dau aldeko Pellok.”
jarduna ipiñi.
(c).
Esapidea.
Hizpidea, berbakizuna ipini.
“Gaztetxiorrek jarduna beintzat ipiñi dau errixan. ”
jardún-bíar, jardún-bíarra.
(c).
Ganas de discutir.
“Orrek eukitzen dau jardun-biarra.”
Sin. jardunerako gogo..
1.jardun.
(b).
du
Aditza.
Ari izan. · Ocuparse, estar haciendo algo.
“Artajorran diardu./ Eurixa diardu./ Lanian niarduan.”
Sintetikoa. NOR-NORK.
.
2.jardun, jardúna.
(b).
Izena.
Berriketa, hitz-jarioa. · Palabrería.
“Orrek jarduna ugari baiña formalidade gutxi.”
barríketa.
Esamoldeak:
jardun txepel, jardun txepela.
(c).
Esapidea.
Ganora gutxiko berriketa.
Sin. txepel-jardun..
jardunían járdun.
(c).
Esapidea.
Hitz egiteagatik hitz egin. · Hablar por hablar.
“Zuri jardunian jardutia gustatze jatzu./ —Autopistia gure etxe ondotik pasau biar i da —Orretxi esate jako jardunian jardun. ”
jarduneráko gógo.
1.jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa.
(c).
Ganas de discutir, de follón verbal.
“Jesus, Maria ta Jose, ori da jardunerako gogua —edo jardun biarra— daukazuna.”
2.jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa.
(c).
Berriketarako, hitz egiteko gogoa.
“Jardunerako gogo ederra eukitzen dau aldeko Pellok.”
jarduna ipiñi.
(c).
Esapidea.
Hizpidea, berbakizuna ipini.
“Gaztetxiorrek jarduna beintzat ipiñi dau errixan. ”
jardún-bíar, jardún-bíarra.
(c).
Ganas de discutir.
“Orrek eukitzen dau jardun-biarra.”
Sin. jardunerako gogo..
jardún-bíar, jardún-bíarra.
(c).
Ganas de discutir.
“Orrek eukitzen dau jardun-biarra.”
Sin. jardunerako gogo..
Ganas de discutir.
“Orrek eukitzen dau jardun-biarra.”
Sin. jardunerako gogo..
jardúntsu, jarduntsúa.
(c).
Adjektiboa.
Berriketosoa. · Hablador, -a.
“Orren aitta be jarduntsu bat zuan.”
berbátsu, barriketalári.
Berriketosoa. · Hablador, -a.
“Orren aitta be jarduntsu bat zuan.”
berbátsu, barriketalári.
