esapidea
- lúze irítzitta égon. (c). esapidea. Norbaiten edo zerbaiten zain urduri edo aspertuta egon asko berandutzen delako.. Etxera noia, oiñezkero ama luze iritzitta egongo da ta./ Etorri za? Luze iritzitta genden ia. .
- lúze jausi. (c). esapidea. LUZE BOTA, EGON. Pertsona bat lurrera jausi, bota, edo etzanda lurrean egon.. Zuri-zuri jarri zuan eta luze jausi zuan danon aurrian./ Muturreko bat emon da luze jausi zuan./ An jeuan elizpian luze, lo-korrosa baten. .
- lúze joan. (c). esapidea. Denbora asko iraun.. Gaurko juntia luze joango da ta ez nere zaiñ egon./ Udan basarrixan egunak luze joaten die. .
- maátsa erabilli. (c). esapidea. MAÁTSA IBILLI, EUKI, IZAN. Negozio handia izan.. Taberna orrek dabill aspaldixan maatsa./ Trena kentzia Vergaresandako izan zan maatsa. .
- maiko egin. (c). esapidea. Batzorde bateko (epaimahai batekoa, gehienetan) kide izan.. Umiok eta maiko egiten ebenak otzez dardaraka pasau eben arratsalde guztia. (AAG Eibes). .
- maittía-maittía eiñ. (c). esapidea. (haur hizkera.) Eskuaz igurtzi, norbaiti goxo-goxo eskua pasatu. En lenguaje infantil, frotar delicadamente a alguien; sobre todo en el lugar donde tiene daño.. Zure anaiak belaunian pupu artu dau ta maittia-maitia eiozu./ Etorri ona polittoi, maitia-maittia eingotsut eta. .
- maizeríxak eiñ. (d). esapidea. MAIXERIXAK EIÑ. Litxarreriak egin. Comer golosinas y otras cosas a deshora o a escondidas.. Bai, maixerixak esan izan juan gure aittak: “bere maixerixak eitten”. Umiak gozuak eta gauzak jaten dabitzenian. Klem.. Sin. litxarrerixán ibilli. maixérixatan, . (d). adberbioa. (Oñati.) "En trabajos sin importancia. MAIXERIXAAK: las trampas, manejos, robos pequeños (que se hacen en secreto)." (Izag Oñ)...
- makála egon. (c). esapidea. MAKÁLA IBILLI. Harro egon.. Txal-diruak kobrauta, makala zeuan Andres. .
- makála izan. (b). esapidea. (adierazkorra.) Ederra izan.. Iñoi esan biarra dauka, makala da ba bera. .
- mákillia merezi. (c). esapidea. MÁKILLIA ARTU. Makilakadak, zigorra, merezi, hartu.. Gaur goizaldera zarataka ibilli dienak makillia merezi dabe./ Kontuz ezpazabitz makillia artukozu. .
- mákur-mákur éindda. (c). esapidea. Makurtuta.. Auto ostian makur-makur eindda egon giñan tiruak ixildu arte.. Sin. makurtuta..
- mandua akaatzeko moduko usaiña. (-). esapidea. Usain txarra. (Lar Antz)..
- manga motzian. (b). esapidea. MANGUTSIK. Manga motzean.. Ebateko moduko otza eguan eta an agertu zan mangutsik, txistua joten. (AAG Eibes)..
- maníxak euki. (b). esapidea. MANIXA TXARRAK EUKI. Maniak, ohitura txarrak edo harrarokeriak izan.. Gure tiak egundoko manixak zeuzkan artuta. .
- mánta emon. (c). esapidea. Neska-mutikoen artean, paliza eman, jo. Pegar un grupo de niños a otro grupo o a otro niño.. Kontuz ibilli ari Uberako mutikuekin, bestela manta emongoske ta. .
- mántara joan. (c). esapidea. MÁNTIA SERBÍDU, MANTIA SERBITZERA JOAN. Mantaren aurreko aulkira joan meza entzutera.. Eibarren asientua. (SB Eibetno). .
- mantia euki. (-). esapidea. "Sukarra izaten denean izaten den gorputzaldi txarra, buru astuna.. Aspirinia artu bikot, manta edarra daukat eta." (Lar Antz) .
- mara-mara negarrez. (-). esapidea. Negar betean.. Gizato aundixa izan arren, mara-mara negarrez egon zan. (AAG Eibes).. Ik. blasta-blasta. mara-mára. (c). adberbioa. Elurra edo euria ederki eta ugari. Se dice cuando nieva o llueve intensamente pero con placidez.. Atzo oberuzkuan edurra mara-mara zan./ An, ikusi, eurixa mara-mara. . mara-mara negarrez, . (-). esapidea. Negar betean.. Gizato aundixa izan arren, mara-mara negarrez egon zan. (AAG Eibes).. Ik. blasta-blasta. mara-mára, . (c). adberbioa. Elurra edo euria ederki eta ugari. Se dice cuando nieva o llueve intensamente pero con placidez.. Atzo oberuzkuan edurra mara-mara zan./ An, ikusi, eurixa mara-mara. . . mara-mara negarrez, . (-). esapidea. Negar betean.. Gizato aundixa izan arren, mara-mara negarrez egon zan. (AAG Eibes).. Ik. blasta-blasta. . mara-mára, . (c). adberbioa. Elurra edo euria ederki eta ugari. Se dice cuando nieva o llueve intensamente pero con placidez.. Atzo oberuzkuan edurra mara-mara zan./ An, ikusi, eurixa mara-mara. ......
- marduría émon. (d). esapidea. Soineko bati betegarri bat sartu buelo handiagoa emateko. Klem. .
- márka txarrían. (d). esapidea. Ibilera, jira, txarrean.. Antxe asi ei eben bizimorua lapurretati. Gero ba, etxetan sartu, txala saltzen zanian-da bidera ertenda ta, marka txarrian. Hil. .
