esapidea
- korro aundixa artu. (d). esapidea. Inguru zabalaren bilgune izan.. Hilarik diosku Plazentzia gaineko Edurdungua baserrian egiten zen erromeriak korro aundixa artzen zuela, leku askotako jendea etortzen zelako. .
- koskabilluak ximurtu. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Acojonarse.. Arro etorri dok, baiña kankaillu aura aurrian jarri jakonian, majo ximurtu jakozak koskabilluak. (TSE Berb). . ximúrtu, . (a). da-du aditza. ZIMURTU. Arrugar(se).. Praka zuri orrek belaxe ximurtzen die. ..
- kostía kósta. (c). esapidea. Cueste lo que cueste.. Lasanera joan biou bazkaltzera, kostia kosta./ Kostia kosta, aretxekin ezkontzia nai juan. . Gure lagun artean zera esan ohi da udan: Goazen kosta aldera egun pasa, kostia kosta..
- kriston pare. (-). esapidea. Asko, ondo.. I kriston pare bizi aiz./ Kriston pare jaten jok Txomiñek..
- krístonak esan, kristonak entzun, artu, emon, egin. (b). esapidea. ENTZUN. Decir, oir, etc., las de Dios. .
- krístonak eta bi. (c). esapidea. Asko, ondo.. Kristonak eta bi esan zotsan etxoin eraiñ zotsalako.. krístonak eta bi, . (c). esapidea. Asko, ondo.. Kristonak eta bi esan zotsan etxoin eraiñ zotsalako.. . krístonak eta bi, . (c). esapidea. Asko, ondo.. Kristonak eta bi esan zotsan etxoin eraiñ zotsalako....
- kuidadorik ez euki. (c). esapidea. Arazorik, ezinik ez izan.. Zuk onezkero eztaukazu kuidadorik bazkakixa preparatzeko./ Eztauka kuidadorik edozertarako. . Ik. allákuidaos!.
- kuíttak kontáu. (c). esapidea. Contar desgracias.. Iru aiztak sarri juntatzen die alkarri kuittak kontatzera.. Ik. misérixak jo.
- kúku eiñ. (d). esapidea. Agertu edo hots egin eta berehala ezkutatu. Jolasean edo brometan, gehienetan. Juego o broma infantil que consiste en aparecer o dar una voz, y desaparecer súbitamente.. Kuku eiñ? zela esangotsuet pa nik; txistaria eiñ da gorde ero. Kukuka dabill ero, kuku ein ddosta ero. Klem. . kúku bat eiñ, . (c). Bisita laburtxo bat egin, edo atetik aditzera eman, behintzat.. Biar etxeruzkuan kuku bat eidazu.. Ik. tati eiñ.. kúkuka ibilli, . (d). Eguzkia laino artean sartu eta irten dabilenean, adibidez, kukuka dabilella esan ohi da. ..
- kuku jo. (d). esapidea. Leher egin.. "Kuku jo dau: ya no puede más. Kuku jota: makotuta; kankindduta. Rendido, agotado." (Izag Oñ) .
- kukuai begira egon. (-). esapidea. (Antzuola.) Ezer egin gabe egon.. Zu lan baten zabitzen bittartian ni ezingo naiz eon kukuai begira. (Lar Antz). .
- 1. kukuak jo. (b). esapidea. Kukuak kantatu. .
- 2. kukuak jo. (-). esapidea. Hurrengo udaberria heldu.. Kukuak joko jok lan au akabau orduko./ Asitta dago kukua joten. .
- kulape emon. (-). esapidea. (Eibar.) Amodio kontuetan edo dantzan ezezkoa eman, kalabaza eman.. Alakoren baten ausartu zan errekaua eittera begixa jota eukan neskatilliari, eta kulape emon zetsan. (AAG Eibes). .
- lábaiñia baiño zorrótzaua. (c). esapidea. Oso zorrotza..
- laga egin bia jako. (c). esapidea. Ona, kalitate onekoa, trebea... dela.. Riojako ardauai laga egin bia jako./ Orri txistiak kontatzen laga egin bia jakok. .
- lagaidazu ixilik!. (-). esapidea. "Hori esaten duen pertsonak adierazten du bakea behar duela, bera bakean lagatzeko; beraz, bestea(k) isiltzeko." (Lar Antz)..
- lagía laga. (c). esapidea. Behin gauza bat . Illuna zetorrela-ta, urrengo egunian batzekotan laga giñuzen bi sagar arbola, baiña badakizu, lagia laga, ta bertan usteldu die. .
- lagunarteko danboliña izan. (c). esapidea. AURRENENGO DANBOLIÑA IZAN. Lagunartean umorea jartzen duena izan.. Pisto zan gure lagunarteko danboliña./ Berbetan zelebria, beti barria darixola, ta jai eta jolas guztietan aurrenengo danboliña. (SM Zirik) .
- lana sénper eiñ. (c). esapidea. Lan asko, neurrigabe, egin.. Gu lana senper einddakuak ga gaztetan./ Lana senper ein biakozu aurten titulua etara nai bozu. .
- lána(k) artu. (-). esapidea. Lan edo eginkizun zailen batean sartu.. Zer, bizikletiakin zoiaz bakaziñotara? Jesus, orrek die lanak artzeittuzuna./ Politikia? Ezizu olako lanik artu. .
- lának émon. (c). esapidea. Arazoak sortu.. Oinddio Unidad Alavesa-k lanak emongoittu.. Baita zentzu positiboan ere: Oinddio Indurain gaztia da, baiña urte batzuk barru lanak emongoittu. .
