adberbioa
- 1. aldrebes. (a). adberbioa. Oker, atzekoaz aurrera, alderantziz. Al revés, del revés.. Gauza guztiak aldrebes esateittu./ Jertsia aldrebes jantzi dozu. . aldrebésko aldéra, . (a). Okerreko erara.. Zeukan mozkorrakin, periodikua aldrebesko aldera artuta ziarduan leitzen./ Prakak aldrebesko aldera dauzkazu.. Ik. itxúlikaldera..
- aliitzíra. (c). adberbioa. ALIITZI, ALIÍTZIXAN, IRITZIRA. IRITXIRA (EIB.). Gutxi gorabehera. A ojo de buen cubero, intuitivamente.. Aliitzira bota neban zenbat ardi zeren, da azertau./ Nik aliitzi kalkulatzen juat ordua./ Mendixan belaiñuakin galdu giñanian, an ibilli giñan aliitzixan jo batera ta jo bestera.. Forma guztiak entzun daitezke. Zehaztasunik gabe jardun zentzuan ere bai: Ari ezixok kaso aundirik eiñ, aura iritzira ibiltzen dok. Etim.: «hala iritzi», beharbada..
- alpérrik. (b). da adberbioa. ARPÉLIK. En balde, en vano.. Ainbeste lan, da dana alperrik./ Bizikletia alperrik badaukazu, emoidazu.. alperrik galdu, . (a). da-du aditza. ARPELIK GALDU. Hondatu. Estropearse, echarse a perder.. Sikutiak leka guztiak alperrik galduittu.. Sin. ondátu.. alpérra izan, . (b). da aditza. ALPÉRRIK IZAN. Ser en vano.. Alperra da ari asarre eittia./ Oiñ akordau bia da. Gero alperrik da buruai azka eittia...
- 3. amama. (c). adberbioa. Eskura, erara, erraz. A placer, "a huevo".. Baloia amama etorri jakuan Satrustegiri, baiña sekulako kalia ein juan./ Amama najaukan makinan premixo aundixa, ta kakazarra.. Amama etorri edo euki, batez ere..
- an. (a). adberbioa. Han. Allí .
- ándanduan. (c). adberbioa. (Elgeta.) Ibilian, mugimenduan.. Gure amak negua makal samar pasau eban baiña udabarrixa ezkero andanduan dabil..
- ándik. (a). adberbioa. Handik. De allí. .
- 2. animoso, -a, animosúa, -ía. (c). adberbioa. Adoretsu. Animoso.. Aspaldixan animoso ikusten da Exekiel./ Enabill bape animosa.. Sin. adorétsu.
- anka bakarrian. (b). adberbioa. ANKA TXUNTXURRÍAN. Hanka bakarka. A la pata coja. . Biurrittua eiñ eta anka txuntxurrían joan biar izan neban etxera. . Sin. txínguan. Ik. txándorrika.
- anka geldíxan. (d). adberbioa. Hankak mugitu gabe, boletan edo beste zerbaitetan (jokatu). . Anka geldixan irabaziko lostake arek neri.. Baita, abiadarik hartu gabe. Anka geldixan iru metroko saltua eitten zeban. .
- 1. ankalatraba. (a). adberbioa. A horcajadas.. Astuan gaiñian ankalatraba jarri tta kalera esne partitzera..
- 2. ánkape. (b). adberbioa. Pelotan, boletan, harriak botatzen, etab. hankaren azpitik (jokatu). Bajo pata. (Jugar) a la pelota, a los bolos, etc., por debajo de la pierna.. Ankape be irabaziko notsuke zuri./ Pelotan desafixua jaukau, ankape..
- ankázgora. (a). adberbioa. Patas arriba.. Labandu ta ankazgora jausi nitzan./ Etxe guztia ankaz gora daukau.. Ánkaz góra, bi hitz bezala ere esaten da batzuetan.. Ik. azpikuaz gora.
- ántxe. (a). adberbioa. Han bertan..
- 1. antxíntxika. (a). adberbioa. ANTXÍTXIKA, AINTXINTXIKA, AINTXITXIKA. Korrika. Corriendo.. Antxintxika etorri naiz ikastolatik.. Sin. añiketan (Aram.), takarraran (Arras.).. Sin. antxintxiketan, takarraran, añiketan. Ik. trótian.
- antxintxiketan. (a). adberbioa. Korrika.. Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. . Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira.. Sin. antxíntxika.
- antzéra. (a). adberbioa. Berdintsu. De forma parecida.. Portugalen be emengo antzera dabitz./ Zure antzera nabill ni be.. NONGO edo NOREN antzera. .
- antzían. (c). adberbioa. Samar. Bastante. Izenaren ondoren.. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek..
