izena
- 1. erlamando, erlamandúa. (d). izena. Zángano, abeja macho..
- erlamíño, erlamiñúa. (b). izena. Erlabioa. Avispón.. Besua aundittuta dauka erlamiñuak pikauta. . Txikiari ezpada edo liztor..
- 1. erle, erlía. (a). izena. Abeja..
- 2. erle, erlía. (b). izena. ERLEKÚMA, -E, ERLA-TXORTA (EIB.). Enjambre, conjunto de abejas de un colmenar.. Erliak ies ein ddotse erlatokittik./ Erlia ikusi dot etxaburuko arbola baten./ Erliak urten eta erla-txortia geldittu zan aritz adar baten, toki-barri billa ziranak berriz agertu arte. (Etxba Eib) . Sing. beti. erliak urten, . (-). "Enjambrar.. Gaur eguardi aldera erliak urten dau, eta hor da galdara hotsa auzo guztian." (Eibetno).. erlía artu, . (c). Arbolatik zintzilik bola bat eginda dagoen erle-multzoa hartu erlatokira eramateko. ..
- erlé-ápixa, erlé-ápixia. (c). izena. Erle habia. Avispero.. Bein baiño geixaotan erle-apixiai zirrika asi tta majo zaztiauta etxeratu giñan. .
- erlé-bátze, erlé-bátzia. (d). izena. Antzinako gazteen jolasa, auzolan ostean eta egiten zena.. Erle-batzia, ai danez e, kapela aundi bat jantzi, orrek len zeak zien ba, kapela beltzak, ardilaniakin einddakua, urik-eta pasatzen etxakonak, da artaikua jantzi, ta beste tunika bat ero, alkondara bat danen gainddi, da iiiiiiiii... da erle-batzia, da an utx eittebanai belarrondokua. Diooo, jota... baiña emon belarrondokuak...! Hil. .
- erlojéro, erlojerúa. (b). izena. RELOJERO. Relojero.. Orain RELOJERO gehiago. . tontuena erlojerua, . (c). esapidea. Tontorik ez dela gelditzen adierazten duen esapidea. . Gure auzuan tontuena erlojerua...
- érloju, érlojua. (a). izena. Reloj.. Erlojuak dabil mundua, . (-). esaera. .. erlojua geldi jun, . (-). esapidea. "Denbora poliki joan. . Neri erlojua geldi juten jat." (Lar Antz)..
- ermendáde, ermendadía. (c). izena. Uberan baserritarren elkartea ganadu kontuetarako. Behi bat akabatzen zenean ermandadeak hainbesteko bat ordaintzen zion jabeari. "Lana" Arrasateko kooperatiba sortu zenean galdu zen. En Ubera hermandad ya desaparecida que funcionaba como seguro ganadero.. Urtero eitte zan Ermendadeko juntia./ Ermendadiak txakurtxikirik ez pagatzia erabagi dau. .
- ermosúra, ermosuría. (c). izena. Edertasuna; gauza ederrak aurrean ikusten direnean erabilia, batez ere. Hermosura; referido, sobre todo, a cosas hermosas que están a la vista.. Gernikako ferixan izan nitzan atzo, ta aura zan ermosuria./ Onek die zure seme-alabak, e? Au da au ermosuria./ Sagastira sartu eta ermosura aura ikusi nebanian negar eitteko gogua etorri jatan. .
- ernára, ernaría. (c). izena. (Eibar.) Enara. Golondrina.. Goizeko euzkixakin ernarak ataratze detsue jardun oso pozgarrixa. (Etxba Eib). Ik. golóndrina, txío.
- ernégu, ernegúa. (d). izena. Impaciencia, desesperación.. Andriak ies ein zotsanian etxakon urtebetian pasau ernegua. .
- ernémun, ernemúna. (c). izena. Patataren begia eta edozein haziren germena. Germen del tubérculo de la patata o de cualquier otra semilla.. Patatia, ernemunak asten jakonian zatartu eitten da./ Garixai, umedadetan euki ezkero laster asiko jako ernemuna./ Sartu giñuan babiak agiri dau ernemuna.. Ik. begízta, erne.
- erómai, erómaixa. (c). izena. ERRÓMAI, OREMAI, ORAMAI. Oremahaia. Artesa, mesa donde se hace la masa del pan.. Baserrittako eromaixak baztartuta dare aspaldixan./ Masa zati bat ixten zan oremai baztarrian iriñakin tapauta. Aniz.. Eromai batzuek azpian bi irin-kaja izan ohi zituzten. .
