izena
- erremuskára, erremuskaría. (c). izena. ARROMUSKÁRA, ARROPUSTARA. Errietaldi labur eta beroa. Refunfuño.. Sarjentuak egundoko erremuskaria ein jostan berandu joan nitzalako.. Baita txakur batek egindako haginka egiteko mehatxua edo ahalegina. Txakurrak egundoko arromuskaria egin jostak.. Sin. furrustára, murruskara.
- 2. erren, erréna. (b). izena. Cojera.. Gure uezabak errena dauka ezkerreko ankan. . Sin. kojéra, kójo. érrenka, . (b). adberbioa. Cojeando.. Errenka nator Urbixatik.. Sin. kójoka. Ik. kójo.. érren eiñ, . (b). aditza. Cojear.. Badakigu zein ankatatik eitten dozun erren.. Zure zaletasuna edo bizioa zein den, alegia.. Sin. kójo eiñ..
- errengillára, errengillaría. (d). izena. Ilara. Fila.. Txindurri errengillaria agiri zan bidian./ Jente errengillaria plazaraiño aillegatzen zan.. Ia galdua. Etim.: gaztelaniako «ringlera», edo agian errenkada+ilara (?). . Sin. illára.
- érrenta, érrentia. (b). izena. Baserria, etxea edo edozer alokatzeagatik ordaintzen dena. Renta, alquiler, cuota de arrendamiento.. Len baserrittarrak Donostiara joaten zien Santo Tomasetan errentia pagatzera. . érrentan, . (b). adberbioa. En renta.. Etxia errentan artu dou erosteko kárutxua zan da.. Errentan JARRI, ARTU, EMON...
- errentéro, errenterúa. (b). izena. Maizterra. El/la que vive en un caserío arrendado.. Len Bergako basarri geixenak errenteruak zien. .
- erréntzilla, erréntzillak. (c). izena. Ikusiezintxoak. Rencillas, envidias. Aizten artian egundoko errentzillak eukitzen zittuen. . Pluralean batik bat..
- erréparto, -u, errépartua. (b). izena. Banaketa. Reparto.. Biar ei da buzoien giltzen errepartua./ Ori ezta panaderua, ori errepartuan ibiltzen da. .
- 1. erreparu, erreparúa. (b). izena. Reparo.. Erreparua emoten dost jentiai ze edade daukan preguntatziak./ Umiak aurrian darenian erreparu geitxuaokin berba ein bia da. . erreparua ipiñi, . (-). . 1. erreparúa ipiñi, . (c). esapidea. Poner algun reparo.. Zer, eztabe etxia eitteko erreparuik ipiñi?.. Ik. níngunu, -o.. 2. erreparúa ipiñi, . (-). esapidea. Arreta jarri.. Erreparu geitxuao jarri bia da maixa ipintzerakuan. . Ik. erreparúa emon...
- érrepe, érrepia. (b). izena. ÉRRAPE. Errapea. Ubre. Errepe edarra dauka zuen pinttiak. . errepera bota, . (-). Aberekumeari amaren errapea eskaini. ..
- errépesalto, errépesaltua. (d). izena. Titi-mugimendua. Broma giroan bakarrik entzun dut; titi handi eta mugikorrak dituzten emakumeez entzun izan diogu gure lagun bromoso bati. Balanceo de tetas. Lo hemos oído decir a un ocurrente amigo referiéndose a alguna mujer de pechos grandes y móviles:. Mekauen, orrek jaukak errepesaltua!. Ik. érrepe.
- 1. errepika, errepikia. (d). izena. (Eibar.) Haur baten heriotz-kanpaia. "Tañido de campana que anuncia la muerte de un niño.. Errepikiakiñ eruango abe i, alperrik irurogei urtian aurrera..
- 2. errepika, errepikia. (c). izena. (Eibar.) Berritsukeria. "Parlería. . Ataiko atian, auzoko guztiegaz arek darabixan errepikia geldittuko dabenik..
- erreskáda, erreskádia. (d). izena. ERRESKARA. Ilara. Fila.. Iru egunian erreskaran jaittugu perretxikuak./ Bidian, alde bixetatik arbola erreskadia. (Etxba Eib) . erreskadan, . (c). adberbioa. En fila, en hilera. ..
- errespenzíño, errespenziñúa. (d). izena. Errietaldia. Reprimenda, bronca.. Eta etxera aillegau nitzanian, kriston errespenziñua amandriak mutillakin ikusi ninddualako.. Sin. brónka, asarrealdi.
- erréspetu, erréspetua. (a). izena. Respeto.. errespetu aundixa euki, . (c). esapidea. ERRESPETUA IZAN NORBAITTI. Infundir respeto.. Ume danak ixi-ixilik. Txirristik pez. Errespetu aundixa eukan e (aittajaunak). Ben.. ERRESPETUA IZAN NORBAITTI. Errespetu aundixa zotsen Donostiako tioi ..
- 2. erréstau. (d). izena. Udaberrian gari-landare bakoitzetik landare berriak sortu. Retoñar el trigo.. Garixa errestau. Lelengo gari bat egoten dok, baiña gero igual zortzi, amar, bueltan etaratzen jittuk; gari-errestua esaten dana. Zenbat eta inddartsuao ta errestu geixao garixak. Errestuak, gari-errestuak. Don. .
- erréteilla, erréteillia. (b). izena. ERRETILLA. Teilatuaren konponketa. Retejo.. Gaillur-teillak apurtu barik onezkero gutxi eongo da, baiña erreteillia eitterakuan-da ekartzen zien. Benito./ Guk pe erretillia ein premiña ederra daukau basarrixan. . Zoro samarrei erretilla on baten premiñia dutela esan ohi zaie ..
- errétel, erretéla. (c). izena. Kangrejoak harrapatzeko tresna. Retel.. Erretelak ipiñitta dauzkat eta begiratzera noia./ Len jente asko ibiltze zan erretelekin peskan. .
- erréten, errétena. (b). izena. UR-ERRETEN. Areka, urak korritu dezan eginiko zanga. Zanja para el agua.. Lenago ura gurera erretenian etortze zan Urkitza-errekatik.. Ur-erreten ere bai. Baserri bidetan aldenik alden daudenei sangradero deitzen zaie Uberako etxe batzuetan eta erreten, beste batzuetan. . Ik. sangrádero. ipurdíko erréten, ipurdíko errétena. (c). Ipurmasailen arteko harana.. Granua daukat ipurdiko erretenian. ..
- errétillu, errétillua. (c). izena. (Oñati.) "El plato grande de barro en que podían comer unas seis personas." (Izag Oñ). .
